གཅན་ཚ།

གཙན་ཚ། ཡུལ་མི་རང་གི་སྐད་དུ་གཅན་ཛ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ལ། བཤད་སྲོལ་དུ་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཁོངས་གཏོགས་སུ་བཤད། དེ་ཡང་བསྟན་པའི་མེ་རོ་མདོ་ཁམས་སྨད་ནས་གསོས་ཞེས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཐིག་ལེར་གྱུར་བ་དང་། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་སོགས་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རིན་བྱོན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་རླབས་གནས་ངོ་མཚར་ཅན་ཡིན། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དུ་དར་ཞིང་། གྲྭ་གྲོང་གཉིས་ཀ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་ལ། གནའ་དེང་གཉིས་ཀར་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་མཁས་པ་ཟམ་མི་ཆད་པར་བྱོན་པའི་གནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན།

ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།

གཅན་ཚ་རྫོང་ནི་བོད་ཀྱི་མདོ་སྨད་ས་ཁུལ་དུ་གནས་ཤིང་། དེང་གི་དུས་སུ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྫོང་ཞིག་ཡིན། གཅན་ཚ་རྫོང་ལ་ཡུལ་ཚོ་དྲུག་དང་གྲོང་རྡལ་གསུམ་དང་གྲོང་སྡེ་བདུན་ཅུ་དོན་དགུ་ཡོད། བྱང་ཤར་དུ་རྨ་ཆུས་བར་ཆོད་ནས་དཔའ་ལུང་རྗོང་གི་ཁ་གཏད་དུ་ཡོད་པ་དང་། ཤར་ལྷོར་བིས་མདོ་དང་འདབས་འབྲེལ་ཡོད། ནུབ་མཐར་ཁྲི་ཁ་རྫོང་དང་འབྲེལ་བ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་རེབ་གོང་རྫོང་དང་འབྲེལ་ཡོད། ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སྤྱི་ལེ་༡༢༧་དང་རེབ་ཀོང་རྫོང་གི་རོང་བོ་གྲོང་རྡལ་ལ་སྤྱི་ལེ་༧༠་ཡོད། གཅན་ཚ་རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་ནི་མར་ཁུ་ཐང་གྲོང་རྡལ་དུ་གནས་ཡོད། གཅན་ཚ་རྫོང་གི་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ངོས་སྙོམས་གྲུ་བཞི་མ་༡༧༡༤་ཡོད། མི་འབོར་ཁྲི་ལྔ་ཡོད་པ་དང་བོད་རིགས་ནི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆའི་༦༧་ཟིན་ཡོད།

ས་གནས་ཀྱི་མིང་།

གཅན་ཚ་རྫོང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲ་དོད་དུ། Chentsa County་དང་Jainca County་ཞེས་འབྲི་ཡི་ཡོད།

སྦྲག་ཁང་གི་ཚབ་གྲངས།

811200

ཁ་པར་གྱི་ཚབ་གྲངས།

• (+86)0973 འདི་ནི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་གྲངས་དང་གཅིག་གྱུར་ཡིན།

རླངས་འཁོར་གྱི་འཁོར་བྱང་།

• 青D འདི་ནི་མིག་སྔར་གཅན་ཚ་རྫོང་དུ་བཀོལ་བཞིན་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་ཁ་བྱང་གི་ཚབ་རྟགས་ཡིན།

གཅན་ཚའི་དྲྭ་ཚིགས་ཁག

http://www.jianzha.gov.cn

https://web.archive.org/web/20170516142137/http://jzschool.com/

ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་བ།

གཅན་ཚ་ནི་བོད་མི་བུ་རུས་དྲུག་ལས་སྨུག་པོ་ལྡོང་གི་རིགས་ལ་མདོ་སྨད་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་སུ་དབྱེ་བའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་དུ་གཏོགས་ཤིང་། སའི་ཆགས་དབྱིབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་སྟོད་ཀྱི་སུམ་པ་འགག་ནས་སྨད་ཀྱི་ཤ་བོ་འགག་བར་གྱི་ཚ་ཡུལ་འདིའི་རྨ་ཆུའི་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་ལ་བྱ། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་གཅན་ཚ་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་སུ་གྲགས་ལ། ཤར་ན་རྡོ་སྦིས་གསེར་མོ་ལྗོངས་དང་། ལྷོ་ན་རེབ་ཀོང་གསེར་མོ་ལྗོངས་དང་། ནུབ་ན་ཁྲི་ཀ་གསེར་མོ་ལྗོངས། བྱང་ན་ཙོང་ཁའི་གསེར་མོ་ལྗོངས། དབུས་ན་གཅན་ཚ་གསེར་མོ་ལྗོངས་ཡོད་ཅིང་། དེང་གི་ཆར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་དང་། རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་གཅན་ཚ་སྲིབ་ལྟ་ཁོ་ནའི་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལའང་མི་ལི་མེ་ཏྲེར་གྲུ་བཞི་མ་༡༧༡༤ཡོད་པ་དང་། སྤྱིའི་མི་གྲངས་ཁྲི་༥་དང་དེའི་ནང་བོད་རིགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆའི་༦༧་ཟིན་པའི་མི་རིགས་མང་བོ་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན། འདིར་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་དང་ཧོར་མོ་ཁག་གསུམ། ཤོག་ཁ་གསུམ། རྐ་ཕུག་ཚོ་གསུམ་སོགས་སྡེ་ཤོག་ཆེན་པོ་མང་བོ་ཡོད། གཅན་ཚ་ཉིན་ལྟ་ན་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་བཟུང་གཅན་རོང་ཚོ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པའི་ཡུལ་གྲོང་གཏོས་ཆེ་བ་འདིར་ཡང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གནང་མཁན་གྱི་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་བོ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད། གནས་འདིའི་ཆེས་དམའ་བའི་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་ས་ཆར་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མེ་ཏྲེར་༡༩༦༠་དང་ཆེས་མཐོ་བའི་སྲིན་པོ་རྫ་རྒན་གྱི་མཐོ་ཚད་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མེ་ཏྲེར་༤༦༡༤་ཡིན། ལོ་ཧྲིལ་བོའི་ཆ་སྙོམས་དྲོད་ཚད་ནི་༧.༨'c་དང་། ལོ་ཧྲིལ་བོའི་ཆར་ཆུའི་འབབ་ཚད་ནི་མི་ལི་མེ་ཏྲེར་༣༥༠་ནས་༤༠༠་བར་ཡིན། རྫོང་ཁོངས་སུ་རྨ་ཆུའི་བཞུར་རྒྱུན་གྱི་རིང་ཚད་ནི་ཀི་ལོ་མེ་ཏྲེར་༩༦་དང་། དེ་ནི་དབྱར་དགུན་སྟོན་དཔྱིད་མེད་པར་དྭངས་ཤིང་གཙང་ལ་གཡུ་མདོག་དང་ལྡན་པས་རྨ་ཆུ་སྔོན་པོ་ཞེས་སུ་གྲགས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཟོ་སྐྲུན་གཙོ་བོའི་གྲས་དང་རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་སྐས་རིམ་ཆུ་བེད་ལྟེ་བའི་བཟོ་སྐྲུན་ཨང་གཉིས་པར་གྱུར་བའི་སྔོ་རྒྱའི་འགག་ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་ཀྱི་ཤོང་ཚད་ལ་མེ་ཏྲེར་ལྷམ་པ་དུང་ཕྱུར་༡༦.༥་དང་། ཆུ་རགས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ལ་མེ་ཏྲེར་༡༦༥་དང་། ཆུ་མཛོད་ཧྲིལ་བོའི་ཆུ་ངོས་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཀི་ལོ་མེ་ཏྲེར་གྲུ་བཞི་མ་༣༢་ཡོད་པས། དྭངས་ཤིང་གཙང་ལ་གཡུ་མདོག་ལྡན་པའི་མཚོ་མོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཆུ་གློག་ས་ཚིགས་འདིས་ལོ་རེར་གློག་ཤུགས་སྟོང་ལྦད་དུང་ཕྱུར་༥༩་འདོན་སྤེལ་ཐུབ་པ་ཡིན། གཞན་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་བྲག་ཁང་སྣ་ཁ་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་དང་གདོང་སྣའི་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་འབྲིང་བ་གཉིས་རིམ་པར་ཡོད་པ་དང་། དགུ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་ཚེ་ཐང་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་དང་དགུ་རོང་མཐིལ་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་ཆུང་བ་གཉིས་བཆས་ཡོད་པས་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་པར་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཡོད། གནས་འདིའི་ལྗོངས་རྒྱུའི་གནད་ས་ནི་བྱུར་མདོག་གི་བྲག་ར་དང་། གདོད་མའི་ནགས་ཚལ། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན། ཆོས་ལུགས་རིག་གནས། སྲོལ་རྒྱུན་མདའ་རྩེད། ཆུ་ཐོག་རྩེད་ར་བཅས་ཡིན། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ལྗོངས་རྒྱུའི་ཡུལ་ཁམས་གཙོ་བོའི་གྲས་སུ་གཏོགས་པའི་ཁམས་རའི་ནགས་ཚལ་སྤྱི་གླིང་དང་ས་གཤིས་སྤྱི་གླིང་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཀི་ལོ་མེ་ཏྲེར་གྲུ་བཞི་མ་༡༥༢.༤༧་ཡོད་པ་དང་། སྡོང་བོ་དང་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་༨༠༠་ལྷག་ཡོད། ནགས་ཚལ་དུ་གནའ་བོའི་གསོམ་པ་དང་ཚ་གྲང་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་བའི་སྨན་རིགས་མང་བོ་ཡུལ་འདིའི་འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་མཐུན་ལས་ཀྱི་སྐལ་བར་ཤར་ཡོད་པས་མི་ཚད། དྭངས་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཆུ་མིག རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྲག་ཕུག ལྷུང་ལྷུང་སྒྲ་སྙན་སྒྲོག་པའི་ཆུ་ཕྲན་སོགས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ཡིད་གར་འོང་བའི་རང་བྱུང་གི་མཛེས་ལྗོངས་ཤིག་ངང་གིས་གྲུབ་ཡོད། གཞན་སྟོད་ན་དཀར་བོ་ལྷ་ཡི་རྫོང་དྲུག་དང་བར་ན་དམར་བོ་བཙན་གྱི་རྫོང་དྲུག སྨད་ན་སྔོན་མོ་ཀླུ་ཡི་རྫོང་དྲུག་ཏུ་འབོད་པའི་ཁམས་རའི་རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱང་མ་བཞེངས་པའི་ལྷ་སྐུ་རང་བྱོན་དང་མ་བསྒྲུབས་པའི་གཏོར་མ་རང་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ལ། རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་མཐོ་ཚད་ལ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མེ་ཏྲེར་༢༠༠༠་ནས་༣༠༠༠་བར་ཡིན་ལ། ཆེས་མཐོ་སར་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མེ་ཏྲེར་༤༡༡༨་དང་། ཆེས་དམའ་སར་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མེ་ཏྲེར་༢༠༨༢་ཡིན། ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་དྲོད་ཚད་ནི་༢.༩'c་དང་། རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་གཙོ་པའི་གནས་རི་ཕལ་ཆེར་བ་བྱེ་རྡོ་དམར་མདངས་ལས་གྲུབ་པས་ས་སྒང་གི་གསོན་སྙིང་དམར་བོ་ཞིག་དང་མཚུངས། གནས་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ན་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་། ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ། བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་སོགས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་བསྟན་པའི་མེ་རོ་གསོ་སའི་གནས་མཆོག་ཡིན་པར་བཤད་ཡོད་ལ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་མཚན་སྙན་འབར་བའི་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་བོས་གནས་འདིར་སྒོམ་སྒྲུབ་མཛད་མྱོང་བས་མི་ཚད། གསར་རྙིང་བཙུན་མའི་དགོན་པ་གསུམ་གནས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་འདི་འདྲ་འཛམ་གླིང་ན་མཐོང་དཀོན་པའི་ཚོད་དུ་སྣང་། གཅན་ཚའི་ཡུལ་འདིར་སྔོ་རྒྱའི་འགག་དང་། ཤ་བོ་འགག བྲག་གི་སྣ་ཁ། གདོང་སྣ་བཅས་ཀྱི་ཆུ་མཛོད་ཡོད་པར་བརྟེན་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་དུ་གཡུ་མདོག་ལྡན་པའི་མཚོ་མོ་ཆེ་ཆུང་མང་བོ་ལྟེམ་མེར་འཁྱིལ་འདུག སྤྱི་ལོ་༢༠༠༦་ལོར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་འགྲན་བྱེད་གྲུ་ཆུང་དང་ཀོ་གྲུ་སྦྱོང་བརྡར་རྟེན་གཞི་བཙུགས་ཡོད། གནས་འདིའི་མདའ་རྩེད་ལ་ཆོས་ལུགས་དང་། གོམས་སྲོལ། རིག་གནས། དམངས་སྲོལ། ལུས་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ཆ་མང་པོ་འདུས་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ལ། མདའ་རྩེད་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་ཧ་ཅང་རིང་ཞིང་མང་ཚོགས་རང་བཞིན་ལྡན་སྟབས། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༦་ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མི་རིགས་སྲོལ་རྒྱུན་མདའ་རྩེད་བྱ་འགུལ་གྱི་ཕ་ས་ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་གྱི་ཆོ་ལོ་རིམ་པར་ཐོབ། འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རབས་ནང་། ས་སྐྱ་པན་ཆེན་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དང་། རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། པན་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ། པན་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན། ལ་མོ་ཞབས་དྲུང་དཀར་བོ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང་ལ་མོ་གསེར་ཁྲི་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན། ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ། གཏེར་་སྟོན་བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེ། ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ། རྗེ་གསེར་ཁང་བ། རྡོ་སྦིས་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོ་གནས་འདིར་བྱོན་ཏེ་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་མྱོང་བར་མ་ཟད། མདོ་སྨད་རིག་པའི་དཔའ་བོ་ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་དང་། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ང་བཞི་བ་ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན། ཁྲི་ཐོག་ང་བརྒྱད་པ་ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས། ཁྲི་ཐོག་རེ་དྲུག་པ་ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་སྙན་གྲགས་སོགས་འཁྲུངས་མྱོང་ལ། གཞན་ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་འཇིགས་མེད་དབང་བོ་དང་། སྟོང་སྐོར་མདོ་སྡེ་རྒྱ་མཚོ། ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ། གསང་སྒྲོག་སྙན་གྲགས་རྒྱ་མཚོ། ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས། མོག་གྱའི་མཁན་ཆེན་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ། རྐ་ཕུག་པན་དི་ཏ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ། དགུ་རོང་སྣ་ཚོགས་རང་གྲོལ། དགུ་རོང་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེ། བྱ་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རང་གྲོལ། གླག་ཚང་རྣལ་འབྱོར་བ། གཡོན་རུ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་རྒྱ་མཚོ། ཁྲུས་ཀའི་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་རྣམ་རྒྱལ། ཤར་གདོང་བློ་བཟང་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་ལ་མཛད་རྗེས་བླ་མེད་བཞག་མྱོང་བའི་མཁས་གྲུབ་མང་བོ་བྱུང་མྱོང་བས་མི་ཚད། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོ་ནས་གསར་རྙིང་རིག་གནས་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ལམ་ནས་འཇུག་པའི་སྤོབས་པ་མངའ་བའི་རྩོམ་རིག་གསར་བའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་མཁན་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་ལྷ་རིས་སྒྱུ་རྩལ་མཁན་པོ་ཨ་མདོ་བྱམས་པ་སོགས་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བརྡོལ་བ་བཞིན་ཇི་བཞིན་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་སྐབས་སོ། ། གཅན་ཚ་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་འདིར་བསྟན་པའི་མེ་རོ་གསོ་སའི་གནས་མཆོག་ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་དང་། ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག སྣང་རའི་གསེར་ཁང་། གཞན་ཡང་དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་ཆུ་མགོ་བྱ་ཁྱུང་ཐེག་ཆེན་ཡོན་ཏན་དར་རྒྱས་གླིང་། མདོ་སྨད་ཡུལ་གྱི་དཔལ་ན་ལེན་དྲ་གཉིས་པ་ལྡེའུ་ཚ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡིངས། རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་། ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་། ཀོའུ་བ་བཤད་སྒྲུབ་དར་རྒྱས་གླིང་། དབེན་གནས་ལྷ་རི་བསམ་གཏན་གླིང་། རྫོང་ནང་བསྟན་རྒྱས་གླིང་། གསང་སྒྲོག་བདེ་ཆེན་བཤད་སྒྲུབ་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་། ངང་རོང་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཕེལ་གླིང་། གྱེར་སྟེང་བྱམས་ཆེན་ཆོས་གླིང་། ཁྲུས་ཀ་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་རྫོང་། གཅན་ཚའི་སྒར་ཁ། རྔ་སྒར་བྱང་ཆུབ་གླིང་། དགུ་རོང་མ་ནི་ཐང། ལྷ་སའི་ལྷ་ཁང་སྣ། གཅན་ཚའི་སྔགས་ཁང་རིག་འཛིན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་། ཚོ་བཞི་སྔགས་ཁང་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་གླིང་། ཚོ་དྲུག་སྔགས་ཁང་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་ལྡན་གླིང་། སྔོ་རྒྱའི་སྔགས་ཁང་བཀྲ་ཤིས་དགའ་ལྡན་གླིང་། ཆོས་ཚང་མའི་སྔགས་ཁང་བདེ་ལྡན་དར་རྒྱས་གླིང་། སྐྱ་རྒྱའི་སྔགས་ཁང་རིན་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་། དགུ་རོང་བླ་བྲང་ལྔ་རིག་འོད་གསལ་གླིང་། དགུ་རོང་དགོན་པ། དཔལ་རྒྱལ་གོང་བའི་སྔགས་ཁང་ངེས་གསང་ཐེག་ཆེན་གླིང་། དོ་རྒྱའི་པད་དཀར་ཆོས་གླིང་སོགས་གསར་རྙིང་གྲུབ་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲུབ་སྡེ་ཁྱད་པར་ཅན་མང་བོ་ཡོད། དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཐད་ནས་སྣང་རའི་གོར་མོ་ཆེ་དང་། སྣང་རའི་སྨོན་ལམ། གྲོང་བརྒྱད་མ་ནི་ཆེན་མོ། དྲུག་པའི་སྨོན་ལམ། དོ་རྒྱའི་མཆོད་འདུ། རྐ་ཕུག་གླུ་རོལ། ལ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་འཆམ། འགྱན་ཚང་གི་རྣམ་ཐར་ཟློས་གར། གཅན་ཚའི་མ་ནི། སྔགས་དགོན་དག་གི་འཆམ་སོགས་དམངས་སྲོལ་དང་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས་ཀྱི་བྲོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐོག་དང་དུས་ཆེན་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་བོ་ཡོད་དོ། ། (རྨ་མགུར་སངས་རྒྱམ་གྱིས་ནང་འཇུག་བྱས།)

ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག

གཅན་ཚ། མིང་འདི་བྱུང་ཚུལ་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ཡུལ་ལུང་འདིར་གཅན་གཟན་གྱི་གནོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཚ་བས་གཅན་ཚ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་གཅིག་དང་། ཡང་ཡུལ་འདིའི་རིགས་རྒྱུད་ལི་ཙྪ་བྱི་རིགས་ལས་མཆེད་པས་གཅན་ཚ་ཞེས་འབོད་ཟེར་མཁན་རིགས་གཉིས་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་མ་འདི་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ས་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་ཡུལ་ལུང་འདིར་ཙྪ་སྒྲ་ཅན་གྱི་སྡེ་བ་ཚོ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། གཅན་ཚ་ཉིན། གཅན་ཚ་སྲིབ། སྡེ་ཚ། ཤ་སྦྲང་ཚ། སྤྱང་ཚ། གཅན་ཚ་མ་ནི། སོགས་ཀྱི་ཚ་འདི་རྣམས་ཙྪ་སྒྲ་ཉམས་པ་ལས་ཟུར་ཆགས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ། དེ་ལྟར་ན་བོད་ཀྱི་རིགས་འགའ་ཞིག་རྒྱ་གར་ནས་མཆེད་པར་གསུངས་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་ནམ་སྙམ། དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ལུང་འདིར་ཀྱྰ་མིང་ཅན་གྱི་སྡེ་བ་ཚོ་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། གཅན་ཚ་སྲིབ་ན། དོ་ཀྱྰ། སྐྱ་ཀྱྰ། སྔོ་ཀྱྰ། ངོར་ཀྱྰ། ཤ་ཀྱྰ། སོགས་ལྟ་བུ་ཤཀྱྰ་རིགས་ལས་མཆེད་པ་ཡིན་ནམ། དེ་མིན་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ནི། སྟོད་ན་རྨ་ཆུའི་སུམ་པ་འགག་མན་ཆད། སུམ་པ་སྡེ་བ་འདི་ནི་སྡེ་ཚ་དང་ཉེ་བའི་སྡེ་བ་ཞིག སྨད་ན་ཤ་བོ་འགག་ཡན་ཆད། བྱང་གི་རི་རྒྱུད། ཨ་མ་ཟོར་དགུ མགོན་པོ་བྲག་ནག ཙོང་ཁའི་སྐྱེ་རི། ཨ་མ་ཀླུ་སྨན། སོགས་རི་རྒྱུད་ཕྲེང་བར་བསྒྲིགས་ཡོད་ལ། ལྷོ་ན་སྲིན་པོ་རྫ་རི། ལོ་བའི་བྲག་དཀར། སེ་ཆེན་གཟིགས་ཆེན་སོགས་རི་རྒྱུད་ཕྲེང་བར་བསྒྲིགས་ཡོད་པའི་དབུས་ན་རྨ་ཆུའི་གཡས་འགྲམ་དང་གཡོན་འགྲམ་ལ་ཆགས་པའི་ཡུལ་ལུང་འདིར་གཅན་ཚ་ཟེར། བར་སྐབས་ཅིག་ནས་བྱ་ཁྱུང་དགོན་པའི་ལྷ་སྡེ་སྟོད་ན་ཉིན་ཐུན་བརྒྱད་དང་སྨད་ན་ཉིན་མཐུན་བཅུ་ཟེར་བ་དེ་ལ་གཅན་ཚ་ཉིན་དང་། ཁམས་ར་བླེ་ལྔ། དོ་ཀྱྰ་ཚོ་བ་དྲུག སྐ་ཕུག་རྒྱལ་བོ་ཚོ་བ་གསུམ། གདོང་སྣ། རྒྱ་བྱ་ཚང་། སྐྱ་ཀྱྰ་འཚོ་བཞི། སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་སོགས་ལ་གཅན་ཚ་སྲིབ་ཟེར། དེང་སང་གཅན་ཚ་སྲིབ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ཁུངས་དང་། གཅན་ཚ་ཉིན་ནི་ཧ་ལུང་ཧོས་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་གི་ཁུངས་སུ་ཡོད། དོ་ཀྱྰ་རུ་འོག་ཚང་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ནས།

སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ

དེང་གི་སྲིད་འཛིན་གྱི་དབྱེ་སྟངས་ལྟར་ན། གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་གྲོང་བརྡལ་༣་སྟེ། མར་ཁུ་ཐང་གྲོང་བརྡལ། ཁམས་ར་གྲོལ་བརྡལ། ཁང་དབྱང་གྲོང་བརྡལ། སྡེ་བ་༧༩བཅས་ཡོད། ཡུལ་ཚོ་༦་སྟེ་སྐྱ་རྒྱ། ཚོ་དྲུག། སྣང་ར། སྐྱ་རེངས། ནང་ཁོག སྟེང་སོ། གཅན་ཚ་ཐང་བཅས་ཡིན། སྡེ་བ་༧༩་ཡོད།

སྔ་མོ་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བའི་ཚོ་ཁག་གམ་ཤོག་ཀ་དབྱེ་སྟངས་ལྟར་ན། གཅན་ཚ་གཡོན་རུ་སྟེང་སོ་གསུམ། གླེ་རྐང་ནང་ཁོག་ཚོ་བཞི་གསུམ། སྣང་ར་གྲོང་ཚོ་བདུན་ནམ་བརྒྱད། ཕ་ལོ་བ་སྨེ་རུ་གསུམ། ཆོས་ཚང་མ། སྐྱ་ནག ཨ་འབྱུང་གནམ་སྟེང་ནང་འགོ་གསུམ། དོ་རྒྱ། སྐ་ཕུག་རྒྱལ་བོ་ཚོ་བ་གསུམ། ཁམས་ར་བཅས་སོ།

སློབ་གསོ།

སློབ་ཆུང་།

གཅན་ཚ་རྫོང་མཁར་མར་ཁུ་ཐང་གྲོང་བརྡལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཡིག་སློབ་ཆུང་གཙོ་བོ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་ཆ་ཚང་སློབ་ཆུང་གཉིས་པ་ཡིན་ལ། དེ་མིན་ཡུལ་ཚོ་དང་སྡེ་བ་སོ་སོ་ན་སློབ་ཆུང་ཡོད་ལ། དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བ་བོད་ཡིག་སློབ་ཆུང་ཡིན།

སློབ་འབྲིང་།

གཅན་ཚ་རྫོང་ལ་སློབ་འབྲིང་ལྔ་ཡོད་ལ། གཅན་ཚ་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དང་པོ་དང་གཅན་ཚ་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་གཉིས་པ། གཅན་ཚ་རྫོང་སློབ་འབྲིང་། སྔོ་རྒྱ་འགག་སློབ་འབྲིང་། གདོང་སྣ་སློབ་འབྲིང་བཅས་ལྔ་ཡོད། སྔོན་མ་གཉིས་ནི་བོད་ཡིག་སློབ་འབྲིང་ཡིན་ལ་སློབ་མ་ཡོད་ཚད་བོད་རིགས་དང་བོད་སྐད་སྤྱོད་པའི་ཁ་ཆེ་རིགས་དང་སོག་རིགས་རྒྱ་རིགས་སོགས་ཡིན།

དྭ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭ

རྫོང་འདི་ལ་དྭ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ཡོད་ལ། གཅིག་ནི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དྭ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭ་དང་གཞན་ཞིག་ནི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲུབ་པའི་དྭ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ཡིན།

དམངས་ཁྲོད་ཁེ་གཉེར་མ་ཡིན་པའི་རྩ་འཛུགས

སྒྲོན་མེ་སློབ་གསོ་དབུལ་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ཆེས་ཐོག་མའི་ཁེ་གཉེར་མ་ཡིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཕན་བདེའི་རྩ་འཛུགས་ཤིག་སྟེ་2009ལོར་རྫོང་སློབ་གསོ་ཅུའུ་དང་དམངས་སྲིད་སྡེ་ཁག་ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་དངོས་སུ་ཐོ་འགོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཚོགས་པ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་སློབ་གསོ་དཔལ་འབྱོར་གཉིས་ཀྱི་ལས་དོན་སྣ་མང་ཐད་ལ་རམ་འདེགས་དང་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཏེ་བསམ་བློ་སྔོན་ཐོན་དང་ཀུན་སྤྱོད་ཚད་ལྡན་ཡིན་ལ། ཤེས་རིག་ལག་རྩལ་འཛོམས་པ། སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་ལྡན་པའི་ཡུལ་སྡེ་ཇི་སྙེད་པ་ཞིག་ལ་ཤེས་རིག་གི་འོད་སྣང་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དྲོད་འཁོལ་བསྐྱེལ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།

ས་གནས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ།

ཐང་ཀ

File:Chentsa paint.jpg

གཅན་ཚའི་ལྡེབས་རིས་སྒྱུ་རྩལ།

མདའ་རྩེད།

སྐྱ་འཐེན་བྱེད་པའི་དུས་ནི་དབྱར་དགུན་གཉིས་ཡིན་ཞིང་དེ་ལས་ཀྱང་དགུན་ཁ་ཕྱོགས་ཆེ་བ་དང་། མདའ་འཕེན་མཁན་གྱི་ལོ་ཚོད་ནི་ལོ་བཅོ་ལྔ་ནས་ལྔ་བཅུ་ཡས་མས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་ཡང་ལོ་རེའི་ཧོར་ཟླ་བཅུ་བ་དང་བཅུ་གཅིག་པ་ནས་བཟུང་སོ་ནམ་གྱི་ཁོམ་ལོང་དང་བསྟུན་ནས་སྡེ་བའི་གསར་བུ་གཙོ་བྱས་སྐྱེས་པ་རྣམས་གཞི་གཅིག་ལ་ཚོགས་ཏེ（མི་བདུན་ཡན་མ་འཚོགས་ན་གཞུ་བདུང་མི་ཆོག）ས་བདེ་ས་ཡངས་ས་ཞིག་ནས་ཕོ་གསར་གྱི་གོམ་པ་བདུན་ཅུའི་ཡས་མས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་མདའ་མོ་ཕོག་ཡུལ་གྱི་འབེན་ཏེ། ཞབས་ཆེ་ལ་རྩེ་ཕྲ་བ་ཟུར་གསུམ་ཞིག་ས་འབུར་གྱིས་ཆེད་དུ་ལས་ཤིང་། ས་འབེན་གྱི་དཀྱིལ་ལ་མིག་ལ་ལེན་བདེ་ཕྱིར་མེ་ལོང་གི་ཚབ་ཏུ་ཤོག་བུ་སྦྱར་བ་ལ“དཀར་བོ”ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ས་འབེན་གྱི་རྩེ་མོར་ས་ཐོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་འཇོག་པ་ལ“ཐོ་ལི”ཟེར། ཐོ་ལི་དང་ས་འབེན་བར་གྱི་རྩེ་ཕྲ་ས་ནས་ཤིང་ཐུར་མ་ལས་ཅུང་སྦོམ་པ་ཞིག་ཁ་ཐུར་དུ་འཛེར་ནས་སྣེ་མོས་མདའ་ཡི་མཐོ་དམའ་འཇལ་བྱེད་བྱེད་པ་ལ“རྒྱ་མ”ཟེར། འབེན་གྱི་མཐའ་ལ་ཕྱི་ནང་མི་ནོར་བའི་རྟགས་སུ་བལ་སོགས་ལས་བྱས་པའི་རྟགས་འཐེན་པ་ལ་རྩི་ཐག་ཟེར་ཞིང་། དེ་ལྟར་བཟོས་པའི་ས་འབེན་ལ“འབེན་འདྲ”དང་། འཕེན་ཡུལ་གྱི་གནས་དེ་ལ“སྐུགས་ར”ཞེས་བོས་ནས་མདའ་མོ་སྦྱོང་ཡུལ་དང་སྐུགས་ཡུལ་བྱེད། དེ་ལྟར་ཉིན་ལྔ་དྲུག་ཙམ་དང་བཅུ་ཤས་བར་རང་སྡེ་བ་ནས་འགྲན་ཡ་མེད་པར་གཞུ་བདུང་མདའ་འཕེན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་དེར“མདའ་སྦྱངས”ཟེར། མདའ་སྦྱངས་ཟིན་མཚམས་སུ་སྡེ་བས་གསར་བུ་རྣམས་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་འགྲན་ཡ་རྩེད་རོགས་འཚོལ་བའི་ཆེད་དུ་སྡེ་བ་གཞན་ལ་མི་རེས་མདའ་ཆ་རེ་དང་སྡེ་གཞུང་ནས་གཞུ་ཁྱེར་ཏེ་མདའ་འཕེན་དུ་འགྲོ། འགྲོ་ཁར་མདའ་འཕེན་མཁན་རྣམས་སྡེ་བའི་མ་ཎི་ཁང་དུ་འདུས་ནས་བསང་ཕུད་ཅིང་ཤུག་པ་བདུག་པ་དང་། སྡེ་མི་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་སྔགས་འཆང་རྒན་པ་ཞིག་ལ་མདའ་མོ་འདེབས་སུ་བཅུག་ནས“མདའ་དཔོན”ཞེས་དམག་དཔོན་གྱི་ཚབ་ཏུ་མདའ་འཕེན་རྣམས་ཀྱི་མགོ་མ་དང་གཞུ་བདག་གཉེར་བྱེད་མཁན་དང་།“མདའ་རྔ”ཞེས་མདའ་འཕེན་མཁན་རྣམས་ཀྱི་གཞུག་མ་དང་མདའ་བདག་བྱེད་མཁན་གཉིས་བསྐོ་བཞག་བྱེད། མདའ་དཔོན་ནི་དམག་དཔོན་གྱི་ཚབ་ཡིན་པས་མི་ཁ་ལས་ཅན་དང་དབང་ཐང་ཅན་ཞིག་དང་། མདའ་རྔ་ནི་རྒྱལ་ཕམ་གྱི་ཐག་གཅོད་མཁན་ཡིན་པས་མདའ་མོའི་འཕོང་སྐྱེན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་རབ་ཏུ་བརྩིའོ།།

    དེ་ཡང་མདའ་མོ་འདེབས་ཚུལ་ནི་སྡེ་བའི་མདའ་རྩལ་བའི་གྲས་ནས་དབང་བོར་སྐྱོན་མེད་ལ་ལུས་པོ་བདེ་ཐང་ཡིན་པ་དང་། ཁ་ལས་རླུང་རྟ་དང་དབང་ཐང་དར་བའི་མི་བདུན་བདམས་ཏེ། དེ་དག་རེ་རེའི་མདའ་གཅིག་རེ་མཉམ་དུ་བསྡུས་རྗེས། ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མར་འཕྲིན་ལས་བཅོལ་བཞིན་མདའ་དཀྲུག་བརྒྱབ་སྟེ་སྔོན་ལ་མདའ་གྲས་ནས་ཡར་ཡོང་བའི་མདའ་དེའི་བདག་པོ་ནི་མདའ་དཔོན་དང་། དེའི་རྗེས་ཡར་ཡོང་བའི་མདའི་བདག་པོ་ནི་མདའ་རྔར་བརྩི།

    མདའ་འཕེན་མཁན་རྣམས་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་གོང་། ཀི་ལྡིར་བྱས་ནས་སྡེ་བའི་གཞི་བདག་སྲུང་མ་དང་ལོ་ལོན་རྒན་གཞོན་ཀུན་ལ་འགྲོ་བརྡ་བརྒྱབ་རྗེས་འགྲོ་བ་དང་།འགྲན་ཡའི་སྡེ་བ་མཐོང་ས་དང་ཐག་ཉེ་ས་ནས་རྐང་བ་སར་བརྡབ་ཞོར་དུ་ཀི་ལྡིར་བྱས་ནས་ཡོང་བརྡ་རྒྱག་པ་དང་ངར་སྐད་བསྒྲགས་ནས་རང་གི་དཔུང་སྟོབས་ངོམ་པར་བྱེད། སྡེ་བ་དེའི་སྐུགས་ར་ནང་དུ་ཐོན་པ་ན་མདའ་དཔོན་སྔོན་མ་བྱས་ནས“འབེན་འདྲ་གཅོག་པ”ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་སྔོན་ནས་ལས་ཡོད་པའི་འབེན་འདྲ་བཤིག་ནས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བ་དང་། འབེན་འདྲའི་ཆེ་ཆུང་དང་འཁོར་ཕྱོགས། བར་ཐག་རྣམས་རང་གི་མོས་པ་དང་བསྟུན་ནས་སླར་ཡང་གསར་བ་ཞིག་ལས་ཚར་རྗེས། རང་གི་སྡེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་ངོས་འཁོར་ཡོད་པའི་འབེན་འདྲ་དེར་རང་གི“མ”ཞེས་བཏགས་ནས་བསུ་བ་བྱེད་པ་དང་། མདའ་འཕེན་སྐབས་ཀྱང་ཐོག་མར་རང་གི་མའི་སྟེང་དུ་འཕེན་པ་དང་། འགྲོ་ཁ་ས་རུབ་ཀྱང་རང་གི་མའི་སྟེང་དུ་མདའ་མ་འཕངས་པར་མདའ་འཕེན་མཚམས་མི་འཇོག་པའི་སྲོལ་ཡོད། ཁོ་ཚོས་འབེན་འདྲ་བཟོས་ནས་བསུས་ཚར་རྗེས། འགྲན་ཡའི་སྡེ་བ་དེའི་མདའ་འཕེན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀི་སྒྲ་སྒྲོག་བཞིན་དུ་སྐུགས་རའི་ནང་དུ་ཡོང་བ་དང་། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་བསྐྱར་རང་སོ་སོའི་གཞི་བདག་ཡོད་སར་འཁོར་ནས་གཞི་བདག་འབོད་པའི་ཟོལ་གྱིས་ཀི་ལྡིར་དང་འབྲེལ་ལག་གཡུག་བྱེད་པ་དང་། འགྲན་ཡའི་སྡེ་བ་དེ་ག་འབེན་འདྲའི་གཡོན་དང་འགྲན་འཛུགས་པར་ཡོང་མཁན་རྣམས་འབེན་འདྲའི་གཡས་སུ་ལངས་བསྡད་དེ་མདའ་འཕེན་པ་ལ“མདའ་སྐུགས”ཟེར། མདའ་འཕེན་པའི་ཐོག་མར་འགྲན་འཛུགས་པར་ཡོང་མཁན་གྱི་མདའ་དཔོན་གྱིས་རང་གི་མའི་སྟེང་ཏུ་མདའ་གཅིག་འཕེན་པ་དང་། མདའ་དེ་ངེས་པར་དུ་འབེན་འདྲའི་མགོ་ནས་རྒྱང་འཕེན་བྱེད་དགོས་ཞིང་། དེར“མགོ་མདའ”ཞེས་བཟང་ལྟས་སུ་བརྩི་བ་དང་། མདའ་དཔོན་གྱི་ཐོག་མའི་མདའ་དེ་འབེན་འདྲའི་ངོས་སུ་ཕོག་པའམ་འབེན་འདྲའི་སྟེང་དུའང་མ་སླེབས་ཚེ་ངན་ལྟས་སུ་བརྩི་ལ། ཉིན་དེའི་རྒྱལ་ཕམ་གྱི་སྔོན་དཔག་ཀྱང་དེ་ལས་དཔྱད། དེ་ནས་འགྲན་ཡའི་མདའ་དཔོན་གྱིས་མདའ་གཅིག་འཕེན་པ་སོགས་རེས་མོས་ཀྱིས་མདའ་དཔོན་གཉིས་ཀའི་མདའ་འཕངས་ཚར་རྗེས།“མདའ་སྐེད”དམ“མདའ་བར”ཞེས་མིང་བཏགས་མེད་པའི་མི་རྣམས་འགྲན་ཡ་རེ་རེའི་སྐུགས་ཡར་བུད་ནས་རེས་མོས་ཀྱིས་མདའ་འཕེན་པ་དང་། མཇུག་མཐར་མདའ་རྔ་གཉིས་ཀ་བུད་དེ་རེས་མོས་ཀྱིས་འཕངས་ཚར་རྗེས་མདའ་འཕེན་ཐེངས་གཅིག་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞིང་། འབེན་འདྲ་གཞན་དེའི་སྟེང་དུ་འཕེན་དུས་འགྲན་ཡའི་སྡེ་བ་དེའི་མདའ་འཕེན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོ་ཚོའི“མ”ཡིན་ཟེར་ནས་སྔོན་ལ་འཕེན་པ་སོགས་གོང་དང་འདྲ། མདའ་སྐུགས་དུས་སྐུགས་ཡར་ཁ་མི་གྲག་པ་དང་མདའ་འཕེན་སྟངས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ངན་སྨྲས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་བྱེད་མོད། དེ་རྩེད་མོ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བ་ལས་འཁོན་དུ་འཛིན་མཁན་ནི་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་མྱོང་ཞིང་། རང་རང་གི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་སོགས་བོས་ནས་རང་གིས་མདའ་ཕོག་པ་དང་ཕ་རོལ་བོས་མདའ་མི་ཕོག་པའི་སྐྱབས་འཇུག་ཀྱང་ཁ་རོག་ལ་ཞུ་སྲོལ་ཡོད།

File:Ragya3.jpg

གཅན་ཚའི་མདའ་རྩེད།

ས་གནས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཟའ་བཏུང་།

༡༽ ས་གནས་ཐོན་བསྐྱེད། ཞིང་ལས་ཐོན་བསྐྱེད་ནི་གྲོ། ནས། སྲན་མ། སྲེན་མ། སོ་བ། སྲ་བོ། ལོ་ཀར་སོགས་འབྲུ་ཡི་རིགས་དང་། ཡང་པལ་ཚལ་དང་། ཀུན་ཏ། ལ་ཕུག ཞོག་ཁོག ཀྲ་མ་ཀྲོ ལ་ཕུག་སེར་པོ། ཙོང་། སྔོ་ཚལ་རིགས་འདྲ་མིན་སོགས་ཡོད། ད་དུང་ལི་དང་ཆང་བ་ལི། སྟར་ཀ ཀུ་ཤུ ཁམ་བུ་སོགས་ཤིང་ཏོག་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད། ད་རུང་རི་སྐྱེ་སྒོག་ལེབ་དང་། ར་སྒོག ཀུའུ། ཅ་རིལ། ཙ་གོ བན་དེ་ཚོད་མ་སོགས་འདྲ་མིན། ད་དུང་ཕག་ཤ བྱ་ཤ ར་ཤ གླང་ཤ སྒོ་ང་སོགས་དང་། ཡང་འབྲོག་ལས་ཐོན་བསྐྱེད་ལ་ལུག་ཤ་དང་། ཚགས་ཤ ཆུ་ར། མར། འོ་མ། ད་ར་སོགས་མང་། རི་དྭགས་ཀྱི་ཤ་ནི། གླ་བའི་ཤ ཤྭ་བོའི་ཤ རི་བོང་གི་ཤ བྱ་གང་གི་ཤ ཏེ་ཕོའི་ཤ གོང་མོའི་ཤ་སོགས་ཡོད། དེ་ནས་བཟའ་བཏུང་གི་སྐོར་ལ། རྩམ་པ་ལ་ནས་རྩམ་དང་། གྲོ་རྩམ། སྲན་བུ་༼སྟེ་ནས་རྔོས་མ་དང་སྲན་མ་སོ་མ་ར་ཙའི་འབྲས་བུ་བཅས་ལས་འཐག་པ༽ ཉོག་ལ་སྲན་ཉོག་སྟེ་ཆུའི་ནང་དུ་ཐོག་མར་སྲན་མ་བླུག་ནས་གང་འཚམ་འཁོལ་རྗེས། ནས་ཕྱེ་བླུག་ནས་དཀྲུག་དེ་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། ༼ང་རང་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་སྐོར་བ་བརྒྱབ་ཟིན་ན་ཡང་ཉོག་ལྟ་བུའི་ཟས་མཆོག་ཅིག་རྙེད་མ་མྱོང་༽ ཡང་སྲེན་ཉོག་ཡང་ཡོད། ད་རུང་དཀར་ཉོག་ཟེར་བ་ཅིག་ཡོད། དེ་ནི་དཀར་ཡོལ་ནང་དུ་གྲོ་ཕྱེའི་དང་ཤ སྣུམ་བཅས་ཀྱི་སྐྱོ་མ་དཀྲུགས་ནས་བཟོས་བའི་རླངས་བཙོས་ཟས་རིགས་ཞིག་ཡིན། གྲོ་ཕྱེའི་བཟོས་པའི་ཟས་རིགས་ནི་སྣུམ་བཙོས་སོག་སོག་དང་། སྣུམ་བཙོས་གོར་དམར། སྡེའུ་རིགས་སྣུམ་བཟོས་སོགས་དང་། ཐལ་སྲེག་གོར་སྐྱ༼ འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་དཀྱིལ་ནས་ཚད་བརྒྱབ་ན་ཁྲི་ཙི་གསུམ་བཞི་རེ་ཡོད་པ་ཡང་་བཟོ་སྲོལ་ཡོད། པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་གཅན་ཚ་རྫོང་ཐོག་ལ་ཕེབས་སྐབས་སུ་ཐལ་སྲེག་གོར་སྐྱ་ནི་ས་དེའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཟའ་བཏུང་ལ་རྩིས་ནས་ཕལ་ཆེར་དཀྱིལ་ཐིག་ནས་ཚད་པའི་ཁྲི་ཙི་བཅུ་ཅན་ཞིག་ཕུལ་ཡོད། ༢༽ ས་ཆ་འདི་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་ཟས་རིགས་ལ་གོར་ཐུག་དེ་རེད། གོར་ཐུག་ལ་མཚོན་ན་ཐོག་མར་ས་ཆ་འདིར་དར། དེ་ནས་རྒྱ་གར་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོ་རོབ་ཁུལ་སོགས་སུ་དར་ཁྱབ་བྱུང་། བསྐོལ་སྟངས་ནི་གོ་རེ་སྟེ་འཁུར་བ་སྐམ་པོ་དང་ཤ་ཁུ་བསྡུས་དེ་ཐུག་པ་བསྐོལ་བ་ཞིག་ཡིན། ད་དུང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་ནས་སྐད་གྲགས་ཡོད་པ་སྐྱུར་ཚོད་(kamchi)དེ་ཡང་ས་ཆ་འདི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་ཡོད། འོན་ཀྱང་དེང་སང་ཕྱི་རྒྱལ་ན་འདི་ནི་ཀོ་རི་ཡ་(Korea)རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཟས་རིགས་ཞིག་ལ་ངེས་འཛིན་བྱེད་མོད། དེ་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཚོང་འགྲེམ་བྱེད་ཐུབ་མ་ཐུབ་ཅིག་གི་ཁྱད་པར་རེད། སྐྱུར་ཚོད་འདི་ལ་སྐྱུར་རོ་ཡང་ཟེར། དེ་མིན་ཚོད་མ་བསྙལ་མ་ཟེར་བ་ཞིག་ཀྱང་འདུག དེ་ནི་ཚྭ་དང་བསྲེས་ནས་རྫ་མའི་ནང་དུ་བསྙལ་བའི་དགུན་ཟས་ཚོད་མ་ཞིག་རེད། ཅེས་རྒྱལ་ཁམས་པ་དོ་རྒྱ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ནས་ཕུལ།།

ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུ་ས་གནས།

ཁམས་ར།

སྤྱི་ལོ་༢༠༠༦་ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་གཤིས་དང་ནགས་ཚལ་སྤྱི་གླིང་དུ་བདམས་པ་ཡིན་ལ། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དབུས་འགྱུར་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྤྱི་ལེ་༡༣༡་ལྷག་ཡོད་ལ། གཅན་ཚ་རྫོང་ཐོག་ནས་སྤྱི་ལེ་༥༠་ཙམ་ཡོད། རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་༡༥༢་དང་། ཆ་སྙོམས་རྒྱ་མཚོ་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྨི་༢༥༠༠་དང་ཆེས་མཐོ་ས་སྨི་༣༡༠༠་དང་ཆེས་དམའ་ས་སྨི་༢༣༠༠་ཡོད། ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་དྲོད་ཚད་༢༠℃ཙམ་ཡོད།

སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་དགོན་པ།

སྐ་ཕུག་དཔའ་བརྒྱ་གོང་བ་ངེས་གསང་རྡོ་རྗེ་ཐེག་མཆོག་གླིང་། ཁམས་ར་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་། དོ་རྒྱའི་སྔགས་ཁང་པད་དཀར་ཆོས་གླིང་། སྐྱ་རྒྱའི་སྔགས་ཁང་རིན་ཆེན་ཆོས་གླིང་སྒང་། ཆོས་ཚང་མའི་སྔགས་ཁང་བདེ་ལྡན་དར་རྒྱས་གླིང་། ཚོ་དྲུག་སྔགས་ཁང་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་ལྡན་གླིང་། ཚོ་བཞིའི་སྔགས་ཁང་བདེ་ཆེན་ཞིང་སྒྲུབ་གླིང་། དགུ་རོང་མ་ཎི་ཐང་བདེ་ཆེན་གསང་སྔགས་གླིང་། གཅན་ཚ་ཐང་སྔགས་ཁང་རིག་འཛིན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་། སྔོ་སེར་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་།

དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ།

ལ་མོ་བདེ་ཆེན།

ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི་སྤྱི་ལོ༡༦༨༢ལོར་བཏབ་ཅིང༌། ད་རག་བར་ཧ་ལམ་ལོ་ངོ༣༠༠ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན། དེ་ཡང་ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གི་དགེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྟུ་གནས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ཐོགས་སྐད། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ནི་དབུས་གཙང་ཁུལ་གྱི་ལཱ་མོ་རིན་ཆེན་སྒང་བྱ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང༌། ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་ཐོག་མའི་ཆགས་ཡུལ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ཁོངས་མགུར་གྲོང་ཚོ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བདེ་ཆེན་གྲོང་ཚོ་ལ་སྤར་བར་མ་ཟད། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཉམས་གསོ་མཛད་པས། དེ་རིང་གི་ཆོས་སྡེ་འདི་ཉིད་ཆགས་པ་རེད། དགོན་ཆེན་འདིའི་ཉིང་ལག་ལྟར་ཆགས་པའི་གྲོང་སྡེ་མ་ཎི་རྡོ་ལུང་དང་ཉི་རིང༌།གོང་མོ་ཐང༌། སྤྱང་ཚང་ཁ་བཞི་ནི་གནས་མཆོག་འདིའི་རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་ལ་སོ་སྲུང་བྱེད་པའི་ཚོ་ཆེན་བཞི་རུ་གྲུབ་པ་དང་ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི་གྲོང་སྡེ་ཚོ་ཆེན་བཞི་ཡི་དཀྱིལ་དབུས་ན་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ནོར་བུ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་དད་ལྡན་འགྲོ་བའི་རྒྱན་དུ་ཆེ། གཞན་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་སྐུ་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་རང་སྐྱ་འཕེར་བའི་ཁྱད་རྟགས་དང༌། ལྐོག་གྱུར་གྱིས་ཁེངས་པའི་ཚོས་མདངས། ཡིད་དུ་འོངས་བའི་ངག་རྒྱུན་རེ་ཡོད་ཟེར། ཁྱད་པར་དུ་ལཱ་མོ་ཞབས་དྲུང་དཀར་པོ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་དབུས་གཙང་ནས་སྔ་རྗེས་སུ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་སྐུ་རྟེན་དང༌། ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཁྱད་ནོར་ཏུ་འབོད་པའི་སྒྲོལ་མའི་སྐུ། ཙན་ཏན་དམར་པོའི་རྒྱུ་ལས་བཞེངས་པའི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་སྐུ། གསེར་གྱི་མཆོད་སྡོང་དང་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པའི་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་སྐུ་རྟེན་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་སྤྱན་དྲངས་བས་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་བླ་བྲང་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དང༌། ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་རྟེན་གྱི་མཛོད་ཞེས་སྙན་པའི་གྲགས་པ་ཡོད།

ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག

མདོ་སྨད་གནས་ཆེན་རྨ་འགྲམ་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ནི་མཁས་པ་མི་གསུམ་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང༌། ས་སྐྱ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ། གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ལོ་ཁོག་ཐོག་འཛིན། ལྕང་སྐྱ་གོང་མའི་དངོས་སློབ་སྤྲེལ་ནག་པ་སྒོམ་ཆེན་འཕྲིན་ལས་ཕུན་ཚོགས། ཆོས་རྗེ་སྤོད་གྲགས་པའི་སྤྲུལ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དབང་བོ། ལཱ་མོ་གོང་ས་ཞབས་དྲུང་དཀར་བོ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང༌། ཁྲི་རྒྱ་ནག་པ་སྐུ་ཕྲེང༌། ཡབ་རྗེ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་དང་དེའི་དངོས་སློབ་རོང་ནི་གུ་གྲུབ་ཆེན། རོང་བོ་མཁན་ཆེན་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ། ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་དབང་བོ་དང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཡབ་རྗེ་གསེར་ཁང་བ། སྒྲུབ་པ་ལ་རྒྱལ་མཚན་འཛིན་པ་ཐར་ཤུལ་སྐུ་ཕྲེང༌། ཨ་རོལ་བློ་བཟང་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ། སྒོ་མང་བལ་མ་སྐུལ་ཕྲེང་དང༌། མོག་ཚང་སྐུ་ཕྲེང༌། སྐྱབས་རྗེ་བླ་ཁོ་རྡོ་རྗེ་དང་བཀའ་དྲིན་འཁོར་མེད་སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མང་བོ་ཕེབས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྤེལ་བར་མཛད་པའི་གནས་འགངས་ཆེན་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེའི་ལྕགས་ཀྱི་མདའ་གཞུ་དང་སངས་རྒྱས་གླང་བོའི་རིང་བསྲེལ་ཕོར་བ་གང་ནང་བཞུགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་འབུམ་ཁང་འཇའ་འོད་མ་དང༌། སྒོམ་ཆེན་ ལྷ་ཁང་དང༌། བྱམས་ཁང༌། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ལྷ་ཁང༌། རིགས་གསུམ་མགོན་པོའི་ལྷ་ཁང༌། མི་ལ། སྨན་བླ། མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཨོ་རྒྱན་རིན་པོ་ཆེ། སྒྲོལ་མ། ཚེ་དཔག་མེད་སོགས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་བྲག་སྐེད་དུ་ངོ་མཚར་བར་བཀོད་པ་ལེགས་ཤིང༌། སྤྱི་བསྡོམས་པས་ལྷ་ཁང་བཅུ་གཉིས་དང༌། གླས་གསུམ་སྡེ་དྲུག་གིས་འབད་པས་བཞེངས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་མོ་ཆོས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོར་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་གཏན་པའི་ཁང་བུ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་བཅས་ཡོད་ལ། སྐྱབས་རྗེ་བླ་ཁོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གནས་འདིར་ཕེབས་ནས་བཀྲ་ཤིས་གསོ་སྦྱོང་གནང་ཏེ་རྟེན་འབྲེལ་ཁྱད་པར་ཅན་འགྲིག་པས་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་འདི་ལ་རྣམ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་གླིང་ཞེས་དགོན་པ་ཞིག་མཚན་བཏགས་གནང༌། རྨ་ཀླུང་རྡོ་རྗེ་བྲག་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་འགངས་ཆེན་རྨ་འགྲམ་རྡོ་རྗེ་བྲག་གམ་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཏུ་འབོད་པ་ནི། ད་ལྟའི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཅན་ཚ་རྫོང་མར་ཁུ་ཐང་གྲོང་རྡལ་གླེ་ཆེན་གྲོང་ཚོའི་བྱང་ཐད་དུ་ཆགས་ཤིང་། དེ་ཡང་བཤད་རྒྱུན་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་ལོ1690ལོའི་སྔོན་ཙམ་ལ། ལ་མོ་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྒྱལ་བ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པའི་ཕྱག་ཕྱིར། ཡུལ་མདོ་སྨད་དུ་ཕེབས་ནས་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཏུ་རྒྱུན་བཞུགས་གནང་སྟེ་གནས་འདི་ཐོག་མར་ཁོང་གིས་བདག་དབང་མཛད་ཟེར། ཕྱིས་སུ་ཨ་ལགས་བློ་ཁོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཚང་གནས་འདིར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཏེ། ཡུལ་དེའི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་ཀུན་ལ་གདུགས་དཀར་གྱི་དབང་གནང་ཞིང་དབང་བཤད་རྒྱས་པར་མཛད་པས། དུས་ད་ལྟའི་བར་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་དུ་གདུགས་དཀར་ཀློག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གནས་ཡོད། ༡༩༥༨ ལོར་དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་ཁྲོད་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་རྨེག་མེད་དུ་བཏང་བ་དང་། དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུའི་དུས་མཇུག་ཏུ་ངལ་གསོའི་དབུགས་དབྱུང་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བྱུང་མ་ཐག གླེ་གསུམ་དང་སྣང་ར་གྲོང་བརྒྱད་ནས་ཉམས་གསོའི་འབད་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བསྟེན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ1992ལོར། ལ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་སྐུ་སྐུ་ཕྱོགས་ཨརྒ་རྒྱལ་མཚན་ཚང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་ཀྱིས་གནས་དེར་འདུ་ཁང་གྱན་བདུན་མ་ཞིག་བཞེངས་མགོ་བརྩམས་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཅིང་། ཡུལ་དེར་དགོན་སྡེ་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་བཞེངས་ནས་ལོ་གྲངས་མང་པོ་འགོར་མེད་ཀྱང་། དེ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྦྱར་ན་སྔོན་བྱོན་མི་སྣ་གྲགས་ཆེན་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་། བསྟན་སྲུང་དཔའ་རྟུལ་ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཏུ་ཡོད་པའི་གནས་འགངས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ། དེ་ཡང་དུས་རབས་བཅུ་བའི་དུས་དཀྱིལ་དུ། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་འུ་དུམ་བཙན་པོའི་དུས་སུ་རྒྱལ་བསྟན་ལ་གོད་ཆག་བྱུང་སྐབས། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བའི་ལས་ཆོག་སོགས་ཀྱི་གླེགས་བམ་དྲེལ་ཁལ་ལོངས་ཚད་ཅིག་བཀལ་ནས། མངའ་རིས་སྟོད་དུ་ཕེབས་ཤིང་། དེར་སྡོད་མ་ཚུགས་པར་ཡུལ་གར་ལོག་གི་ཕྱོགས་སུ་བྲོས། དེ་ནས་ཀྱང་འགྲོ་དོན་གྱི་འཕྲིན་ལས་མ་རྒྱས་པར་ཡུལ་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་སུ་ཆིབས་ཁ་བསྒྱུར་མགོ་ཚུགས་པར་ལམ་བར་གྱི་ཧོར་ཡུལ་བསྐོར་ནས་ཨོ་རོད་བརྒྱུད་དེ་རིམ་གྱིས་ཕེབས་པ་ལ། རྨ་ཀླུང་ཆུ་བོའི་རྒྱུད་དུ་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་སུ་ཕྱེས་པའི་ཨ་མྱེས་སྲིན་པོའི་རྫ་རྒྱུད་དང་། གནས་མཆོག་ཨ་མྱེས་ཤ་བོ། ཙོང་ལ་རི་རྒྱུད། བྲག་དཀར་སྤུན་གསུམ་བཅས་ཀྱི་ལྕགས་རི་རྡོ་རྗེ་བྲག་གི་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་རྨ་ཀླུང་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཅེས་པའི་གནས་འདིར་སྒོམ་སྒྲུབ་ཏུ་བཞུགས་མུས་སུ། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་འུ་དུམ་བཙན་པོ་བཀྲོངས་ནས་ཡུལ་བྱོལ་དུ་གནས་འདིར་ཕེབས་ནས་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་མཇལ། ཁོང་རྣམ་པར་དམེ་གྲིབ་ཕོག་དོགས་ནས་དར་མ་དགྲོང་བྱེད་ཀྱི་མདའ་གཞུ་གཉིས་སྒྲུབ་ཕུག་དེ་དང་ཁད་ཐག་ཅུང་རིང་བའི་གནས་ཤིག་ཏུ་འབུམ་ཁང་གླས་ཞེས་པར་གཏེར་དུ་སྦས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་དེའི་སྟེང་དུ་རྡེའུ་འབུམ་སྤུངས་པར་མཛད་ཅེས་པའི་བཤད་རྒྱུན་ད་ལྟའི་དུས་སུའང་མ་ཉམས་པར་ཀུན་ལ་རླུང་ལྟར་གྲགས་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ག་ལགས། །གནས་འདིའི་མཇལ་རྟེན་སྐོར་ལ། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱིས་བཞེངས་ཤིང་གཟུངས་བཞུགས་སུ་སངས་རྒྱས་གླང་པོའི་རིང་བསྲེལ་ཕོར་བ་གང་ཡོད་པ། དེ་ལ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པས་རབ་གནས་མཛད་ཟེར་བའི་འབུམ་ཁང་འཇའ་འོད་མ་དང་། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱི་མདའ་གཞུ་སྦས་ཡུལ་ཡིན་ཟེར་བའི་རྡེའུ་འབུམ་སོགས་དུས་ད་ལྟའང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། །

ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་།

ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་དགོན་པ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་བྱང་རྒྱུང་ཀྱི་ཁམས་ར་ནགས་ཁྲོད་དུ་ཆགས་པའི་དགོན་རྙིང་ཞིག་ཡིན། དགོན་པ་དེའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡི་གེ་ ༼འ༽ ཆུང་རང་བྱུང་དུ་བབས་འདྲའི་བྲག་རི་ཞིག་ཡོད་པས། ས་མིང་ལ་ཡང་འ་ཆུང་གནམ་རྫོང་དུ་ཐོགས་པར་བརྗོད་མོད། འོན་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་དག་ཏུ་ཨན་ཆུང་གནམ་རྫོང་ངམ་ཡང་ན་ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་ཞེས་ཡང་འབྲི་སྲོལ་ཡོད། གནའ་དགོན་དེ་བྲག་ཕུག་ཆུང་ངུ་ལྔ་རུ་ཆགས་ཡོད། བྲག་ཕུག་ལ་ལ་རང་བྱུང་དུ་གྲུབ་པ་དང་བྲག་ཕུག་ལ་ལ་མིས་བརྐོས་པ་ཡིན། བྲག་ཕུག་ལ་བརྟེན་ནས་བཞེངས་པའི་དགོན་པའི་བཀོད་པ་ནི་དངོས་ནས་ཡིད་དུ་འོངས་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་རེད། ཨན་ཆུང་གནམ་རྫོང་ནི་དུས་རབས་དགུ་བའི་དུས་དཀྱིལ་ཏེ་རྒྱལ་བོ་གླང་དར་མས་བསྟན་པ་སྣུབ་སྐབས་སྟོད་དབུས་གཙང་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་བཞུགས་མྱོང་བའི་གནས་ཤུལ་ཡིན་པས། ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་ཆིག་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། སྤྱི་ལོ་༨༣༨ནས་ ༨༤༢ ལོར་རྒྱལ་བོ་གླང་དར་མས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྣུབས་པས། གཙང་རབ་གསལ་དང༌། གཡོ་དགེ་བའི་འབྱུང་གནས། དམར་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་སོགས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་ལི་ཡུལ་བརྒྱུད་དེ་མདོ་སྨད་ལ་ཕེབས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྐྱངས། ཨན་ཆུང་གནམ་རྫོང་ནི་སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་སྦྱོང་བྱེད་སའི་གནས་ཡིན། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་རྗེས་སུ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་ལ་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་གསོམ་སྡོང་གསུམ་བཙུགས་ཡོད། ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྙིང་མའི་སློབ་དཔོན་པད་མ་རིག་འཛིན་གྱིས་བྲག་ཟོམ་དེའི་མདུན་ནས་གནམ་རྫོང་དགོན་དང་གནམ་རྫོང་ཇོ་མོ་དགོན་བཏབ། གནམ་རྫོང་དགོན་པའི་ནུབ་རོལ་གྱི་བྲག་ངོས་ན་བྲག་ཕུག་ཅིག་ཡོད་དེ། ངག་རྒྱུན་དུ་དེ་ནི་རྒྱལ་བོ་གླང་དར་མ་དགྲོང་མཁན་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེའི་སྒྲུབ་ཕུག་ཏུ་གྲགས། རི་ཚོགས་གཟར་ཞིང་ནགས་ཚལ་ཚང་ཚིང་དུ་དཀྲིགས་པ། བྱ་བྱའི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབྱངས་སྙན་བར་མེད་དུ་སྒྲོག་ཅིང་ཆུ་ཕྲན་ཤག་ཤག་ཏུ་འབབ་པ། ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་བཀོད་པ་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ཨན་ཆུང་གནམ་རྫོང་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྒྲུབ་སའི་གནས་མཆོག་ཅིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ལྗོངས་རྒྱུ་གནས་མཆོག་ཅིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད།

དབེན་གནས་ལྷ་རི་བསམ་གཏན་གླིང་།

དབེན་གནས་ལྷ་རི་བསམ་གཏན་གླིང༌གི་ལོ་རྒྱུས་བསྡུས་པ། གཅིག དགོན་པ་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པའི་ལོ་རྒྱུས། ལྷ་རི་དགོན་པ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱི་ལེ་བཞི་བཅུའི་མཚམས་ཀྱི་དོ་རྒྱའི་བྱ་ཁུང་ཐང་ཞེས་པར་ཆགས་ཤིང༌། དགོན་པའི་མཆོད་གཞིས་གཙོ་བོ་ནི་མཁས་རྒྱ། ལྷ་རྟེན། སྲིབ་མོ་ཕ་གཞི་ཤར། ལངས་སྔ་ལྷ་ཆུང༌། ཤ་ངུར་གདོང་ཕ་གཞི། ཚིས་ཀ་འབྲོང་རྒྱག་བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དོ་རྒྱ་ཚོ་བ་དྲུག་ཡིན། དགོན་པའི་ལྕགས་རིའི་ནང་གི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་རྨིད་གྲུ་བཞི་མ་དྲུག་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཡོད། དགོན་འདི་ཕྱག་འདེབས་མཛད་མཁན་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་མཆོག་དགུང་ལོ་སོ་ལྔ་བ་（སྤྱི་ལོ1718）ལ་དབུས་སུ་ཕེབས། དགུང་ལོ་ཞེ་གཉིས་པ་（སྤྱི་ལོ1722）ལ་སྔགས་རམས་པའི་མཚན་བཏགས་བླངས་ནས་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་ལྷ་རི་གོང་མ་དང་ཡར་ནང་སྒར་སོགས་སུ་སྒྲུབ་པ་མཛད། ལྷ་དང་བླ་མའི་ལུང་བསྟན་ལྟར་ཁོར་ཡུག་ལ། ས་པད་མ་འདབ་བརྒྱད་ཚུལ་དུ་ཆགས། །གནམ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བརྒྱད་དབང་བསྒྱུར་བ། །ལོགས་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་མཚན་མས་སྤྲས། །ནགས་ལྗོན་ཤིང་མཐུག་པོས་མདུན་རི་བརྒྱན། །བྲག་རིན་ཆེན་བརྩེགས་པས་རྒྱབ་རྟེན་མཛད། །ཆུ་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བ་གཡས་སུ་འཁྱིལ། །རྨ་ཕྱུག་ཀླུང་དལ་མོ་གཡོན་དུ་འཁྱིལ། །གནས་དབེན་ཞིང་རླུང་དབུགས་རྒྱུ་བཟང་བས། །ལྷ་བསམ་གཏན་གླིང་གི་གནས་སུ་གདའ། །ཞེས་པ་བཞིན་འདུ་འཛིས་དབེན་ཞིང་བག་ཕེབས་པ། ཆུ་ཕྲན་ལྷང་ལྷུང་འབབ་ཅིང༌། མདུན་རིར་གསོམ་སྡོང་གིས་གང་བ། རྒྱབ་རི་བྱ་རྒྱལ་ཁྱུང་གི་འཕུར་སྟབས་འདྲ། ཉིན་བྱེད་བདག་པོ་འཆར་འཕྱི་ལ་ནུབ་སྔ་བ་སོགས་ཀློག་སྤོང་ཐོས་བསམ་པ་ལ་དྲང་སྲོང་གི་གནས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་རང་བྱོན་དུ་གདའ་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་མ་ཚང་བའི་སར་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་1725ལོར་ཕྱག་བཏབ། སྐབས་དེར་འཛིན་སྐྱོང་ལེགས་པས་དགེ་འདུན་བརྒྱ་ལྷག་འདུས། ལྷ་སའི་རྒྱུད་སྨད་པའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་མཆོད་བཙུགས། རྗེ་གསེར་ཁང་བ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། རྗེ་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ། ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དུ་མས་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཏེ་གྲྭ་བཙུན་ཡོངས་ལ་དབང་ལུང་མན་ངག་གི་ཆར་ཕབ། སྤྱི་ལོ1900ལོའི་ཡས་མས་ཤིག་ལ་དགོན་པའི་ནང་ཁུལ་མ་འཆམ་པར་དཔོན་ཚང་དགེ་སློང་གཙོས་དེའི་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱིས་དགོན་པའི་སུམ་ཆའི་གཅིག་གི་བགོས་སྐལ་འཁྱེར་ཏེ་རྗེ་གསེར་ཁང་བས་སྒྲུབ་པ་ཡུན་རིང་སྦྱངས་སའི་གནས་མཆོག་གསེར་གླེ་དབེན་པའི་སྐྱེད་ཚལ་དུ་གནས་གཞི་བཟུང་ནས་དགོན་པ་བཏབ། གྲྭ་བ་འཕེལ་ནས་བདུན་ཅུ་ལྷག་དང༌། སྤྱི་པ་དང་བླ་བྲང་གཉིས་སུ་དབྱེ་ལ། འདུ་ཁང་གི་སྤུས་ཀ་ནི་ལྷ་རི་ལས་ལྷག ཕྱག་ལེན་ནི་ལྷ་རི་དང་མཚུངས་ཤིང༌། ལོ་རེའི་གདུང་མཆོད་གསུམ་ནི་ལྷ་རི་ལ་ཚོགས་པར་ཡོང་དགོས་པའི་བུ་དགོན་གསེར་གླེ་བྱ་བ་ཞིག་ཀྱང་བྱུང་མོད་ང་བརྒྱད་ལོར་འཇིག་པའི་རྗེས་ནས་ད་ལྟའི་བར་བསྐྱར་བཞེངས་བྱས་མེད། སྤྱི་ལོ1922ལོར་རྗེ་ལྷ་རི་བ་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོའི་ཐུགས་བཀོད་འོག་སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་རྒྱས་པའི་སྦྱིན་བདག་འགའི་རོགས་དངུལ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱམས་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་ཡོངས་སུ་གྲུབ། སྤྱི་ལོ་1955ལོར་ལྷ་རི་བ་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ཚང་ལྡེའུ་ཚ་དགོན་པས་ཞུས་པའི་ངོར་བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་ཀྱི་དགའ་ཚལ་དཔལ་མི་འགྱུར་དགེ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡིངས་ཀྱི་མ་ཧཱ་པཎྜི་ཏ་རྗེ་ཞྭ་དམར་བའི་མི་འཇིགས་གདོང་ལྔའི་ཁྲི་ལ་ཞབས་སྐྱེས་པད་མོའི་འདབས་ཕྲེང་ཉེ་བར་བཀོད་དེ་མི་ཏྲ་བརྒྱ་རྩ་དང༌། བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་གྱི་དབང་ཉིན་གསུམ་ལ་གནང༌། དགེ་བཤེས་རྣམ་གསུམ་གཙོས་གྲྭ་རིགས་ཡོངས་ཀྱིས་བླ་མར་བཀུར་ཏེ་རིགས་དང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་བདག་འགྲོ་མགོན་སྐྱབས་རྗེ་ལྷ་རི་བ་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་གསོལ་ཏེ་སྤྱི་བོར་བཀུར། སྔ་ཕྱིར་ལྷ་རི་དང༌། བོང་སྟག་རབ་དཀར་ཐང༌། ཝ་ཝོལ་འཇག་ཐང༌། པཎ་ཆེན་ཤིང་སྡེ་སོགས་སུ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་ལ་གནང་པའི་བཀའ་དྲིན་འཁོར་མེད་ཅིག་ལགས། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕོ་ཁྱི་（སྤྱི་1958）ལོར་དགོན་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཇུག་བསྡུས། ཆུ་མོ་གླང་སྟེ་སྤྱི་ལོ 1961ལོར་གཙུག་ལག་ཁང་བཤིག སྤྱི་ལོ་1963ལོར་དགོན་ཤུལ་དུ་ཞིང་བཏབ། སྤྱི་ལོ1981ལོར་འདུ་ཁང་ཆུང་བ་ཞིག་བསྐྱར་དུ་བཞེངས། སྤྱི་ལོ1982ལོར་སྐུ་དབོན་བསྟན་འཛིན་གསུང་རབ་ལགས་ལྷ་རི་ལ་གདན་དྲངས་ཤིང༌། སྡོམ་གསུམ་གྱི་བསླབ་བྱར་ཉེས་ལྟུང་གི་དྲི་མས་མ་གོས་བའི་དབུ་མཛད་ཆེན་མོ་དགེ་སློང་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་དང༌། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ། ཕྱག་མཛོད་ཆེན་མོ་བློ་བཟང་ཕྱོགས་གླང༌། དགེ་སློང་བློ་གྲོས་དཔལ་བཟང་སོགས་དགེ་སློང་བཞི་སྡེ་ཞིག་ཐོག་མར་སྡེ་འདིར་འཛོམས་ཏེ། ཡབ་རྗེ་བླ་མ་གྲགས་པ་རྒྱ་མཚོ་དང༌། གཞུང་བརྒྱའི་མངའ་བདག་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་གཉིས་སྡེ་འདིར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ཐུགས་བཀོད་མང་པོ་གནང༌། བཅུ་བའི་ཚེས་ཉེར་ལྔ་ཉིན་ཡུལ་འདིའི་ཕ་གཞི་སྡེ་བ་སྦྱིན་བདག་བྱས་ཏེ་དགེ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཆེན་མོ་བཙུགས། སྤྱི་ལོ1985ལོའི་ཟླ3ཚེས14ཉིན་འདུ་ཁང་དངོས་སུ་ལས་མགོ་ཚུགས་ཏེ་ཕྱི་ནང་ལོ་གསུམ་གྱི་ནང་ཡོངས་སུ་ལེགས་པར་གྲུབ། སྤྱི་ལོ1996ལོའི་ཟླ9་ཚེས22ཉིན་ལྷ་རི་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་བློ་བཟང་འཇིགས་མེད་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ་མི་འཇིགས་གདོང་ལྔའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་ལ་མངའ་གསོལ་ཏེ་དགའ་སྟོན་གྱི་ཡོ་ལང་རྒྱ་ཆེར་བསྟར། ད་ལྟ་དགོན་འདིར་འདུ་ཁང་རྟེན་བརྟེན་པ་སོགས་བཞེངས་ཏེ་གྲུབ་པ་དང༌། གྲྭ་ཚོགས་ཀྱང་བདུན་ཅུ་ལྷག་ལ་ཉེ་བ་ཡོད་ཅིང༌། ཕྱོགས་གང་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་ལགས་སོ། གཉིས། དགོན་པ་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས། ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་དཔལ་བཟང་པོ་ནི། མདོ་སྨད་གཅན་ཚའི་ཡུལ་དུ་ཤོག་ཀ་གསུམ་དུ་གྲགས་པའི་ནང་ཚན་དོ་རྒྱ་ཚིས་ཀ་སྡེ་བར་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ཤིང་བྱི་（1684）ལོར་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་འདས་ལོ་མི་གསལ་ཡང་ཞབས་དཀར་བའི་རང་རྣམ་དུ་ཡང་སྤྲུལ་ལྕགས་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་1760ལོར་འཁྲུངས་པ་ལྟར་བརྩིས་ན་དགུང་ལོ་བདུན་ཅུ་ལྷག་ལ་བཞུགས་པར་མངོན། སྐུ་ན་ཆུང་བའི་དུས་ནས་གསང་སྔགས་རྙིང་མའི་བསྟན་ལ་ཞུགས་ཤིང༌། སློབ་གཉེར་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་ཏེ་ཉེར་མཁོའི་རྩོམ་པ་མཛད་པར་གྲགས། དགུང་ལོ་སོ་ལྔ་བར་ནང་རྐྱེན་ཕྲ་མོ་ལས་བག་ཆགས་བཟང་བོ་སད་པའི་ཚུལ་མཛད་དེ་ས་ཕོ་ཁྱི་（སྤྱི་ལོ1718）ལ་དབུས་སུ་ཕེབས། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མཚན་ལ་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྲུབ་དང༌། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ལས་བསྙེན་རྫོགས་ཞུས་པའི་མཚན་ལ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་ཞེས་གསོལ། རྒྱུད་སྨད་གྲྭ་ཚང་དུ་ཞུགས་ཏེ་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཀླུ་འབུམ་མི་རྒོད་ཀྱི་སྡོངས་གྲོགས་མཁན་པོ་བསམ་བློའི་མི་ཐུང་དང༌། དགའ་ལྡན་གསེར་ཁྲི་ང་བཞི་བ་བྱ་ཁྱུང་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན་རྣམ་གཉིས་ལས་འགྲེལ་བ་བཞི་སྦྲགས་དང་ཁྲིད་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་ཆོས་སྐོར་མང་པོ་གསན་ཞིང༌། གཞི་གསུམ་དང་རྒྱུད་སྡེའི་ཕྱག་ལེན་ལ་སློབ་གཉེར་མཛད། བྱ་ཁྱུང་བདེ་ཁང་པ་དང་རྡོ་རྗེ་སྤུན་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཞོགས་དོན་ཡོན་མཁས་གྲུབ་པ་ལས་དབང་ལུང་མན་ངག་གི་གཏེར་དུ་བསྒྲུབས་ཤིང༌། ཐུགས་དམ་ཉམས་བཞེས་ལ་བརྩོན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན། ཁྱད་པར་དུ་བྲག་དཀར་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་བཀའ་དྲིན་གསུམ་ལྡན་གྱི་རྩ་བའི་བླ་མར་བསྟེན་ནས་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ནོར་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་འབོགས་པར་མཛད། གཞན་ཡང་ལ་མོ་གསེར་ཁྲི་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་ཉི་མ་དང་ལ་མོ་ཞབས་དྲུང་དཀར་པོ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། དཀའ་ཆེན་སྨོན་ལམ་དཔལ་འབྱོར། རྭ་སྒྲེང་ཁྲི་སྤྲུལ་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས། རྭ་རི་ཁྲོད་པ་ངག་དབང་མཁས་བཙུན། རི་ཁྲོད་པ་དོན་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ། རྗེ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས། གཟི་ལུང་དཔོན་ཆུང་སོགས་མཁས་པའི་དབང་བོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྟེན་ནས་མཁས་པའི་སྙན་གྲགས་ས་སྟེང་དུ་ཁྱབ་པ་བྱུང༌། 《སུམ་པ་མཁན་པོའི་རྣམ་ཐར་》དུའང་ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་ལས་བརྒྱུད་པའི་དབང་མི་ཏྲ་བརྒྱ་རྩ་དང་དབང་རྡོ་རྗེ་ཕྲེང་བས་མཚོན་པའི་ཐུན་མོང་གི་དབང་རྣམས་དང༌། གཞན་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དབང་གསན་པར་བཤད། དགུང་ལོ་སོ་དགུ་པར་（སྤྱི་ལོ1722）ཕྱིར་ཡུལ་དུ་ལོག་ནས་ལྷ་རི་གོང་མ་དང་ཡར་ནང་སྒར་སོགས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ། དགུང་ལོ་ཞེ་གཉིས་པ་ཤིང་སྦྲུལ་（1725）ལོར་དོ་རྒྱའི་ཡུལ་དུ་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ལྷ་རི་རི་ཁྲོད་བསམ་གཏན་གླིང་དངོས་སུ་ཕྱག་འདེབས་མཛད། འཛིན་སྐྱོང་ལེགས་པས་དགེ་འདུན་བརྒྱ་ལྷག་འདུས་ཤིང་རྒྱུད་སྨད་པ་ལྟར་གྱི་བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་མཆོད་བཙུགས། སྒྲིག་ཁྲིམས་དམ་ཞིང་ཆོས་སྤྱོད་འཕེལ་བས་གཞན་ལས་ཁྱད་དུ་ཐོན་པ་བྱུང༌། དགོན་པ་འདི་ན་ཁོང་ཉིད་རྒྱུད་སྨད་པའི་མཆོད་གཡོག་མཛད་པའི་མཐུན་རྐྱེན་ལས་ཞུས་པའི་རྟེན་འགངས་ཆེན་དང་བྱིན་རླབས་ཅན་མང་དུ་ཞུགས། སྐབས་དེ་ཙམ་ལ་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་དགོན་དུ་གྲྭ་སྲི་ངན་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་སུས་ཟློག་ཀྱང་མ་ཐུབ་པ་ལ། ལ་མོ་ཞབས་དྲུང་དཀར་པོ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས་པ་བཞིན་ཁོང་གིས་གཏོར་ཆེན་ཟུར་དགུ་བའི་ཟུར་འདེབས་གསུངས་ཏེ་སྒྲུབ་པས་གྲྭ་སྲི་གཅོད་ཐུབ་པ་བྱུང༌། གཞན་ཡང་དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་ཆུ་མགོ་བྱ་ཁྱུང་དགོན་དུ་བསང་དང་གཏོར་མ་འབུལ་ཚུལ་གསུངས་པ་དང༌། རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་སློབ་དཔོན་དུ་བཞུགས་པ། ཀ་རིང་དགོན་དུ་ཀ་རིང་སྤྲུལ་སྐུ་མྱུར་འབྱོན་གྱི་གསོལ་འདེབས་གསུངས་པ་དང༌། ཨོ་བསོའི་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྫོང་དུ་བཀའ་ཆོས་གནང་བ། རྫོང་ནང་དགོན་གྱི་རྐ་ཕུག་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་ཐུགས་ཐག་བཅད་པ། ཨ་འདར་ཆག་ཀའི་མ་ཎི་ཁང་དུ་མ་ཎི་བུམ་སྒྲུབ་བྱས་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མང་དུ་མཛད་པར་སྣང༌། ཁོང་གི་གསུང་ལས་སྐྱེས་པའི་སློབ་མ་ནི། བྱང་འདྲེན་དགེ་སློང་ཕུན་ཚོགས་དང་མཁས་གྲུབ་དབང་ཕྱུག་མ་ཎི་ཞབས་དྲུང༌། རི་ཁྲོད་པ་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན། སློབ་མ་ངག་དབང་ནོར་བུ། རི་ཁྲོད་པ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ། དགེ་སློང་བློ་བཟང་དར་རྒྱས། དགེ་སློང་རི་ཁྲོད་པ་བློ་བཟང་བསམ་འགྲུབ། བྱ་བཏང་བ་དགེ་སློང་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ། བྱ་བཏང་བ་དགེ་སློང་གྲགས་པ་འོད་ཟེར། དགེ་སློང་ཆོས་བློ་གྲོས། དགེ་སློང་རི་ཁྲོད་པ་འཇམ་དབྱངས་དཔལ་ལྡན། དགེ་སློང་ཤེས་རབ་དར་རྒྱས། དགེ་སློང་ངག་དབང་ཡེ་ཤེས། གཅོད་པ་ངག་དབང་བློ་གྲོས། གཉེར་བ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། སྔགས་འཆང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་གྲུབ། རི་ཁྲོད་པ་ངག་དབང་ལྷུན་གྲུབ། སྐུ་སྐྱེས་ངག་དབང་དར་རྒྱས། གྲོ་ཚང་ཆོས་རྗེ་ཀ་རིང་སྤྲུལ་སྐུ། རྐ་ཕུག་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ། བཀའ་བཅུ་ཕྲག་སྨྲ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆོས་འབྱོར། རབ་འབྱམས་སྨྲ་བ་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན། མཁས་དབང་དམ་པ་དཔལ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་སོགས་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་ཀུན་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་མཁས་གྲུབ་བརྒྱ་ལྷག་བྱོན། ཁོང་གི་བཀའ་འབུམ་ལ་པོད་འགའ་ཤས་བཞུགས་པར་ངེས་ཀྱང་ད་ལྟ་དུས་འཇིག་གིས་རང་ཅག་གི་མཇལ་སྐལ་དུ་ཐོབ་པ་ནི།《བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་མཆོག་ཐུན་དངོས་གྲུབ་འབྱུང་གནས་དང་བརྟན་བཞུགས་མགུར་མ་བསང་མཆོད་སོགས་ཀྱི་སྐོར》དང་《ལམ་རིམ་སྦྱོར་བའི་ཆོས་དྲུག》《འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་བསྐྱེད་རིམ་དམིགས་ཁྲིད་སྐལ་ལྡན་མྱུར་ལམ》《དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཆེན་པོའི་བསྐྱེད་རིམ་ཀྱི་ཁྲིད་ཡིག་དངོས་གྲུབ་ཀུན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་བགྲོད་པའི་ཐེམ་སྐས》《གཅོད་ཁྲིད་གདན་ཐོག་གཅིག་མ་སྐལ་ལྡན་མྱུར་ལམ》《མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པའི་གཏོར་མ་འཕེན་པའི་ཆོག་སྒྲིག་དགྲ་བགེགས་གཞོམ་པའི་གནམ་ལྕགས་ཐོག་མདའ》《མཁྱེན་དགོངས་དམོད་བཅོལ་རབ་བརྗིད་རྡོ་རྗེའི་སྒྲ་དབྱངས》《གཏོར་ཆེན་ཟུར་དགུ་བའི་འདོན་ཆོག་ཁྲིགས་སུ་བསྡེབས་པ་དགྲ་བགེགས་གཞོམ་པའི་གནམ་ལྕགས་ཐོག་མདའ》《དམ་ཆེན་གཤིན་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཕྱི་ནང་སྦྲགས་མའི་གཏོར་སྒྲུབ་གནམ་ལྕགས་རྡོ་རྗེ་ཐོག་ཆེན》《ཁྲོས་མ་ནག་མོའི་དྲག་དམིགས་ཨར་གཏད་དགྲ་བགེགས་དཔུང་འཇོམས》《མ་ཅིག་ཁྲོས་མ་ནག་མོའི་འཕྲིན་ལས་གྲི་འདུལ་གྱི་ཆོ་ག་གནམ་ལྕགས་སྟ་མ་ཧ་ཆེན》《གསང་བདག་རྡོ་རྗེ་གཏུམ་པོའི་ཟོར་ལས་བགེགས་དཔུང་ཀུན་འཇོམ》《ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་གཏུམ་ཆེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བདེ་ཆེན་རྒྱ་མཚོ》《ཁྲོས་མ་ནག་མོའི་སྒོ་ནས་གཤིན་པོའི་སྦྱངས་ཆོག་ཐར་ལམ་སྒོ་འབྱེད》《ཁྲོས་མ་ནག་མོའི་སྦྱིན་སྲེག་དགྲ་བགེགས་ཀུན་འཇོམས》《དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་རེ་མ་ཏིའི་གཏོར་ཆོག་འཕྲིན་ལས་བཞིའི་བང་མཛོད》《པད་མ་དྲག་པོའི་བཀའ་སྲུང་མ་མགོན་སྡེ་བརྒྱད་ལ་མཆོད་གཏོར་འབུལ་ཚུལ》《གཏེར་ཁ་གོང་མའི་ལུགས་ཀྱི་པད་མ་དྲག་པོའི་གཏོར་ཟློག་གནམ་ལྕགས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ》《པད་མ་དྲག་པོའི་ཐུགས་སྒྲུབ་གཏེར་ཁ་གོང་མ་མངའ་བདག་ཉང་གི་ལུགས་ཀྱི་ལས་བྱང་དྲེགས་པ་ཀུན་འདུས》《ཟངས་རིའི་བཙན་རྒོད་དྲག་པོ་མདུང་དམར་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་ཐབས་སྤུ་གྲི་མེ་འབར》《མ་ཅིག་གི་བཀའ་སྲུང་ཟགས་རིའི་བཙན་དམར་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྟན་དགྲའི་སྙིང་ལ་མདུང་དམར་སྣུན་བྱེད》《འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་ལས་བྱང་དངོས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ》 《འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་དྲག་པོ་ཟོར་གྱི་ལས་རིམ་དགྲ་བགེགས་འཇོམས་བྱེད་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ》《འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་ལས་མཐའ་དྲག་པོའི་སྦྱིན་སྲེག་དགྲ་བགེགས་མཐར་བྱེད》《མཁའ་འགྲོ་ཤ་ཟ་ཧོར་མོའི་སྒྲུབ་ཐབས་དུག་གི་སྤུ་གྲི》《ཐུགས་སྒྲུབ་གཏེར་ཁ་གོང་མའི་བླ་བརྒྱུད་གསོལ་འདེབས》བཅས་ཆོས་ཚན་སོ་གསུམ་ལོངས་པའི་པོད་གཅིག་བཞུགས་སོ། གསུམ། ནང་རྟེན་གྱི་རིམ་པ། ང་བརྒྱད་ཡར་སྔོན་ལྷ་རི་སྤྱི་པ་ལ་ལྷས་གོང་འོག་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེས་ཡོད་ལ། ལྷས་གོང་མར་འདུ་ཁང་ཉིས་ཐོག་ཁང་མིག་ཞེ་གཅིག་ཅན་ཞིག་ཡོད། དེ་ལ་གཙོ་བོ་མགོན་ཁང་དང༌། དཔར་ཁང༌།རིག་བྱེད་མའི་ལྷ་ཁང༌། བཀའ་འགྱུར་ཁང༌། རབ་གསལ་ཁང༌། འདུ་ཁང་བཅས་དྲུག་གིས་དབྱེ་ཡོད། དེའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་ལ། གདོང་གྱའི་གྲལ་མགོ་ན་བླ་མཆོད་ཚོགས་ཞིང་གི་མདུན་དུ་སྐྱབས་རྗེ་བླ་མའི་ཁྲི་དང༌། གཡས་གྲལ་གྱི་མགོ་ན་རྗེ་སྐུ་མཐོ་ལ་ཁྲུ་དྲུག་ཅན། ཁྲུ་གང་ཅན་གྱི་ཟངས་སྐུ་ལི་མ་བརྒྱ། གཡོན་གྲལ་གྱི་གཙོ་སྐུ་ལ་ཙན་དན་དམར་བོའི་ཇོ་སྐུ་མཐོ་ལ་ཁྲུ་དོ་ཅན། ལི་མ་བྱོན་ལེགས་ཅན་ཕྱག་དྲུག་པ། གཡས་་ཀྱི་ཆ་འགྲིག་ལི་མ་བརྒྱ། ཙན་དན་དམར་པོ་ལས་གྲུབ་པའི་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན། དངུལ་གྱི་མཎ་ཊལ་ཆེ་བ་གཅིག དངུལ་གྱི་ཚེ་འབར། ཟངས་ཀྱི་མཎ་ཊལ་གཅིག རྒྱུན་བཀོལ་གྱི་མཆོད་ཆ་སྟེ། མཆོད་རྔ། བཙན། རྒྱ་གླིང་ཆ་གཅིག སྦུབ་ཆ་ཆ་གཉིས། ཟངས་གླིང་ཆ་གཅིག དུང་ཆེན་ཆ་གཅིག གཞན་སྨན་བླ་དང༌། འོད་དཔག་མེད། ཚེ་དཔག་མེད། སྒྲོལ་མ།གདུགས་དཀར། ལྟུང་བཤགས། མགོན་ཆོས་ལྷ་བག་བཅས་ཀྱི་གྱན་ཐང་བཅུ་ཡོད། ཐོག་ཀའི་དཀྱིལ་ན་གཅོ་སྐུ་ལ་སྟོན་པ་དང་འཁོར་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག གཡས་གཡོན་གཉིས་ལ་བཀའ་འགྱུར། བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ། གསང་བདག་འཁོར་ཆེན། གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུ་བཅས་ཀྱི་གྱན་ཐང་བཞི་ཡོད། མགོན་ཁང་དུ་མགོན་ཆོས་ལྷ་གསུམ་གྱི་གཉན་ཐང༌། སྔགས་རམས་པའི་དབུ་ཞྭ། ལྷ་རི་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པའི་ཚ་རྡོ་བུ་ག་ཅན། མགོན་པོ་དང་ཆོས་རྒྱའི་ཞལ་འབོག་བཅས་ཡོད། དཔར་ཁང་དུ་མགོན་ཆོས་ལྷ་གསུམ་དང༌། གཅོད་པ། སྨོན་ལམ་ལྔ་ཁ། ཁྲོས་ནག་གི་ཆོག་པ། བཟློག་པ། འདུལ། སྦྱིན་སྲེག་དང༌། གཞན། སྔགས་རམས་པའི་གསུང་འབུམ་སོགས་ཡོད། རིག་བྱེད་ལྷ་ཁང་དུ་ལོ་རེར་ཐེངས་གཉིས་ལས་མི་བཀོལ་བའི་སྦུབ་ཆ་ཆ་བཅུ་གཉིས་དང༌། བཙན་རྒན་སོགས་མཛོད་བཞག་མཆོད་ཆ་ཡོད། འདུ་ཁང་གི་འཁྱམས་ན་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞི་དང༌། འོད་ཟེར་མ། སྒྲོལ་མ་ཉེར་གཅིག རིགས་ལྡན་དྲག་པོའི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་གྱན་ཐང་བརྒྱད་ཡོད། འདུ་ཁང་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ལྔའི་ལྷ་ཆ་མཆོད་ཆའི་རིན་ཐང་ནི། མཆོད་གཡོག་གི་ཁྲ་ཡིག་སྟེང་དངུལ་སྲང་ཁྲི་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་ཡོད་པར་གྲགས། ལྷས་བར་བའི་ཤར་འཁོར་དུ་གཏོར་སྒྲུབ་ཁང་རྒྱ་མཐོང་གྱོ་ཐོག་ཇ་ཁང་ཁང་མིག་ཉི་ཤུ་ཅན་དང༌། དེའི་ཁ་སྤྲོད་དུ་ནུབ་འཁོར་ལ་ཉིས་ཐོག་གྱོ་ཐོག་ཅན་ཁང་མིག་སུམ་ཅུ་ཡོད། ཐོག་ཆའི་ཁང་མིག་བཅོ་ལྔ་ནི་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་བོའི་བཙན་ཁང་དང༌། འོག་ཆའི་ཁང་མིག་བཅོ་ལྔ་ནི་སེང་གེ་སྒྲའི་མ་ཎི་ཁང་དང་འདུ་ཁང་གཉེར་བའི་མཆོད་ཆའི་མཛོད་ཁང་ཡིན། མ་ཎི་ཁང་དུ་སེང་གེ་སྒྲའི་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་མ་ཎི་དུང་ཕྱུར་གཅིག་དང་བཀའ་འགྱུར་ཚར་གཅིག་བཞུགས། མཆོད་ཆའི་མཛོད་ཁང་གི་ལྷ་ཆ་མཆོད་ཆའི་རིན་ཐང་ནི་ཁྲ་ཡིག་ལས་དངུལ་སྲང་ཁྲི་ཕྲག་ཉིས་བརྒྱའི་རིན་ཐང་དུ་གྲགས། ལྷ་རི་བླ་བྲང་ལ་གཟིམ་ཁང་དང༌། བྱམས་ཁང༌། ཚོམས་ཁང༌། གཉེར་ཁང་བཞི་རུ་དབྱེ་ཡོད། གཟིམ་ཁང་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་ལ། རྟ་མགྲིན། ལི་མ་མང་པོ། ཕྱག་དཔེ། སྨན་མཛོད་ལ་སོགས་མང་པོ་ཡོད། བྱམས་ཁང་གི་རྟེན་གཅོ་བོ་ལ་གཡུ་བྱུ་རུ། མུ་མེན། མུ་ཏིག པད་མ་རཱ་ག་ལ་སོགས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་བྱམས་ཆེན་ཁྲི་དྲུག་མགྱོགས་ཅན་སྐུའི་མཐོ་ཚད་ཁྲུ་བཅོ་བརྒྱད་ཅན་དང་ ། དེའི་གཡས་གཡོན་དུ་བསྟན་འགྱུར། ཇོ་སྐུ། མི་འཁྲུགས་པ། འཇམས་པའི་དབྱངས། ཚེ་དཔག་མེད། སྒྲོལ་མ་ཁྲི་དྲུག་མགྱོགས་ཅན། སྔགས་རམས་པའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཡོད། གཞན་ཡང༌། གསང་བའི་རྣམ་ཐར། རྗེ་གཟིགས་པ་ལྔ་ལྡན། དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མ། འོད་དཔག་མེད། ཚེ་དཔག་མེད། མི་འཁྲུགས་པ། སྒྲོལ་མ། བྱམས་པ། འཇམ་པའི་དབྱངས་སོགས་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་གྱན་ཐང་དང༌། མགོན་ཆོས་ལྷ་རྣམ། རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞི་སོགས་ཀྱི་མགོ་ཡན་ཐང་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད། ཕྱི་འཁྱམས་སུ་མ་ཎི་དུང་ཕྱུར་གཉིས་བསྐོར་ཡོད། འདུ་ཁང་གི་ནང་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་ལ། སྔགས་རམས་པའི་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་རྗེ་བློ་བཟང་ངག་དབང་རྒྱ་མཚོ་དང༌། སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་རྗེ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན（དངུལ）མཐོ་ལ་ཁྲུ་གསུམ་ཅན་གཉིས་བཞུགས་པ་མ་ཟད། བྱམས་སྐུ་ལི་མ་བྱོན་ལེགས་ལ་ལྟ་བའི་མཆོག་མི་ཤེས་པའི་ལོ་བདུན་ཅན་གྱི་སྐུ་ཚད་ཅིག་བཞུགས། གཞན་ཉི་ཁྲི་དུམ་པ་བཅུ་གཉིས། འཇམ་དབྱངས་སྟོང་ཐང༌། བདེ་གསང་འཇིགས་དུས་བཞི་ཡི་གྱན་ཐང༌། འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་བོའི་ལི་མ་བྱོན་ལེགས་བཅས་བཞུགས། གཞན་ཡང༌། ལ་མོ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ནས་གནང་བའི་ཌ་རི་དྲིལ་བུ་དང༌། པཎ་ཆེན་དཔལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཤངས་ཁྲག་ལས་བྲིས་ཤིང་བོད་ལོ་གཏོར་སྒྲུབ་ལ་བཞུགས་པའི་ཆོས་རྒྱའི་ཙ་ཀ། བདེ་མཆོག་གི་དཀྱིལ་འཁོར།（གཙགས་དྲུབ）མཁན་པོ་བསམ་བློ་མི་ཐུང་མཆོད་དཔོན་དུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུད་སྨད་པའི་ཕྱག་ཆ་སྟེ། བསྒྲལ་ཆོག་གི་ཕྱག་ཆ་སོགས་མང་པོ་བཞུགས་སོ། བཞི་བ། ཆོས་ཐོག་གི་རིམ་པ། དགོན་པ་འདིར་ཆོས་ཐོག་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དང་ཟླ་རེར་ཆགས་མེད་ཀྱི་དུས་བཟང་དྲུག་ཡོད་ལ་དེའི་ནང་དུ་ཟླ་ཆོས་གཉིས་ཡོད། རྒྱ་ལོ་སྨོན་ལམ་ནི་ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་དྲུག་ནས་བཅུ་བདུན་བར་ཡིན་ཏེ། འདོན་ཆོས་གཙོ་བོ་ནི་སྔ་དྲོ་བཟང་བོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་ཚར་ཁྲི། ཕྱི་དྲོ་སྒྲོལ་མ་དཀར་སྔོན། སྐབས་གསུམ་པ། སྤྱན་འདྲེན་ཁྲུས་གསོལ་རྒྱས་པ། གསང་བའི་རྣམ་ཐར། སྨོན་ལམ་སྣ་ལྔ། བདེ་བ་ཅན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མགོ་ནས་བསྔོ་བ། བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་གྱི་སྨོན་ལམ། བསྟན་པ་རྒྱས་པའི་སྨོན་ལམ། བསྟན་འབར་མ་བཅས་སོ། གཉིས་པའི་མཆོད་པ་ནི་ཧོར་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བདུན་བར་ཡིན། འདོན་ཆོས་ནི་བླ་མཆོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉིན་རེར་སྨན་ཆོག་ཆེན་མོ་ཚར་བཞི་དང༌། སྟོང་མཆོད་ཚར་བཞི་བཅས་སོ། གསུམ་པའི་སྒྲུབ་མཆོད་ནི་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཅོ་ལྔའི་བར་ཏེ་བདེ་མཆོག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས། སྒྲུབ་གཤེགས་གསུམ་གྱི་ཆོ་ག་བྱེད། བཞི་བའི་མ་ཎི་ནི་ཧོར་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་གནམ་སྟོང་གི་བར་ལ་མ་ནི་དུང་སྒྲུབ་དང༌། ཉ་ལ་སྐྱ་སེར་གཉིས་ཀྱིས་སྨྱུང་གནས་སྟོང་དཀར། ཉེར་གཅིག་ནས་ཉེར་བདུན་བར་མ་ཎི་བུམ་སྒྲུབ། ཉེར་དགུ་ལ་མ་ཎི་དུང་ཕྱུར་སྒྲུབ་པའི་རིལ་བུ་འགྲུབ་ལ་བཀྲ་ཤིས་དྲུག་མགྱོགས་དང་བཅས་གྲོལ། བདུན་པའི་དབྱར་གནས་ནི་ཧོར་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཅིག་གི་བར་ཡིན། འདོན་ཆོས་ནི་སྔ་དྲོ་ལམ་རིམ་ཚིགས་བཅད་མ་རྟ་དབྱངས་དང་གནས་བཅུའི་ཕྱག་མཆོད། ཕྱི་དྲོ་སྒྲོལ་མ་དཀར་སྔོན། གདུགས་དཀར། མདོ། རྣམ་འཇོམས། བགེགས་མཐར་བྱེད། སེང་གདོང༌། ལོ་གྱོན་མ། ཀླུ་དབང་རྒྱལ་པོ། ཉི་གཞོན་འཆར་ཀ་མ་སོགས་སོ། ཉེར་བདུན་ནས་བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཅིག་གི་བར་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་སྔགས་དང༌། དྲུག་ཅུ་བ་དྲག་བསྔོས། སྦྱིན་སྲེག་བཅས་སོ། དགུ་བའི་བསྐང་ཆེན་ནི་ཧོར་ཟླ་དགུ་བའི་བཅུ་གསུམ་ནས་བཅུ་དགུ་བར་བསྐང་ཆེན། ཉེར་གཉིས་ལ་སྨྱུང་གནས། ཉེར་བདུན་ལ་དྲུག་བཅུ་བ་དྲག་བསྔོས། ཁ་འབར་རྒྱལ་མོ། བརྒྱ་བཞི་མདོས་ཀྱི་བཟློག་པ་འཕེན་པ་ཡིན། བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་ནི་ཚེས་ཉེར་ལྔ་ནས་ཉེར་དགུ་བར་ཏེ། འདོན་ཆོས་ནི་སྔ་དྲོ་མགོན་ཆོས་ལྷ་གསུམ་གྱི་བསྐང་བ། ཕྱི་དྲོ་གཏོར་བསྔོས་རྗེས་སུ་བླ་མ་མཆོད་པ་རྒྱས་པ། ཉེར་ལྔའི་དགོང་མོ་གླིང་མེ་མཆོད་མཇལ་དང་བཅས་ཚོགས་གྲོལ། བོད་ལོ་གཏོར་སྒྲུབ་ནི་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་ཉེར་གསུམ་ནས་ཉེར་དགུ་བར་ཡིན། འདོན་ཆོས་ནི་ཡི་དམ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཀའ་སྲུང་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་ལྕགས་མཁར་རོ། གཞན་ཡང༌། ཟླ་རེར་ཆག་མེད་ཀྱི་དུས་བཟང་ནི། ཚེས་བརྒྱད་ལ་གསང་འདུས། ཚེས་བཅུ་ལ་བདེ་མཆོག བཅོ་ལྔའི་སྔ་དྲོ་གསང་འདུས། ཉིན་གུང་གསོ་སྦྱོང༌། ཕྱི་དྲོ་ལྷ་མོ་གཤེགས་གཏོར། ཉེར་གཉིས་ལ་སྨན་མཆོག་ཆེན་མོ། ཉེར་ལྔ་ལ་བདེ་མཆོག ཉེར་དགུའི་སྔ་དྲོ་ཆོས་རྒྱལ་བསྐང་བཤགས། ཉིན་གུང་ལ་གསོ་སྦྱོང༌། ཕྱི་དྲོ་མགོན་པོ་གཤེགས་གཏོར་རོ། དོ་རྒྱའི་སྔགས་ཁང་པད་དཀར་ཆོས་གླིང་། པད་དཀར་ཆོས་གླིང་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་ཁམས་ར་གྲོང་རྡལ་དོ་རྒྱ་ཤིང་ངུར་གདོང་སྡེ་བའི་རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ལ། གཅན་ཚ་རྫོང་མཁར་ནས་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱི་ལེ་༤༠་མཚམས་ན་ཡོད། སྔགས་ཁང་འདི་ནི་ས་སྐྱ་གོང་མ་ཚང་ཁྲི་ཀར་ཕེབས་ཏེ་ཁྲི་ཀའི་ཇོ་བོ་བཞེངས་དུས་ཁོང་ལ་ལུང་བསྟན་ཞུས་པ་བཞིན་བཏབ་པར་བཤད་ལ། གནས་དེའི་ས་སྐྱ་བོ་ཡིན་པས་སྔོན་མར་སྐྱ་མདའ་དགོན་ཟེར་བ་ལ། ཕྱིས་སུ་སྐྱབས་རྗེ་ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་པས་ད་ལྟའི་གནས་འདིའི་ས་དབྱིབས་ནི་པདྨ་ཁ་ཕྱེ་བ་ལྟར་སྣང་བས་འདི་རུ་སྤོར་དུ་བཅུག་སྟེ་པད་དཀར་ཆོས་གླིང་ཞེས་མཚན་གནང་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་བཤད་ཚུལ་ཡོད། དགོན་པའི་བླ་བརྒྱུད་ན་མདོ་སྨད་ཀྱི་བླ་མའི་མཚམས་སུ་རྫོགས་ཆེན་ཆོས་དབྱིངས་སྟོབས་ལྡན་རྡོ་རྗེ་ཐོག་མར་བཞག་པ་ལ་བལྟས་ན་ཁོང་གིས་བཞེངས་ལས་ཀྱང་ཆེ། སྤྱི་ལོ1958ལོར་པད་དཀར་ཆོས་གླིང་གི་རྟེན་བརྟེན་པ་བཅས་འཇིག སྤྱི་ལོ་1987ལོར། དོ་རྒྱ་ཚོ་སྒོ་དྲུག་དང་སྔགས་མང་ནས་སྔགས་ཁང་བསྐྱར་བཞེངས་བྱས་ལ། ད་ལྟ་དེ་སྔའི་འདུ་ཁང་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟུར་བཞི་ལོགས་དོབརྒྱད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཟངས་མདོག་དཔལ་རིའི་ཞིང་འཁོར་དངོས་ཤིག་བཞེངས་གྲུབ་བྱུང་། ནང་རྟེན་གཙོ་བོར་གུ་རུ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྡུག་བསྔལ་རང་གྲོལ་སོགས་ཀྱི་འབག་སྐུ་དང་། ཟངས་མདོག་དཔལ་རིའི་ཞིང་བཀོད། སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་། སྒྲོལ་མ། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་བཀོད། ཕུར་བ། ཞི་ཁྲོ། བཀའ་བརྒྱད། གུ་དྲག སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད། སེང་གདོང་། རྟ་མགྲིན་སོགས་ཀྱི་གྱན་ཐང་བཞུགས་སོ། ཆོས་ཐོག་ལོ་གཅིག་ལ་ཐེངས་བདུན་ཡོད། བསྟན་སྲུང་ནི་དམ་ཆེན་ཡིན། ད་ལྟ་དགོན་འདིར་འདུ་ཁང་གཅིག་དང་མཚམས་ཁང་བཅུ། སྔགས་པ་བརྒྱད་བཅུ་ལྷག་ཡོད། 《གཅན་ཚའི་གནས་ཡིག》ལས་བཤུས། དོ་རྒྱ་དགེ་བཤེས་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ནས།

གསང་སྒྲོག་དགོན་པ།

དགོན་སྡེ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་བཏབ་པའི་ཚུལ་ལས་དང་པོ། ས་སྐྱ་ནས་མཆེད་ཚུལ། དེ་ཡང་འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོའི་གདུལ་ཞིང་གངས་ཅན་སཱ་ལའི་སྨན་ལྗོངས་འདི་སྐོར་གསུམ་རུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས། ཡང་མངའ་རིས་གུང་ཐང་ནས་སོག་ལ་སྐྱ་བོ་ཡན་ལ་དབུས་གཙང་ཆོས་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་དང་། རྨ་ཆུའི་ཁུག་པ་ཡན་ལ་མདོ་སྟོད་མིའི་ཆོལ་ཁ། རྒྱའི་མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་ཡན་ལ་མདོ་སྨད་རྟའི་ཆོལ་ཁར་གྲགས་པ་བཅས་ཀྱི་ཕྱི་མ་ལས་ཀྱང་། ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སའི་ཆ། བྱང་གི་དགོན་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཞྭ་སེར་བསྟན་པའི་ཆུ་མགོ་བྱ་ཁྱུང་ཐག་ཆེན་གླིང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས། གནས་བདག་མཐུ་བོ་ཆེ་སྲིན་པོ་རྫ་རིའི་འདབས་ཤོད། མཁས་གྲུབ་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཀོའུ་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་འཇའ་ལུས་གྲུབ་པའི་གནས་འགངས་ཆེན་ལོ་བའི་བྲག་དཀར་གཡོན་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་འགྲམ་དུ་སའི་ཡོན་ཏན་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་གནས་ཉམས་དགའ་བ་ཞིག་ལ་གསང་སྒྲོགས་ཀྱི་མ་དགོན་དུ་གྲགས་པའི་རི་ཁྲོད་ཅིག་གི་ཤུལ་མཐོང་བ་དེ་ནི། གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་གི་དུས་ལ་ས་སྐྱ་ནས་མཆེད་དོ་ཞེས་གྲགས།༼འོན་ཏེ་ད་ལྟ་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་ཞིག་གོ༽ དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་གཙང་ས་སྐྱ་ནས་ཤངས་པ་བཀའ་རྒྱུད་པའི་གྲུབ་མཐའ་ནང་མ་འཆམས་པར་སིལ་བུར་གྱེས་པ་ལས། དེའི་བླ་མ་ཀུན་མཁྱེན་ཤེས་རབ་དཔལ་བཟང་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་མཐུན་གྲྭ་བ་སྐོར་ཞིག་ཁྲིད་དེ་དགོན་གནས་འཚོལ་བ་ལ་ཁྲི་ཀ་ནས་ས་དེ་ཤེད་དུ་སླེབས་པ་ན། ས་དེར་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གཟིགས་ཏེ་ཡུལ་དེའི་སའི་ཆགས་དབྱིབས་ལྟར་ཆུའི་ཕར་ཚུར་དུ་རི་ཁྲོད་གཉིས་བཏབ། བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆུ་རྒྱུན་ལྟར་སྤེལ་ནས་རིང་པོ་ཞིག་མ་སོང་བའི་ཚེ། དེར་གནས་པའི་གཞི་བདག་ཤིན་ཏུ་གཉན་པོ་ཞིག་འདུག་པ་ལ། རི་ཁྲོད་གཉིས་ཀྱིས་སྔ་ཕྱི་ལྟར་གཅིག་གིས་བསང་བཏང་རྗེས་ད་གཟོད་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་གཏོང་དགོས་པ། ཉིན་ཞིག་བསང་ཕུལ་བནྡེ་གཉིས་བགྲོས་ཏེ་བསང་མཉམ་དུ་གཏོང་ལ་གནས་བདག་གིས་ཅི་བྱེད་བལྟ་ཞེས་ཚོད་བགམ་ཕྱིར། བསང་མཉམ་དུ་བཏང་བས་ན། གནས་བདག་དེ་ཆུའི་ཕར་ཚུར་དུ་རྒྱུགས་ནས་གཅིག་གི་སྣེ་ཡང་མ་ཟིན་པར་ཉིན་དེའི་གསོལ་སྐལ་ཤོར་བས། དྲག་ཏུ་ཁྲོས་ཏེ་ས་གཡོ་ཆེན་པོ་བསླངས་ནས་དགོན་པ་བསྣུབས་ཞེས་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག་དུས་འཁྲུགས་ཀྱིས་འཇིག་པར་བཤད་ཀྱང་། ད་ལྟ་དགོན་པ་འདིའི་ཕྱག་ལེན་ཕལ་ཆེར་བཀས་རྒྱུད་པའི་སྲོལ་མ་ནུབ་པར་མིག་ཐོག་ཏུ་གསལ་བ་ལ་གཞིགས་ན། དགོན་པ་འདི་ཐོག་མར་ས་སྐྱ་ནས་མཆེད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་ལ་གདོན་མི་ཟའོ། ཡང་དེའི་ལོ་རྒྱུས་སྔ་མ་རྣམས་ཡུལ་དེའི་ཐུན་མོང་གི་ངག་རྒྱུན་དུ་གྲགས་པ་དང་གཡེར་གཤོང་བླ་བྲང་གི་ཚོམས་རིས་སུ་བྲིས་པ་གཉིས་བཤིབས་ན་ཡང་ནང་འགལ་ཆེན་པོ་མེད་པར་ཕལ་ཆེར་ར་འཕྲོད་པ་ཡིན། ད་དུང་ཡུལ་དེའི་བྲག་སྲུབས་དང་ས་འོག་དག་ཏུ་བྱུང་བའི་དངོས་རྫས་དང་མཆོད་ཆ་རྣམས་རི་ཁྲོད་རྗེས་མས་ཁྱེར་ནས་དེང་སྐབས་ཀྱང་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ས་དེར་འཐག་རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པའི་ལྟེ་ཁུག་ན་དབྱར་སྡོང་སྐྱེས་པ་ཕྱིས་ས་མིང་ལ་རང་འཐག་ཤར་ཞེས་འབོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཐད་ལྡན། ཡང་ཡུལ་འདིར་མི་ཧམ་པ་ཅན་ལ་རང་འཐག་ཤར་གྱི་གནས་བདག་ཞེས་མཚང་འབོད་བྱེད་སྲོལ་ཆགས་པ། འགྲོ་མགོན་འཕགས་པ་མདོ་སྨད་དུ་ཕེབས་དུས་དང་བྱ་ཁྱུང་དགོན་ཡང་མ་བཏབ་ཡར་སྔོན་དུ་ཡོད་པའི་དགོན་རྙིང་གྲགས་ཅན་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བའི་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་དང་གནའ་རྫས་རྣམས་གུང་བསྒྲིགས་ན་ད་ལྟ་དགོན་པའི་མིང་ཡང་བག་ལ་ཞ་བའི་གསང་སྒྲོགས་ཀྱི་མ་དགོན་རི་ཁྲོད་དེ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྟོད་ཙམ་ལ་གནས་འདིར་གཞི་ཆགས་པ་གསལ་བོར་རྟོགས་ཐུབ་པས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངལ་བ་བྱེད་མ་དགོས་སོ།། གཉིས་པ། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་བསྟན་པའི་བྱ་བ་མཛད་ཚུལ་ལ། གནས་ཁྱད་པར་ཅན་དེར་སྔོན་བྱོན་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་གནས་གྱིས་ས་གབ་པ་ལྟ་བུ་མང་པོས་སྔ་ཕྱིར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ནས། བསྟན་པའི་བྱ་བ་མཛད་ཚུལ་ལ་ཡང་། ཞོ་འོང་ཕུན་ཚོགས་དར་རྒྱས་རྒྱ་མཚོའམ་ཚངས་སྲས་བཞད་པའི་ལང་ཚོར་འབོད་པ་མཆོག་གིས་མཛད་པའི་གནས་བསྟོད་གཡས་འཁྱིལ་དུང་གི་སྒྲ་དབྱངས་ལས།དེ་ལྟར་ཡ་མཚན་ཉམས་དགའི་གདན་ས་འདིར།། སངས་རྒྱས་དངོས་འདྲའི་ཐེག་ཆེན་དགེ་བའི་བཤེས།། ནམ་མཁའི་ཉི་ཟླ་ལྟ་བུ་མང་བྱོན་ཏེ།། བྱིན་གྱིས་རླབས་པའི་འོད་སྣང་ཉམས་པ་མེད།།ཁྱད་པར་འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཙོང་ཁ་པའི།། རིགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཨརྠརཏྣ་ཡིས།། ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཏེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང་།། ལྷུང་བཟེད་རྟེན་སྐལ་སྩལ་བའི་ངོ་མཚར་མང་།། རྒྱ་བོད་མཁས་མང་སྐྱེས་རབས་ཕྲེང་འཛིན་པ།། སྒྲུབ་བསྟན་མངའ་བདག་ཆེ་བ་རིན་པོ་ཆེ།། གནས་འདིར་བྱོན་ཏེ་ཆོས་སྲིད་གང་ཐད་ནས།། འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།། དུང་སྣ་བ་དང་བེེ་ེཙ་རིན་ཆེན་སོགས།། གྲུབ་ཆེན་དུ་མ་གནས་འདིར་ཡང་ཡང་བྱོན།། མཁས་གྲུབ་གཉིས་འཛོམས་གཉན་ཐོག་རབ་འབྱམས་པ།། གཡེར་གཤོང་སྔགས་རམས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱོན།། རྭ་ལོ་གཉིས་པ་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན་དང་།། ཐར་ཤུལ་ཆོས་སྐྱོང་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པས།། རིམ་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མང་དུ་བསྐོར།། རྒྱལ་བའི་ཡོངས་འཛིན་ཞྭ་དམར་པནྟི་ཏ།། གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་སོགས།། གདན་དྲངས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་རྒྱུན་མང་དུ་སྤེལ།། ལྗོངས་འདིའི་འགྲོ་བའི་ཡིད་ཀྱི་ཞིང་ས་ལ།། དགེ་བའི་ས་བོན་མྱུ་གུ་མང་དུ་བསྐྲུན།། གསུམ་པ། གསང་སྒྲོག་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན།། དེ་ནས་གཡེར་གཤོང་དགེ་འདུན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཤིང་འབྲུག་༼༡༧༨༤༽ལོར། ཁོང་གི་གཅུང་རེབ་གོང་འཕྲང་ཡར་ནང་བདེ་ཆེན་སྤྲུལ་སྐུ་ངག་དབང་དགེ་འདུན་བཀྲ་ཤིས་པ་དགོན་འདིའི་གནད་སར་བཀོད། མཚན་ཡང་བརྗེས་ནས་གསང་སྒྲོགས་བདེ་ཆེན་སྤྲུལ་སྐུ་ཞེས་པར་གསོལ། དེའི་སྤྲུལ་སྐུ་སྙན་གྲགས་རྒྱ་མཚོ།སྐྱ་རྒྱའི་བར་ཚིགས་ནས་ཡབ་གཟུངས་རྒྱལ་དང་ཡུམ་མཁར་མོ་བྱམས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་བའི་ཆུ་འབྲུག་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༡༨༣༢ལོར་སྐུ་འཁྲུངས།དེའི་སྤྲུལ་སྐུ་དགེ་ལེགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལགས་བློན་ཆེ་སྨེ་ཚང་ནས་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་མེ་འབྲུག་༡༩༡༦ལོར་འཁྲུངས།། དེའི་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་བཟང་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ལགས་གཅན་ཚ་རྐང་མོ་ནས་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ལྕགས་འབྲུག་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༡༩༤༠ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། ཐར་ཤུལ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། ཁོང་གིས་གཅན་ཚ་ཐང་ས་ཁུལ་དུ་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མ་དང་རང་རྫོང་དུ་བོད་ལུགས་སྨན་ཁང་ཐོག་མར་བཙུགས་ཤིང་། གསང་སྒྲོག་དགོན་དུ་གྲྭ་བཙུན་རྒན་པ་གཉོར་སྐྱོང་ཁང་དང་དེ་མིན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་མོ་ཨ་ཁུ་འཇམ་དབྱངས་ཚང་གཙོ་བྱས་དགོན་པ་དེ་གར་ལམ་རིམ་ཆེད་སྦྱོང་གི་འཛིན་གྲྭ་བཙུགས་ཏེ་སེར་སྐྱ་ཀུན་གྱིས་སློབ་གཉེར་ལ་འབད་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན། གཞན་ཡང་རྫོང་དེ་གའི་ཁེ་གཉེར་མ་ཡིན་པའི་དམངས་ཁྲོད་རྩ་འཛུགས་ཆེས་ཐོག་མ་སྒྲོན་མེ་སློབ་གསོ་དབུལ་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་སོགས་བཙུགས་ཏེ་ནང་བསྟན་དང་རིག་གནས་ཁྱབ་གདལ། སློབ་གསོ་དར་སྤེལ། འཕྲོད་བསྟེན་དང་དབུལ་སྐྱོབ། མ་བུ་བདེ་སྲུང་གཙོས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་བརྩི་འཇོག་དང་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ། ད་དུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སོགས་ཀྱི་ཐད་དུ་མཛད་འཕྲིན་ས་འཛིན་གྱི་གཏོས་དང་མཉམ་པ་ལས་འདིར་ཀུ་ཤའི་རྩེ་མོ་ཙམ་ཞིག་གོ།

ཀོའུ་བ་དགོན་པ།

༄༅། །གནས་མཆོག་ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས།

༡༽ ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་མིང་གི་བྱུང་བ། གནས་མཆོག་ཀོའུ་བ་དགོན་པ་ནི་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱིས་ཨན་ཆུང་གནམ་རྫོང་གི་སྒོམ་ཆེན་པ་མང་པོ་དང་ཧོར་མོག་ཁག་གི་བླ་དཔོན་དག་གིས་རམ་འདེགས་འོག མཚོ་སྔོན་ཁྲི་ཀ་འོག་མ་སྐར་མ་ཐང་དུ་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་དཀྱིལ༡༣༥༠ཙམ་ལ་གསར་དུ་ཕྱག་བཏབས་པ་ཡིན་ལ། རྗེ་འདི་ཉིད་ཁྲི་ཀ་རྫོང་གི་ཨར་སྐོང་སྡེ་བའི་ཀོའུ་བ་ཟེར་བའི་ཚོ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་པས། ཚོ་བའི་མིང་རྗེ་ལ་ཐོགས་ཤིང༌། རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབས་པའི་དགོན་པ་ལའང་ཀོའུ་བ་དགོན་ཞེས་མིང་ཐོགས་པ་ཡིན། ༢༽ ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་བླ་སྤྲུལ་རིམ་བྱོན། ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་རྗེ་ཀོའུ་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་ནི་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་སྟོད་ཙམ་ལ་མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀའི་ཨར་སྐོང་དུ་༡༣༠༠ཡས་མས་ལ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང༌། སྐུ་ཆུང་དུས་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་ཐོགས་མེད་དུ་མཁྱེན། ས་སྐྱར་ཕེབས་ཏེ་ས་སྐྱ་པ་ཏཱ་དབོན་གཞོན་ནུ་སེང་གེ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་མིག་འབྲས་ལྟར་བརྩི་སྲུང་མཛད། ཏཱ་དབོན་གཞོན་ནུ་སེང་གེ་སོགས་བོད་དང་བལ་པོའི་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་དུ་མའི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་མདོ་སྔགས་རིག་པའི་གནས་ལ་གསན་སྦྱོང་མཛད་དེ་མཁས་པའི་སྙན་པ་ཐོབ། འགག་ཟའི་ཡུལ་དུ་ཆུ་མེད་པས་རྗེ་འདིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་གྱིས་གདལ་སྣེ་གྲམ་པའི་ཆུ་ཀླུང་རི་ཐང་མང་པོའི་འོག་ནས་འགག་ཡུལ་དུ་དྲངས་པས་ཀོའུ་བ་རི་འཕུག་པར་གྲགས། མཚན་སྙན་གྲགས་ཆེ་བས་ཧོར་མོག་ཁག་གི་བླ་དཔོན་གཉིས་ཀ་མཛད་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞུས་པ་བཞིན་ཞལ་གྱིས་བཞེས། ཀོའུ་བ་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབས། དེ་ནས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་དགུང་ལོ་བདུན་ལ་ཕེབས་སྐབས་༡༣༦༤ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱིས་མཁན་པོ་དང་ཀོའི་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱིས་སློབ་དཔོན་མཛད་དེ་རབ་བྱུང་གི་སྡོམ་པ་ཕུལ། རྗེ་འདི་བས་ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་ཡང་བླ་མར་བསྟེན་ཏེ་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོར་གྱུར། ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱིས་བྱ་ཁྱུང་མཁན་རབས་དང་པོ་མཛད་དེ་སྐུ་འདས་རྗེས་ཀོའུ་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱིས་གདན་ས་བསྐྱངས་པས་བྱ་ཁྱུང་དགོན་པའི་གདན་རབས་གཉིས་པ་ཡིན། མཐར་ལོ་བའི་བྲག་དཀར་དུ་སྐུ་འཇའ་ལུས་ལ་གྲུབ་པར་གྲགས་པ་ནི། རྗེ་ཀོའི་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོའི་རྣམ་ཐར་སྙིང་བསྡུས་ཙམ་དང༌། དེ་ནས་རིམ་པར་ཀོའུ་བ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་འཇམ་དབྱངས་དཔལ་ལྡན། བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན། དགེ་འདུན་ལྷུན་པོ། བློ་བཟང་ཆོས་ལྡན། ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན། དགེ་འདུན་བསྟན་པ་དར་རྒྱས། བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ། ད་ལྟའི་རྗེ་ཀོའུ་བ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཕྱུག་དགུང་གྲངས་༦༡བཅས་ད་བར་དུ་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅོ་བརྒྱད་བྱོན་པ་ལས་གོང་གསལ་མཚན་འཁོད་རྣམས་ནི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ལ། རྣམ་ཐར་གསལ་བར་ནི་གངས་ཅན་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ལས་ཤེས་པས་བྱའོ།། ༣༽ ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་གནས་བབ། དགོན་པ་འདི་ནི་ཐོགས་མར་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱིས་ཁྲི་ཀ་འོག་མ་སྐར་མ་ཐང་དུ་སྤྱི་ལོ་༡༣༥༠ཡས་མསཙམ་ལ་གསར་དུ་ཕྱག་བཏབས་ཅིང་དེར་གཞིས་ཆགས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་འགོ་སྟོད་ཙམ་ལ་ཚ་གན་ནོ་མོ་ཧན་ཞབས་དྲུང་དཀར་པོ་དང་ཀོའུ་བ་ནོ་མོ་ཧན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་གཉིས་མངའ་རིས་ལ་མ་འཆམ་པས། སྟོད་ནས་སོག་དམག་གི་དཔུང་ཆེན་བཏེགས་ཏེ་དགོན་པ་ཐལ་བར་བརླགས་པས་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་གནས་མ་ཐུབ་པར་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་འཁྱམས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་སྟོད༡༧༠༠ཙམ་ལ་མཚོ་སྔོན་གཅན་ཚའི་ནུབ་ངོས་ད་ལྟའི་དགོན་གནས་འདིར་གནས་སྤོར་བ་ཡིན་ལ། དགོན་པའི་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ་ཉིས་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་དང་དགོན་པས་མུའུ་དགུ་བཅུ་ལྷག་ཟིན་ཡོད། སྤྱིར་དགོན་པ་འདིར་འདུ་ཁང་དང་ལྷ་ཁང༌། བྱམས་ཁང༌། མགོན་ཁང༌། གསེར་གདུང་ཁང་ལྔ་ཐོག་ཅན། བཀའ་འགྱུར་ཁང༌། དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་སྒོ་མང་བླ་བྲང༌། གྲྭ་ཤག་བརྒྱ་ལྷག་དང༌། གྲྭ་བཙུན་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་བཅས་བཞུགས་ནའང༌། རིག་གསར་གྱི་རླུང་འཚུབ་དྲག་པོས་ཤུལ་མེད་དུ་བཏངས་ཤིང༌། བླ་མ་དང་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་རང་ཡུལ་དུ་བདས། དགོན་ཤུལ་ཞང་སར་བསྒྱུར། ༡༩༨༠ལོར་པན་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་གཅན་ཚར་ཕེབས་སྐབས་དགོན་པ་འདིའི་ཆོས་སྒོ་འབྱེད་པའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་སྟེ་༡༩༨༡ལོར། བཀའ་དྲིན་ཅན་གྱི་གྲྭ་རྒན་རེ་འགའ་ལྷག་ཡོད་པ་ཚོས་སྐྱར་དུ་དགོན་པ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གྲྭ་བཙུན་གསར་བསྡུ་མཛད་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འཕར་ཡངས་པོར་ཕྱེས། དགོན་པའི་གྲྭ་རྒན་གཞོན་དང་དད་ལྡན་མི་མང་གིས་དཀའ་སྤྱད་འབད་བརྩོན་གྱིས། དེང་སྐབས་དགོན་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་སྔར་བཞིན་དང་ལྷ་ཁང་ཁ་གང་མ་ཉེར་ལྔ་ཅན། སྒར་བའི་ཚོམས་ཆེན་དུ་མཆོད་ཁང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་དང༌། མགོན་ཁང༌། གཟིམ་ཆུང་བཅས་དང༌། ནང་རྟེན་གཙོ་བོ་ཀོའི་བ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་དར་རྒྱས། བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་བཅས་ཀྱི་གདུང་རུས་བྱས་ཏེ་བཞེངས་པའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་གསེར་དངུལ་གཡུ་བྱུར་གྱིས་བརྒྱན་པ། པན་ཆེན་དཔལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤངས་ཁྲག་གིས་བཞེངས་པའི་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པའི་ཞལ་ཐང༌། ཐུབ་དབང་གཙོ་འཁོར་གསུམ་པའི་སྐུ་གཅིག བཀའ་གདམས་མཆོད་རྟེན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་རྗེས་སོགས་དང། ལྷ་ས་ནས་བླུས་པའི་བཀའ་འགྱུར་ཚར་གཉིས་དང་བསྟན་འགྱུར་ཚར་གཅིག རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ་དང༌། ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པའི་གསུང་འབུམ་སོགས་དང༌། ཚད་མའི་གཞུང་གི་སྐོར་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཀོའུ་བ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་ཀོའུ་བ་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་ཐོར་བུ་སོགས་ཀྱི་ནང་རྟེན་དང༌། གྲྭ་ཤག་དྲུག་བཅུ་རེ་བཞི་ལ་གྲྭ་བ་ཞལ་གྲངས་བརྒྱ་ཙམ་བཞུགས་པ་རྣམས་ནི་ཕམ་བཞི་ཆང་སོགས་དང༌། མཐོང་ཐོས་དོག་གསུམ་གྱིས་མ་གོས་པ། ཕྱོགས་གཞན་ནས་གནས་དབྱུང་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ། བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ཁོ་ན་དོན་དུ་གཉེར་མཁན་བྱ་ཉུང་དོན་ཉུང་ཅན་ཤ་སྟག་གོ། ༤༽ དགོན་པའི་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར། དགོན་པ་འདི་ཕྱག་འདེབས་མཛད་མཁན་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་ཞབས་ཀྱིས་ས་སྐྱ་ནས་དཔེ་གཟིགས་མཛད་པས་དགོན་པ་ཡང་ས་སྐྱ་པའི་གྲུབ་མཐར་གཏོགས་ཅིང༌། ཕྱིས་སུ་དགེ་ལུགས་པར་འགྱུར་བ་རེད། དགོན་པ་འདིར་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་དང་ཐོས་བསམ་གླིང༌། སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་སོགས་ཡོད་ལ། རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གི་ཕྱག་སྲོལ་ཏེ་འདོན་རྟ་དབྱངས་དང་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན། ཐིག་རྡུལ་མཚོན། འབུད་བརྡུང་དཀྲོལ་གསུམ་གྱི་ལག་ལེན་རྣམས་མདོ་སྨད་ར་རྒྱ་དགོན་དང་ཁྱད་པར་མི་འདུག ཐོས་བསམ་གླིང་གི་འགྲོ་སྟངས་ནི་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་ཕྱག་སྲོལ་ལྟར་ཁ་དོག་དཀར་དམར་ནས་བཀའ་རམས་འཛིན་གྲྭ་བར་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གསུམ་ཡོད། ༡༩༢༧ལོར་དགོན་པ་འདིར་མཚན་ཉིད་གསར་དུ་བཙུགས་པ་ནས་གྲྭ་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་སྟེ་གྲྭ་བཙུན་སུམ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ཙམ་དུའང་འཕེལ་མྱོང༌། སྤྱིར་དགོན་པ་འདིའི་གྲྭ་རིགས་རེ་འགའ་སྔ་མོ་ནས་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་སོགས་སུ་དཔེ་གཟིགས་མཛད་རྗེས་ཕྱིར་ཡོང་ནས་དགེ་ཕྲུག་སྐྱོང་བའི་ལུགས་སྲོལ་མེད་པ་འདྲ་ནའང༌། ༡༩༢༧ལོར་བཤད་གྲྭ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དུ་སློབ་གཉེར་ལ་ཕྱིན་ཏེ་མཁས་པའི་དབང་པོར་གྱུར་བ་དགེ་བཤེས་དར་རྒྱས་དང་བློ་བཟང་དཔལ་འབྱོལ། ངེས་པ་དོན་གྱི་བཤེས་གཉེན་མཚོ་བྱུང་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་བཅས་དང༌། ཡང་དར་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་མོ་གཡག་གི་བསྟན་རྒྱས། སྔོ་སྐྱའི་བསྟན་འཛིན་དང་ལེགས་བཤད། དགེ་འདུན་དར་རྒྱས། འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་བཅས་བྱོན་མྱོང་ལ། ད་ལྟར་བཞུགས་པ་ནི་རྡོ་རིང་བསྟན་རྒྱས་ཆུང་བ་དང་ཀོའུ་བ་བརྩོན་འགྲུས་གཙོ་བྱས་གྲྭ་རྒན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དགོན་པ་འདིའི་ཆོས་འཆད་ཉན་ཕྱོགས་ལ་ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་བརྩོན་དང་བརྩོན་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དང་སྐུ་འབུམ་དགོན་པ། ལྷག་པར་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སུ་ལྷ་རིམས་སྔགས་རིམས་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་གནང་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྡོ་རིང་བ་བསྐལ་བཟང་དགེ་འདུན་ཞབས་གཙོ་བྱས་མཐོ་བ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ནས་དམའ་བ་བསྡུས་གྲྭ་ཁ་དོག་དཀར་དམར་བར་དུ་རང་དགོན་འདིའི་གྲྭ་རིགས་གང་མང་ཞིག་གིས་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་སུ།

གཅན་བཟོད་རྒྱམ་པས་སྤྱི་ལོ་2006་ལོའི་ཟླ་4་བའི་ཚེས་16་ཉིན།

རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་།

༄། །ལཱ་མོ་རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་ནི། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་མར་ཁུ་ཐང་གྲོལ་རྡལ་གྱི་མཁར་གྲོང་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཁེ་ལོ་མི་ཏྲེར་༥་མཚམས་སུ་ཆགས་ཤིང་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་མི་ཏྲེར་གྲུ་བཞི་མ་སུམ་སྟོང་ལྷག་ཡོད། ད་ལྟར་དགོན་པ་འདིར་གྲྭ་བཙུན་ལྔ་བཅུ་ཙམ་བཞུགས་པ་དང་། དགོན་པ་འདིའི་མཆོད་གཞིས་གཙོ་བོ་ནི་མགུར་སྡེ་བ་དང་། མར་ཁུ་ཐང་། འབར་རྩ། གླེ་ཆེན། ལོ་ཁོག ཡོ་བོ་ཆེ། ཡང་ཆུང་སོགས་གླེ་གསུམ་ཡིན། དང་པོ། དགོན་པ་འདིའི་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་པོ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཉུང་ཙམ་དགོད་པ་ལ། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་དང་པོ་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་ནི། བོད་དབུས་ཀྱི་ལཱ་མོར་འཁྲུངས། ཚེར་གསེབ་ཏུ་རབ་ཏུ་བྱུང་། འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་ཆོས་གྲྭར་མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུད་སྨད་དུ་སྔགས་ལ་སྦྱངས་པས་མཁས་པ་ཆེན་པོར་གྱུར། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་(སྤྱི་ལོ་༡༦༡༠-༡༦༥༩)་དགུང་གྲངས་སོ་གཅིག་བཞེས་པའི་སྐབས་ཏེ་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་མེ་ཁྱི་(སྤྱི་ལོ་༡༦༤༦)་ལོར་རྨ་ཆུའི་འཁྱིལ་ལུགས་ནོར་བུ་དགའ་འཁྱིལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁུགས་སོ་གཉིས་པའི་མཚམས་ཀྱི་རྨ་ཆུའི་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་འདན་མ་ཆོས་རྗེ་འོད་ཟེར་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་རམ་འདེགས་ལ་བརྟེན་ནས་གུར་སྒར་བཏབ་ནས་དགོན་པ་ཆགས་པས་གུར་དགོན་དུ་ཐོགས་པ་དང་ཕྱིས་སུ་བརྗོད་བདེའི་དབང་གིས་མགུར་དགོན་དུ་ཟུར་ཆགས་པས་མགུར་དགོན་པའམ་རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང་དེར་བཤད་གྲྭ་བཙུགས་ཏེ་རིམ་གྱིས་འདན་མ་ཆོས་རྗེ་དང་། ད་ལི་ཆོས་རྗེ། ཀ་རིང་དཔལ་ལྡན་ཆོས་གྲགས། མང་ར་བློ་བཟང་བསྟན་སྐྱོང་། སྒོ་མེ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ། བ་ཡན་བློ་གྲོས་ནོར་བུ། ཁ་ཐི་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས། ཁམས་ར་བློ་བཟང་རབ་བརྟན་བཅས་ཀྱིས་འཆད་ཉན་བསྐྱངས། རྨ་མགུར་དགོན་པ་ཆགས་སའི་གནས་འདིར་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་དང་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་བ་ཅན་གྱི་རིང་ལ་བོད་དམག་གི་གུར་སྒར་བཏབ་ནས་གཞི་ཆགས་ཤིང་རྨ་ཆུར་བརྒལ་བའི་རབ་ཁ་ཞིག་ཡོད་ལ། བོད་རྒྱ་སོག་གསུམ་གྱི་མི་ཆེན་དག་རྨ་ཆུའི་ཕར་ཚུར་བགྲོད་སྐབས་གནས་དེར་བཞུགས་འཇགས་གནང་མྱོང་བ་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་དུ་གསལ་ཞིང་། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་རབ་བྱུང་བཞི་བའི་ཆུ་ཡོས་(སྤྱི་ལོ་༡༢༤༣)་ལོར་གོ་དན་གྱིས་གདན་དྲངས་པ་ལྟར་ཕེབས་པའི་ལམ་བར་དུ་རྨ་འགྲམ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གླང་བོའི་རིང་བསྲེལ་ཕོར་བ་གང་ནང་བཞུགས་ཀྱི་འབུམ་ཁང་འཇའ་འོད་མ་བཞེངས་ཤིང་། དེ་ནས་རྨ་མགུར་དུ་ཕེབས་ཏེ་གནས་འདིར་ཇོ་སྐུ་བྱིན་ཅན་ཞིག་བཞེངས་ལ་འདི་ནི་ས་པཎ་གྱིས་ཇོ་སྐུ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པས་ན། མགུར་དང་གཤོང་ཤན། ཁྲི་ཀའི་ཇོ་བོ་རྣམ་གསུམ་ཞེས་མདོ་སྨད་ཡུལ་འདིར་མིང་གྲགས་ཆེ་བར་ཟེར་སྐད། མགུར་ནི་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་མ་དགོན་ཡིན། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་བ་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱིས་དགོན་པ་འདིར་གནང་བའི་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོའི་ཞལ་ཐང་དེ་ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་དགོན་པར་གདན་དྲངས་ཡོད་ནའང་དེར་མ་བཞུགས་པར་སླར་མགུར་དགོན་པར་འཕུར་ནས་ཕེབས་པས་དགོན་པའི་འདུ་ཁང་གི་ནང་ངོས་སུ་བརྟན་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཏེ་སྲུང་མའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་དེ་ནི་མགུར་གྱི་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་ཞེས་སུ་གྲགས་ཤིང་འཕྲིན་ལས་མྱུར་བར་ཀུན་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་ཡོད། སྐབས་དེར་དགོན་པ་འདིར་གྲྭ་གྲངས་སུམ་བརྒྱར་ཉེ་བ་དང་དགོན་པའི་ནང་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོར་མཁས་གྲུབ་ཁྱུང་བོ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབུ་ཐོད་དང་། གུ་ཤྲི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་དང་ཧོང་ཐའི་ཇིའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྲ་བཏབ་ཅིང་དེའི་སྒོ་རྒྱན་ནི་གསེར་དངུལ་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་གི་མཐོ་ཚད་ཁྲི་ལྔ་ཙམ་རེ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་བྱིན་ཅན་མང་བོ་བཞུགས། དགོས་དབང་གིས་ཆོག་ཐུ་རྒྱལ་བོའི་གཟུགས་བརྙན་དངུལ་གྱིས་བཟོས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དཀོར་བདག་ཏུ་བཀུར། སྤྱི་ལོ་༡༦༨༢་ལོར་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་དའི་ཆིང་ནང་སོས་གཏོང་ཐེབས་ཁུར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ཕྱག་འདེབས་མཛད། ཕྱིས་སུ་ཁོང་དང་ལཱ་མོ་གྲགས་རྒན་ཚང་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་དགོན་པ་འདིའི་རྩོད་གྲྭ་ལཱ་མོ་བདེ་ཆེན་དུ་སྤར་ཏེ་མགུར་དུ་བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་སོགས་བཙུགས་ཏེ་སྒྲུབ་གྲྭར་བསྒྱུར། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་བ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་དགེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན་(སྤྱི་ལོ་༡༧༢༩ ༡༧༩༦)ནི་རྒྱལ་བ་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོས་བསྙེན་རྫོགས་བཞེས་དུས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་འགྲིམ་པ་པོ་ཡིན་ཞིང་ཁོང་གིས་སྔོན་གྱི་ཇོ་སྐུ་ལ་གཞི་བྱས་ནས་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་སྐུ་བརྙན་་རིན་པོ་ཆེ་ཛྷཀྵེམ་ལས་གྲུབ་ཅིང་ནང་རྟེན་ལ་བྱིན་རླབས་རྩ་འགངས་ཆེ་བས་ཕྱུར་བུར་གཏམས་པས་གཟི་འོད་འབར་ཞིང་བདུད་རྩིའི་བཞུར་རྒྱུན་ཕྲོམ་མེར་འབབ་པ་མི་ཚད་གཉིས་ལྷག་ཡོད་པ་ཞིག་བཞེངས་ཤིང་། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་གིས་བརྒྱན་ཅིང་ཐོག་བརྩེགས་བཞི་བའི་རྩེ་ལ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱ་ཕིབས་དང་ལྡན་པས་གཟི་འོད་འབར་བ་དང་། མདའ་ཡབ་འོག་མ་གསུམ་ནི་གཡུ་རྩིས་བྱུགས་པ་ལྟ་བུའི་སོ་ཕག་གི་རྒྱན་དང་ལྡན་པས་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞིག་བསྟན་འགྲོའི་ཉེར་འཚོར་བསྐྲུན་ཡོད། དཔལ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་བའི་ཕྱག་བཞེས་བཞིན་དུ་རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་དུས་འཁོར་གྱི་སྒྲུབ་མཆོད་བཙུགས་ནས་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་ཆོ་ག་ལག་ལེན་དང་བཅས་པ་ལྡན་ནོ། ། དགོན་འདིར་རྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་རིན་པོ་ཆེ། ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན། གྲུབ་དབང་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན། ཁ་ཀྱཱ་འཇམ་དབྱངས་དཔལ་ལྡན། དྲུང་ཆེན་གྲགས་པ་དར་རྒྱས། སྐྱབས་རྗེ་ཞཱ་དམར་རྡོ་རྗེ། སྐུ་ཕྱོགས་ཨ་རོལ་རིན་པོ་ཆེ། ར་རྒྱའི་ཤིང་བཟའ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མང་པོ་ཕེབས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་ཏོ། ། ལ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་རྗེ་བཙུན་བློ་བཟང་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ་དཔལ་བཟང་བོ་དགུང་གྲངས་སུམ་ཅུར་བཞེས་པ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ཆུ་སྟག་(སྤྱི་ལོ་༡༩༠༢)ལོར་དགོན་པ་འདི་རྨ་ཆུའི་ཁར་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བས་ཆུ་དགྲ་ཅུང་ཆེ་བ་ལ་ར་ཆེན་གཉིས་པར་གྲགས་པ་གྲུབ་དབང་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན་རིན་པོ་ཆེར་ཆུ་ཟློག་འཁོར་ལོ་ཞུས་པ་བཞིན་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་ལོ་བཞག་ཀྱང་ལོ་ཤས་ལ་ཕར་ཅུང་ཟད་ལོག་ཙམ་ལས་ཕན་སྐྱེད་ཆེར་མ་བྱུང་བར་གཟིམ་ཁང་གི་ར་སྐོར་འོག་མ་ཕལ་ཆེར་ཟགས་ནས་སོང་བའི་ཚོད་ཡིན་པས། འགྲོ་མགོན་ཞྭ་དམར་རིན་པོ་ཆེར་བརྟག་ཞུ་བགྱིས་པར་ཁྱུང་ཁྲ་དུང་ཕྱུར་གཅིག་བཏོན་ནས་དགོན་གནས་སྤོས་ན་ལེགས་ཚུལ་དང་དེ་མཐུན་ཁྲི་ཀའི་སྒོ་མང་རིན་པོ་ཆེར་ཞུས་པ་ལ་ཡང་གནས་གཞི་སྤོས་ན་ལེགས་ཚུལ་བབས་པར། ད་ལྟའི་གཞི་འདི་ལ་བརྟག་པ་མཐུན་པར་བྱུང་བས་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་བཀའ་གནང་བ་བཞིན་རི་ཁྲོད་དབང་བོ་ཁ་ཀྱཱ་འཇམ་དབྱངས་དཔལ་ལྡན་གྱིས་དགོན་གནས་དང་ཇོ་ཁང་། འདུ་ཁང་། གཟིམ་སྤྱིལ་སོགས་ཀྱི་གཞི་བརྟག་པ་མཛད་དེ་དགོན་གནས་སྤོ་རྒྱུའི་སྟ་གོན་གནང་སྟེ་རྗེ་ཉིད་མགུར་དུ་ཕེབས་ཏེ་དགོན་པ་གསར་སྐྲུན་ལ་ལྗགས་བཀོད་དང་ཐུགས་བརྩོན་ཆེར་མཛད་དེ། ཐོག་མར་གཟིམ་སྤྱིལ་དང་ཇོ་ཁང་གི་རྒྱ་ཕིབས་མདའ་ཡབ་སོགས་ལ་ཆག་གྲུམ་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད་ཚེགས་འཛིན་དང་གཟིགས་རྟོག་གང་དྲག་མཛད། ཇོ་སྐུ་དགོན་གནས་གསར་བར་སྤོ་སྐབས་བདུད་རྩི་བབས་པར་གླེང་། ཐུགས་བརྩོན་ཕན་གྲོགས་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པས་འདུ་ཁང་གསུམ་དང་ཇོ་ཁང་གཟིམ་སྤྱིལ་གྲྭ་ཤག་རྣམས་དང་བཅས་པ་ཤིང་སྦྲུལ་ལོའི་(སྤྱི་ལོ་༡༩༠༥)བར་ལོ་བཞིའི་རིང་ལ་ཚོན་རིས་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེར་རྫོགས་པར་གྲུབ། ཇོ་ཁང་དང་གཟིམ་སྤྱིལ་གྱི་འགྲོ་སྒོ་མཐའ་དག་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱག་རྫས་གཅིག་བུས་བསྒྲུབས། མགོན་ཆོས་དང་ལྷ་མོ། ཞལ་རྣམ་སྲས་སོགས་ཀྱི་དུས་གཏོར་ཚུགས་ཤིང་མཆོད་སྦྱིན་ཐེབས་ཀྱང་སྦྱོར་འཇགས་མཛད། ཇོ་ཁང་ཚོམས་ཆེན་སོགས་ཀྱི་རྒྱུན་མཆོད་ཐེབས་སུ་མར་རྒྱ་མ་སུམ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་འཇོག་པ་གནང་། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྟོང་མཆོད་ཅིག་ཀྱང་གསར་འཛུགས་གནང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༠༨་ལོར་ཇོ་ཁང་གི་ཚོན་རིས་སོགས་གཞི་ནས་ལེགས་པར་གྲུབ་ཟིན་པས། བཞི་བའི་བཅུ་གསུམ་ནས་ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་རབ་གནས་ཆེན་མོའི་ཆོག་ཐོག་གསར་འཛུགས་དང་དཀྱུས་གཅིག་པར་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེ་ཉིད་ནས་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་མཛད་དེ་དགེ་ལེགས་ཆར་འབེབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱན་དབྱེའི་ཆོ་ག་ཞི་རྒྱས་ཀྱི་སྦྱིན་སྲེག་དང་བཅས་པས་བྱིན་རླབས་ཀྱི་གཏེར་ཆེན་པོར་བསྒྲུབས་ཤིང་འདི་ནས་ལོ་ཤས་ལ་རབ་གནས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་རྗེ་ཉིད་ནས་མཛད། སྔར་རྒྱ་ནང་ནས་གསར་དུ་བསྒྲུབས་པའི་མཆོད་རྫས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱོར་འཇགས་མཛད་པ་དང་། འདུ་ཁང་ཆེན་མོའི་སྟེང་དུ་གསེར་གྱི་རྒྱལ་མཚན་དང་། ཇོ་བོ་རིན་པོ་ཆེར་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་ཐུགས་རྒྱན་བཟོ་བཀོད་དང་ཕྲ་རྒྱན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མཛེས་པར་བྱས། གཞན་ཡང་གོས་ཆེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་ཁེབས་ཉེར་ལྔ་རེ་དང་། རྒྱན་གོས་སྣ་མང་ལས་གྲུབ་པའི་ཡོལ་གུར་དང་གསེར་ཏོག ནོར་བུ་འབར་བ། གསེར་གྱི་ཡིག་ཐུར། མིག་སྨན་གྱི་སྣོད། དུང་ཆོས་གཟུངས་རྡོར་ལ་སོགས་གང་དགོས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་མཐའ་དག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་གསར་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་སྦྱོར་འཇགས་མཛད། ས་སྤྲེལ་ལོ་དེར་མགུར་དུ་འདུ་ཁང་གསར་སྐྲུན་ནང་དུ་སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་གི་གྱན་ཐང་ཁྱད་འཕགས་ཤིག་དང་གྱན་ཐང་གཞན་རྣམས་ཀྱང་གྲྭ་ཤག་སོ་སོ་ནས་བཞེངས་དགོས་པའི་བཀའ་ཕབ་ཅིང་། ཕྱི་ནང་དུ་ཚོན་རྩི་གང་དགོས་ལ་གསེར་ཚོན་གྱིས་བསྒྲུབས་ཤིང་ཀུན་དགའ་མཐོང་སྨོན་དུ་གྲགས་པའི་ལྷ་ཁང་དང་གཟིམ་སྤྱིལ་དུའང་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེལ་སྒོ་དང་། གསེར་འགྱུར་ཚོན་རྩི་ལེགས་པར་སྤྲས་པའི་ནང་དུ་སྔར་གྱི་རྟེན་རྙིང་རྣམས་དང་གསར་དུ་བཞག་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ལི་མ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཞུགས་པ་སོགས་ཁྱད་མཚར་ཤིན་ཏུ་ཆེ། བྱམས་སྐུ་ཆེན་མོ་གཙོ་བོར་བཞུགས་པའི་ཚོམས་ཆེན་སྟེང་དུ་མགོན་ཁང་དང་བཙན་ཁང་བཅས་ཡོད་པའི་གཟིམ་སྤྱིལ་བཤད་སྒྲུབ་པད་མོ་བཞད་པའི་དགའ་ཚལ་དུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་ཇོ་སྐུ་མི་ཚད་སོགས་གསར་སྐྲུན་མཛད། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨་ལོའི་སྔོན་དུ་མགུར་དགོན་འདིར་ལྷ་ཁང་དང་འདུ་ཁང་ཆེ་ཆུང་བདུན། ནང་ཆེན་གསུམ། གྲྭ་ཤག་ཞེ་གསུམ་དང་གྲྭ་བ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ། སྤྲུལ་སྐུ་གཅིག་བཅས་བཞུགས། དེའང་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨་ལོའི་རྗེས་སུ་མགུར་དགོན་པའི་འདུ་ཁང་དང་ཇོ་ཁང་གཉིས་ནི་མགུར་སྡེ་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འབྲུ་མཛོད་ཁང་དུ་བྱས་ཏེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ལྷག་ལུས་སུ་གྱུར་བ་དང་གཞན་དགོན་པའི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དག་རྩ་གཏོར་དང་བཅོམ་བརླག་ཏུ་བཏང་སྟེ་ལྷག་མ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གུ་ཡངས་སྲིད་ཇུས་སླར་གསོ་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ནས་རྨ་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་ཆོས་སྡེ་འདི་ཡང་ལཱ་མོ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་རྗེ་བཙུན་བློ་བཟང་ལུང་རིགས་བསྟན་པའི་རྒྱ་མཚོའི་བཀའ་བཀོད་ལྟར་མགུར་སྡེ་བའི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཇོ་ཁང་ཆེན་མོ་དང་འདུ་ཁང་གཉིས་བསྐྱར་བཅོས་དང་ཉམས་གསོ་མཛད་ཅིང་། ཀུན་གཟིགས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་པན་ཆེན་ཨེར་ཏི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་སྐབས་སུ་མགུར་དགོན་འདིར་ཁོང་གི་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་དང་ཡོངས་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཆེད་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་འཕང་མཐོན་པོར་ཞབས་སོར་བཀོད་པ་དང་སེར་སྐྱ་དད་ལྡན་བགྲང་གིས་མི་ལངས་པ་ལ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་དགོས་པའི་ཟབ་ཆོས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ནན་ཏན་གནང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༠་ལོར་མགུར་དགོན་འདིར་གཅན་ཚ་རྫོང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་གནང་ནས་ཡང་བསྐྱར་ཆོས་སྒོ་ལེགས་པར་ཕྱེས་ཏེ་དགོན་པའི་ཇོ་ཁང་ཆེན་མོ་དང་། འདུ་ཁང་། སྒེར་གཞུང་སོགས་ཀྱི་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་གཟི་བྱིན་གྱི་དྲི་བསུང་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏོ། ། ༼རྨ་མགུར་སངས་རྒྱམ་གྱིས་བསྒྲིགས་ཏེ་ནང་འཇུག་བྱས།༽

གྱེར་སྟེང་དགོན་པ།

༄༅།  །གྱེར་སྟེང་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྫོང་དགོན་པ་ནི་གཅན་ཚ་རྫོང་ཐོག་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ་༣༠་ལྷག་གི་སར་ཆགས་ཤིང་།    ཆེས་ཐོག་མའི་དུས་ཤིག་ལ་བཀའ་གདམས་པའི་ལུགས་ཀྱི་རི་ཁྲོད་ཀྱི་དབེན་གནས་ཤིག་ཡིན་པར་བཤད་ལ། རྗེས་སུ་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་དངོས་སློབ་རྔ་བ་ཆོས་རྗེས་རབ་བྱུང་བཅུ་བའི་མེ་སྟག་(སྤྱི་ལོ་༡༦༢༦)་ལོར་ཐོག་མར་དགོན་སྡེ་ཕྱག་འདེབས་མཛད་ཅིང་།   ཕྱིས་སུ་ལ་མོ་ཞབས་དྲུང་དཀར་པོ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ས་སྦྲུལ་(སྤྱི་ལོ་༡༦༨༩)་ལོར་རྒྱ་བསྐྱེད་མཛད་དེ་དཔོན་སློབ་པའམ་ཡོངས་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་སམ་ལ་མོ་གྲགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ལ་གཉེར་གཏད་མཛད་པ་དང་།  ད་ལྟའི་བར་དུ་ལ་མོ་གྲགས་རྒན་ཚང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་ཐུགས་ཁུར་གྱིས་སྐྱོང་བཞིན་མཛད་པ་དང་།  སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བའི་སྐབས་སུ་དགེ་འདུན་གྱི་ཞལ་གྲངས་ཀྱང་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་བཞུགས་པ་གཞི་གསུམ་གྱི་ཕྱག་ལེན་ངོས་གཙང་ཞིང་། འགྲིག་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་དམ་པ་དང་གྲོང་དང་རྒྱང་ཐག་རིང་བས་དགོན་པ་ངོས་གཙང་ཞིང་ཐར་བ་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསྟི་གནས་ཁོ་ནར་འདུག   རྗེས་སུ་ང་བརྒྱད་ལོ་དང་རིག་གསར་གྱི་གོད་ཆག་སྐབས་སུ་དགོན་པ་འདིའི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་མ་ལུས་པ་སྲེག་ཟའི་ཕུང་བོར་གྱུར་ཏོ། །  སྤྱི་ལོ་༡༩༨༠་ལོར་དགོན་པ་འདིར་ཡང་ཡུལ་གྲུ་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་ཆོས་སྒོ་གསར་དུ་ཕྱེས་ཏེ་སླར་ཡང་འདུ་ཁང་སྟེང་ཤོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་འདུ་ཁང་དང་མགོན་ཁང་།  མཆོད་ཁང་ཡོངས་རྫོགས་ཆ་ཚང་བར་བཞེངས་ཤིང་།  ཀུན་མཁྱེན་བར་མའི་འབུམ་ཁང་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་པ་སོགས་རྟེན་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་བརྒྱན་ཡོད།  ད་ལྟ་དགེ་འདུན་གྱི་འདུས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གྲངས་བཞུགས་པ་ཐུགས་མཐུན་ཁྲིམས་གཙང་དང་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་སློབ་གཉེར་གནང་སྟེ་ཞྭ་སེར་བསྟན་པའི་ལུགས་བཟང་གི་གདུགས་དཀར་བླ་ནས་བླར་འདེགས་བཞིན་པའི་སྐབས་ལགས་སོ།  །   (རྨ་མགུར་སངས་རྒྱམ་གྱིས་ནང་འཇུག་བྱས།)

==སྐ་ཕུག་རྫོང་ནང་དགོན་པ།==རྐ་ཕུག་གི་མིང་འདི་ས་སྐ་རུ་བསྒྱུར་བའི་དགེ་བ་ཅི།

གནམ་རྫོང་མ་ནང་དགོན་པ།

བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་བྱུང་ཚུལ་བཤད་པ།

གནམ་རྫོང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཐོག་མའི་བྱུང་ཚུལ་ནི། སྔོན་རུ་ཏྲའི་ལོག་སྨོན་གྱི་དུག་མཚོ་སྙིང་ན་ཁོལ་བའི་མི་དབང་ཨུ་དུམ་བཙན་པོས་མཉམ་མེད་བུ་རམ་ཤིང་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངས་སུ་བསྣུབས་ཚེ། དཔལ་ཆུ་བོ་རིའི་སྒོམ་གྲྭ་ནས་བོད་ཀྱི་མཁས་བ་མི་གསུམ་སྟེ། དམར་ཤྰཀྱ་མུ་ནེ་དང་།གཡོ་དགེ་བའི་འབྱུང་གནས། གཙང་དགོངས་པ་རབ་གསལ། ཡེར་བའི་ལྷ་རི་སྙིང་བོ་ནས་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་རྣམས་སྤྱི་ལོ་༩༠༥ཡས་མས་ཙམ་ལ་ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་དུ་ཕེབས་ནས་བགྲང་བྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་སྟོད་ཅིག་གི་རིང་ལ་ཆོས་འཆད་ཉན་དང་སྒོམ་སྒྲུབ་མཛད་ནས་བཞུགས་པས། དམར་གཡོ་གཙང་གསུམ་གྱི་ཀློག་པ་ཐོས་བསམ་དང་སྤོང་པ་བསམ་གཏན་གྱི་འཁོར་ལོའི་ཆོས་རྒྱུན་འཛིན་པའི་བུ་སློབ་རི་ཁྲོད་པ་མང་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་བྱོན་ནས། སྒྲུབ་པ་སྙིང་བོར་མཛད་ནས་བཞུགས་པ་ད་ལྟའང་གནམ་རྫོང་རྩེ་དང་གནམ་རྫོང་སྟངས་པའི་རི་ངོས་སོ་སོར་སྒྲུབ་ཁང་བརྩིགས་པའི་ཤུལ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། དེ་དག་གི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྒྱུན་གཙང་མའི་བར་མ་ཆོད་པར་བྱ་བཏང་རི་ཁྲོད་པ་མང་བོས་གནས་འདི་ནས་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱུད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟར་བསྲིངས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་འདས། ཕྱིས་སུ་དབུས་གཙང་གི་སྐྱིད་ཤོད་སྡེ་བ་དང་ཆོས་རྗེ་བསྟན་འཛིན་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ཚང་མདོ་སྨད་དུ་གནས་འབྲེལ་འཇོག་པར་ཕེབས་ནས་བྲག་བྱ་ཁྱུང་དུ་བཞུགས་སྐབས། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་པ་ཤིང་ཕོ་ཁྱི་ཡི་སྤྱི་ལོ་༡༦༣༤ལོར་ཆེད་དུ་ཨ་ཆུང་གནམ་རྫོང་ལ་གནས་འཇལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་རྟེན་རྣམས་ལ་ཞིབ་ཏུ་མཇལ་ཞིང་གནས་འབྲེལ་བཞག གནུབས་ཁམས་ར་བ་སོགས་ཀྱི་སྐྱ་སེར་ཡོངས་ལ་ཁྲོམ་ཆོས་གནང་། བཀྲ་ཤིས་ཐང་ནས་ཆོས་རྗེ་འདི་བ་ཚང་གིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གནང་ཟེར་བ་གྲགས་ཤིང་། ཁོང་གི་བཞུགས་ཁྲི་དུས་ཕྱིས་བར་ཡོད་པར་གླེང་། ཡང་བཀྲ་ཤིས་ཐང་གི་སྡེ་བ་ཆོས་རྗེའི་བཞུགས་ཁྲིའི་ཉེ་འཁོར་དུ་མཛོད་དགེའི་ཨེམ་མཆི་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁོང་གོ་ཞལ་སློབ་རི་ཁྲོད་པ་འགའ་བཞུགས་སྟབས། རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་སྟེ་རྐ་ཕུག་སྒོམ་ཆུང་བ་སྐུ་ན་ཕྲ་མོའི་དུས་ནས་གནས་འདིར་ཕེབས་ཏེ། མཛོད་དགེའི་ཨེམ་མཆི་ཚང་ཁོང་གི་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྟེན་ནས་གསན་སྦྱོང་རྒྱ་ཆེར་གནང་ཞིང་བཀའ་ཆོས་ཉན་པ་དང་སྒྲུབ་པ་སྙིང་བོེར་མཛད་ནས་བཞུགས། དེའི་སྐུ་སྐྱེས་འཇམ་དབྱངས་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་གནས་འདིར་ཕེབས་པ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ན་གསལ། ཡུལ་འདིའི་ངག་རྒྱུན་དུ། བཀྲ་ཤིས་ཐང་གི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་ཁམས་རའི་རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་སུ་རྟག་ཏུ་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། ཆོེས་ཐོག་འཚོགས་པའི་སྐབས་སུ་རང་རང་གི་སྒྲུབ་ཕུག་ལས་འཕུར་འོངས་ཏེ་བཀྲ་ཤིས་ཐང་དུ་ཞལ་འཛོམས་ཟེར། དེའི་དུས་གནང་རྫོང་རྩེའི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་དང་ཁམས་ར་གླེ་ལྔའི་དད་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་ངོར། རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཀུན་དགའ་ཞེས་པ་ཤིང་ཕོ་སྟག་གི་སྤྱི་ལོ་༡༧༩༤ལོར་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་བ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་མཆོག་གིས་སྔོན་སྡེ་བ་ཆོས་རྗེའི་བཞུགས་ཁྲི་སྟེང་ལྷ་ཁང་ཆུང་བ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ་འདུ་ཁང་གི་ཚབ་བྱས་ཏེ། གནམ་རྫོང་རྩེའི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་བཀྲ་ཤིས་ཐང་གི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་དང་གཅིག་བསྡུས་བྱས་ཏེ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་ནས་བཟུང་གཞི་གདམ་བྱའི་ཉམས་ལེན་སོགས་ཚུགས་པར་བྱས་ཤིང་། དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་དང་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གསུངས་ནས་མཉམ་མེད་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་དགོན་པ་འདི་འཛིན་སྐྱོང་ཟླ་མེད་ནང་། དེའི་དུས་གནུབས་ཁམས་ར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཞུས་ནས་བྱ་ཁྱུང་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་ཕེབས་སྐབས། དགོན་འདི་ནས་རྒྱུད་གྲྭ་བ་རྣམས་བཞུགས་པ་དང་། རྐ་ཕུག་རིན་པོ་ཆེས་ལུང་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གནང་བ་ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་དང་། 【མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་】 གཉིས་ཀར་གསལ། གནམ་རྫོང་རྩེའི་རྐ་ཕུག་གཟིམ་ཁང་ཡང་པཎྚི་ཏ་ཁོང་གི་སྐུ་རིང་ལ་བཞེངས་པ་ཡིན། དེའི་རྗེས་སུ་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་པའི་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་སྤྱི་ལོ་༡༨༠༩ལོར་ཆོས་རྗེ་གསེར་ཁང་བ་རིན་པོ་ཆེ་གནམ་རྫོང་རྩེར་བྱོན་ནས་བཞུགས་སྐབས། རྐ་ཕུག་རིན་པོ་ཆེ་ཁོང་གི་སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་ནས་དགོན་པའི་གྲྭ་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་འབྲེལ་སྩོལ་བར་ཞུས་པས། ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་། སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ། མྱུར་ལམ་གྱི་ཟབ་ཁྲིད། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཁྲིད་སོགས་ལུང་བཁའ་ཆོས་མང་དུ་གནང་ཞིང་། ཏིང་ཕོར་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་དང་མཆོད་ཐེབས་ཀྱང་མང་དུ་བསྩལ་ནས་མཆོད་པ་འབུལ་བའི་རྒྱུན་བཙུགས་པ་ད་ལྟའང་ལོ་རེའི་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་ཉིན་ལྔའི་རིང་ལ་བླ་མ་མཆོད་པ་དང་སྨན་བླའི་ཕྱག་མཆོད་གསུངས་ནས་མཆོད་པ་འབུམ་ཕྲག་ལྷག་འབུལ་བའི་ཕྱག་སྲོལ་མ་ཉམས་པར་ཡོད། དེའི་དུས་གསེར་ཁང་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་དུས་ཆིབས་མཛོ་དཀར་པོ་ཉལ་སར་རྟེན་འབྲེལ་དུ་གཟིགས་ནས་ཁོང་གི་དགོན་འདིར་མདུན་ནུབ་བྱང་དུ་གཏད་ཅིང་། དབྱིབས་རྒྱ་ཕུག་ལྟ་བུའི་འདུ་ཁང་ཞིག་བཞེངས་ཏེ། ནང་རྟེན་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུ། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག དཀར་པོ་སྐུ་སྐྱེས་ཀྱིས་གནང་བའི་སྒྲོལ་མ་གསུང་འབྱོན་མ་བཅས་བཞུགས། བཙན་ཁང་དུ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དང་མགོན་ཆོས་ལྔའི་སྐུ་བརྙན། གཉན་ཆ་ཆེ་བའི་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ། རྗེ་གསེར་ཁང་བས་གནང་ཞིང་བསྟེན་པའི་མ་སངས་རྒྱལ་བོའི་ཞལ་ཐང་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་སྤྱན་གསུམ་ཁྲོ་ཚུལ་ཅན། ཁྲབ་མོག་རུ་དར་འཁོར་གསུམ་ཆས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཞིང་། ཕྱག་གཡས་མདུང་དར་དང་གཡོན་པས་ཞགས་པ་བསྣམས་པ། འཁོར་དུ་ཀླུ་བདུད་བཙན་གསུམ་གྱིས་བསྐོར་བ་བལྟ་བས་མི་ངོམས་པ་བཅས་བཞུགས། ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་པ་ལྕགས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་སྤྱི་ལོ༡༨༢༡ལོར་རྐ་ཕུག་རིན་པོ་ཆེས་སྔོན་ཁོང་གིས་བཞེངས་པའི་འདུ་ཁང་ཆུང་བ་དེ་ཞིག་གསོས་དང་རབ་གནས་མཛད་དེ། ཀ་རིང་གི་ནང་རྟེན་ལ་རྗེ་གསེར་ཁང་བའི་ཞབས་ལྷམ། རྗེ་གསེར་ཁང་བ་ཁོང་གི་འདྲ་སྐུའི་གཟུངས་གཞུག་ཏུ་ཁོང་རང་གི་རྣམ་སྦྱར་བཞུགས་པར་གསུངས། རིམ་གྱིས་དགོན་པ་འདི་དར་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཨ་མཛེས་ལ་ཁའི་ཤར་ན་ཁྲི་ཀའི་བིས་ཀྱྰ་ཆུང་བས་བཏབ་ཡོད་པའི་ནགས་པར་དགོན་བྱ་བ་བསྟན་སྲུང་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ་ཡིན་ལ། མགོན་གཡག་ཞིག་ཚེ་ཐར་དུ་ཕུལ་བ་དེ་དགོན་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཕྱིར་བཙོང་སྟེ་ཆོས་ཐོག་གི་ཐེབས་རྩར་བཏང་བས་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ་ཐུགས་མ་རངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དགོན་པར་ཆག་འཇིག་བྱུང་སྟབས། གནས་སྤོར་བྱས་ཡོང་སྟེ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་འདི་དང་བསྲེས་ཤིང་། རྐ་ཕུག་བླ་བྲང་དུ་ལོ་རེར་མགོན་པོ་གཏོར་སྒྲུབ་འཛུགས་པའང་མགོན་པོའི་ཐུགས་དམ་བསྐང་བའི་ཆེད་ཡིན་ཟེར། ཡང་རྨ་ཆུ་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་བན་ཀྲོ་བྲག་ནང་ན་རྫོང་ཏོག་དགོན་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡང་གནས་སྤོར་བྱས་ཡོང་ནས་གནམ་རྫོང་རྩེར་འགྲོ་སའི་བྲག་ནོར་བུའི་གཤམ་དུ་དགོན་རྙིང་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དང་བསྲེས། ཕྱིས་སུ་དེ་ཡང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དང་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་པས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་དང་མཆོད་རྫས་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་ཕྱག་ལེན་ཆོས་སྤྱོད་སྒྲིག་ལམ་སོགས་གཙང་བའི་དགོན་སྡེ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། དགོན་འདིའི་འདུ་ཁང་ནང་གི་ནང་རྟེན་ལ་ཐུབ་དབང་གསུང་འབྱོན་མའི་གཙོས་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུ་དང་། ཐུབ་པ་རྡོར་གདན་མ་དང་རྗེ་ཚེ་འའཛིན་མ་གཉིས་སྐད་གྲགས་ཆེ། དེ་ལས་གཞན་བྱམས་སྐུ་ལི་མ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་དང་། དངུལ་དཀར་ལས་གྲུབ་པའི་ཁྲུ་གང་ཅན་གྱི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག ཞབས་དྲུང་དཀར་པོའི་སྐུ་སྔོན་མ་ཞིག་གིས་གནང་བའི་ཚེ་དཔག་མེད་ལི་སྐུ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་བརྙན་མི་ཚད་གཅིག རྗེ་གསེར་ཁང་བའི་སྐུ་བརྙན་མི་ཚད་གཅིག གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་མགོན་ཆོས་ལྔའི་སྐུ་བརྙན་དང་། སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་། བླ་མཆོད་ཚོགས་ཞིང་། རྗེ་གཟིགས་པ་ལྔ་ལྡན། འོད་དཔག་མེད། སྤྱན་རས་གཟིགས། སྨན་བླ། ཀུན་རིག སྒྲོལ་མ། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་སོགས་ཀྱི་གྱན་ཐང་དུ་མ་དང་། དབུས་ཐང་ཙོང་ཁ་བརྒྱད་ཅུའི་གཙོས་མཁས་བ་མི་གསུམ་གྱི་ཞལ་ཐང་། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱི་ཞལ་ཐང་སོགས་ཐང་ཀ་མང་པོ་དང་། སྒོ་ཁྱམས་སུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་བཞུགས། ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ལ་སྔོ་ཀྱྰ་གྲགས་པ་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན། རྡོ་རིང་ཁ་འཇིགས་མེད་རྣམ་གྲོལ་གྱི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་མང་པོ་བཞུགས།གསུང་གི་རྟེན་ལ། རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུརཆེན་མོ་ཚར་གཅིག རྗེའི་གསུང་འབུམ་སོགས་གླེགས་བམ་མང་བོ་དང་། པར་ཁང་ཆེན་མོར་སྨན་ཆོག་ཆེན་མོ་ནམ་མཁའི་གཙོས་ཀུན་རིག་རྣམ་པར་སྣང་མཛད། མགོན་ཆོས་ལྔ། ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་སྐོར་སོགས་དགོན་པ་འདིའི་འདོན་ཆོག་ཆ་ཚང་བཞུགས། ཡང་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་ཀྱི་སྐུ་རིང་ལ་རྐ་ཕུག་དཔོན་པོ་དང་ནང་འགལ་བྱུང་ནས་གནམ་རྫོང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་ཕེབས་ཏེ། ཕྱིར་རྐ་ཕུག་དཔོན་པོར་དམོད་མོ་བྱས་ནས་ལྔ་ལམ་དུ་བཏང་། དེའི་སྡི་བཤགས་ལ་ཁོང་གིས་སྒོ་བྱང་དུ་གཏད་པའི་འདུ་ཁང་ཞིག་བཞེངས་ཤིང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྱིས་ཕྱུར་བུར་གཏམས་པར་བྱས། དགེ་ལྡན་བསྟན་རྒྱས་གླིང་ཞེས་མཚན་ཀྱང་གསོལ་ཡོད་མོད་དུས་ནམ་བཞེངས་པའི་ལོ་ཚིགས་དང་ཁོང་གི་མཛད་རྣམ་དག་གསལ་ཁ་མ་ངེས་པས་ཤིན་ཏུ་ཕངས། དགོན་པ་འདིའི་བླ་བྲང་ཁག་ནི་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏའི་བླ་བྲང་། རྡོ་རིང་ཁའི་བླ་བྲང་། དཀར་པོ་སྤྲུལ་སྐུའི་བླ་བྲང་། རྐ་ཕུག་ཞབས་དྲུང་བླ་བྲང་། བིས་ཀྱྰ་ཆུང་བའི་བླ་བྲང་བཅས་ཡོད། འདིའི་སྐབས་དགོན་པའི་ལོ་གཅིག་གི་ཆོས་ཐོག་རིམ་པ་ནི། ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བདུན་ལ་སྨོན་ལམ་ཡར་ཚོགས་དང་། ཚེས་བརྒྱད་ནས་བཅུ་བཞི་བར་ཉིན་བདུན་ལ་བཟང་སྤྱོད་དང་མགོན་ཆོས་འདོན། བཅོ་ལྔའི་ཉིན་སྨོན་ལམ་ཡིན། འཆམ་ལ་མགོན་པོ། ཆོས་རྒྱལ་གཉིས། ཙ་མུཎྚི། ལྷ་མོ། ཀྵེ་ཏྲ་པ་ལ། ས་འདུལ་ཀེང་རུས་དང་ཞྭ་ནག་པ། ཨ་ཙ་ར་སོགས་ཀྱི་གར་འཆམ་བྱེད། བཅུ་དྲུག་ལ་བྱམས་པ་གླིང་སྐོར་བྱས་ནས་གྲོལ། ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་དུས་བཟང་དང་། ཉེར་ལྔ་ནས་ཀུན་རིག་ས་ཆོག ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་གསུམ་ནས་ཉིན་བདུན་ལ་ཀུན་རིག་བདག་འཇུག ཚེས་དགུར་སྦྱིན་སྲེག་དང་། དེའི་རྗེས་རྡུལ་ཚོན་ཆ་འདྲེན་བྱས་ནས་སྒྲུབ་མཆོད་གྲོལ། ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ནས་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་གཅིག་བར་བླ་མ་མཆོད་པ་དང་སྨན་བླ་གསུངས་ནས་མཆོད་པ་འཚོགས། ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་བཅུ་གཅིག་ཉིན་ནས་བཅུ་བདུན་བར་ཁམས་ར་གླེ་ལྔ་འཁོར་ནས་སྨན་བླའི་ཆོས་ཐོག་འཚོགས། ཟླ་ལྔ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་དུས་བཟང་འཚོགས། ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཞི་ཉིན་དགེ་བསྐོས་གསར་བཞག་བྱེད། དེ་ནས་གནམ་རྫོང་རྩེར་ཕེབས་ཏེ་མཆོད་པ་འཚོགས་ནསཕྱི་དྲོ་དགོན་པར་ལོག་པ་དང་། ཕྱི་ཉིན་ནས་དགེ་བསྐོས་རྙིང་བས་རྩིས་སྤྲོད་བྱེད། ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཅུ་བར་མཆོད་པ་འཚོགས། ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་ཉེར་ལྔར་ཚོགས་མང་གིས་གནམ་རྫོང་རྩེའི་ལབ་ཙེ་བསྟད་ནས་དགེ་འདུན་བཅུ་ཕྲག་སྐོར་གྱིས་རྐ་ཕུག་བླ་བྲང་དུ་མགོན་པོའི་གཏོར་སྒྲུབ་འདོན། ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་ཉེར་གཅིག་ནས་ཉེར་གསུམ་བར་སྨན་ཆོག་ཆེན་མོ་དང་སྨོན་ལམ་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་གསུངས། ཚེས་ཉེར་བདུན་ནས་གྲོང་སྡེའི་སྔགས་འདུ་འཚོགས་སར་ཕེབས་ནས་མགོན་ཆོས་གསུངས་། ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ལ་རྒྱལ་མཆོག་སྐལ་བཟང་བའི་གདུང་མཆོད་ཡིན། ཟླ་བཅུ་གཉིས་པར་གྲྭ་བགྲེས་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་མཚམས་སྣ་ཚོགས་གཏོང་བ་དང་། གྲྭ་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་དཔེ་མཚམས་གང་རིགས་ལ་བཞུགས་པ། སྐོར་ཞིག་གིས་ཁྲོ་བཅུའི་གཏོར་བཟློག་དང་། ཡང་སྐོར་ཞིག་གིས་ལྷ་མོའི་གཏོར་སྒྲུབ་འཚོགས་ནས་ཚེས་བཅུ་དགུ་ལ་གྲོལ། རྔ་འཆིང་འཚོགས་ནས་དགུ་གཏོར་གྲུབ་པ་ན་ལོ་གཅིག་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐོག་རྫོགས་པ་ཡིན་ལ། གནམ་ལོ་གསར་བའི་ཚེས་གཅིག་ལ་ལྷ་མོ་ཚེས་གཏོར་ཕུལ་ནས་གནམ་ལོ་གསར་བཞད་ལ་དགའ་སྟོན་བྱེད་སྲོལ་དར་ཡོད། རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གཙོ་བྱས་བླ་བྲང་ཁག་གི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩེ་གཟིགས་ཚད་མེད་གནང་བས་དགོན་འདི་ཤིན་ཏུ་དར་ཞིང་རྒྱས་ལ་སྟོབས་ཤུགས་དང་མངའ་དབང་ཆེ་བས། ཁམས་ར་སྤྱིའི་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བཞག་གང་སྒྲུབ་དགོས་ཚེ་དགོན་པའི་གྲྭ་རིགས་ཚོར་འདྲི་རྟོག་དང་གྲོས་བྱེད་དགོས། དེའི་དུས་ཕོ་ཤི་རྟ་བོ་དང་མོ་ཤི་མཛོ་མོའི་བདག་པོ་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་ཡིན་ཟེར་ཞིང་། གཤིན་པོའི་སྔས་མགོར་ཕེབས་དགོས་ཚེའང་ཐོག་མར་རྐ་ཕུག་ཚང་དང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་དགེ་འདུན་པ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་མ་ཞུས་གོང་སྔགས་པ་དང་བཙུན་མ་གང་ཡང་ཞུས་པའི་སྲོལ་དར་མེད། ཁམས་ར་མི་དམངས་ལ་སྐྱིད་སྡུག་ཅི་བྱུང་ཡང་ནམ་ཞུས་ན་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་ཚོ་དེ་མ་ཐག་ཕེབས་ཀྱང་དགོས། སྤྱིར་གནམ་རྫོང་ཁོར་ཡུག་ས་རྒྱ་ཆུང་ཡང་ཁོར་ཡུག་གི་སའི་སུམ་ཆའི་གཉིས་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས། རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏས་དགོན་འདི་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་ནས་བཟུང་ས་མཚམས་ཕྱེས་ཡོད་ཏེ། སྟོད་ཁམས་རའི་སྔགས་མང་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་དང་དགོན་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་འབུམ་ཁང་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་ཐད་དྲང་གི་ལུང་བའི་ཕར་ཀར་ཤ་ཟ་ཧོར་མོའི་གཟུགས་ཀྱི་བྲག་རིའི་མན་ཆད་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་ས་ཡིན་ལ། སྨད་དུ་སྔོན་ལྟར་ན་གནུབས་སྡེ་བའི་བར་ས་རྩོད་བྱུང་སྟབས་དགོན་པ་རང་ངོས་ནས་མཆོད་གཞིས་ལྷ་སྡེ་དང་རྩོད་པ་བྱུང་ན་མི་ལེགས་པར་དགོངས་ནས། ཕྱིར་བསྣུར་བྱས་ཏེ་སྡོང་བོ་མཛེ་བོ་ཟེར་དེ་ས་མཚམས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ལྟ་བུ་ར་བཟུང་ཡོད། དེ་ཡིན་པའི་རྒྱུན་མཚན་ནི། དགོན་པའི་གྲྭ་བ་ཚོ་ཕྱོགས་གཞན་ལ་བྱོན་ཏེ་ཕྱིར་སྡོང་བོ་མཛེ་བོའི་སར་ཐོན་ཚེ། དགོན་པའི་ཆོས་ཐོག་འཚོགས་པའི་སྐབསནཡིན་ན་ཆོས་གོས་སྡོང་མགོར་དཔྱངས་པ་དགོན་པ་ནས་མཐོང་ཚེ། དགོན་པའི་ནང་ཁུལ་དུ་བསླེབས་ཡོད་པའི་བརྡར་གོ་ནས་འགྲིག་དང་ཆད་པ་གང་ཡང་འཇལ་མི་དགོས། ད་ལྟ་སྡོང་བོ་དེ་ཤུལ་མེད་དུ་གྱུར་ཡང་བཙུན་མ་དགོན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཆ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་གཤམ་གྱི་ལུང་བའི་མཐིལ་ དེར་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པས། དེའི་ཡན་ཆད་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་ས་ཡིན། གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་བ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག་གཙོ་བྱས་ལྷ་ཁང་སོ་སོར་དགོན་འདིས་བདག་གཉེར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དགེ་འདུན་པ་རེ་ཉིན་རྒྱུན་གནམ་རྫོང་རྩེར་མཆོད་འབུལ་དུ་ཕེབས་དགོས་སྟབས། དེ་ལ་ཞབས་ཏོག་གི་ཚབ་ཏུ་ཁམས་ར་གླེ་ལྔའི་ཁྱིམ་རེ་ནས་གྲོ་ཤིང་ཙེ་གང་རེ་འབུལ་སྲོལ་འདུག་པ་དང་། དགོན་པའི་རྒྱ་ལོའི་སྨོན་ལམ་དང་གསུམ་པའི་མཆོད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐོག་ལ་ཁམས་ར་བ་ཚང་མས་མང་ཇ་བསྐོལ་དགོས་ལ། ཁྱིམ་རེས་མར་སྲང་དྲུག་རེ་དང་། གྲོ་ཤིང་ཙེ་གང་རེ། ནས་ཤིང་ཙེ་གང་རེ་བཅས་ལོ་རྒྱུན་ལྟར་འབུལ་བའི་སྲོལ་དར་ཡོད། རྒྱུ་དངོས་དེས་མ་འདང་བ་བྱུང་ཚེ་དགོན་པའི་སྤྱི་སོ་ནས་ཁ་སྣོན་བྱེད་དགོས། སྐབས་དེར་གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་གསང་ལམ་དེ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ཙམ་འདས་ཤིང་། ཉམས་རྒུད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཆེས་ཆེར་མངོན་ནས་མི་རྣམས་བགྲོད་དཀའ་བ་བྱུང་སྟབས། དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་རྡོ་བཟོས་མཁས་པ་དག་གླས་ནས་བཟོས་པའི་ལྗིད་ཚད་ལ་སྤྱི་རྒྱ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་ཡོད་པའི་རྡོ་ཐེམ་ནར་མོ་རེ་རེ་བཞིན་བགྲོད་དཀའ་བའི་འགག་ཕྲེང་དེར་དྲངས་ཏེ་རྡོ་ཐེམ་དེ་དག་ལམ་གྱི་རྨང་གཞིར་བཏིངས་ནས་ཞིག་གསོ་མཛད་པས། ལམ་བུ་སྔར་ལས་ཞེང་ཚད་ཆེ་ཞིང་བགྲོད་བདེ་བ་ཞིག་བྱུང་། ཕྱིས་སུ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོའི་སྐབས་སུའང་གྲྭ་རྒན་ཚོ་མཚན་མོར་གསང་སྟབས་ཀྱིས་ཕེབས་ནས་རྡོ་སྐས་ཀྱི་ལམ་བུ་འདི་ཡང་བསྐྱར་ཞིག་གསོ་མཛད་མྱོང་། སྔོན་དེར་གནམ་སྒོ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ་གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག་གཙོས་ལྷ་ཁང་སོ་སོར་དོ་དམ་དང་བདག་གཉེར་སྔར་ལས་ལྷག་པ་མཛད། གལ་ཏེ་གནས་རིའི་རྩེར་འགྲོ་མི་བྱུང་ཚེ་སྐབས་དེའི་རྩེའི་ལྷ་གཉེར་གང་ཡིན་པའི་དགོན་པའི་གྲྭ་རིགས་དེ་སོང་ནས་སྒོ་འབྱེད་པའི་སྲོལ་དར་ཡོད། དགོན་འདིར་རྒྱུན་བཞུགས་མཛད་པའི་དགེ་འདུན་ཡང་ཞལ་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་ལས་བརྒལ་མོད། མ་པུའུ་ཧྥང་གིས་དབང་བསྒྱུར་པའི་སྐབས་སུ། སྡེ་དགོན་སོ་སོར་ཁྲལ་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལྕི་བར་བརྟེན། ཕྱོགས་གཞན་ནས་ཕེབས་ཡོང་བའི་དགེ་འདུན་པ་དག་ལྷག་པར་དཀའ་ངལ་ཆེ་སྟབས་སྤྲོད་རྒྱུ་མ་རྙེད་པར་རང་ཡུལ་སོ་སོར་བསྙེགས་པས། ཡུལ་འདིའི་གཉུག་མར་གནས་པ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ལ་ཐུག བཅིང་འགྲོལ་རྗེས་སུ་སྔོན་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་དགེ་འདུན་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་གདོང་ངན་ཞེས་པ་མེ་ཕོ་སྤྲེལ་གྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༦ལོར་གསར་བཞེངས་མཛད། རྣམ་འཕྱང་ཞེས་པ་ས་ཕོ་ཁྱིའི་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨ལོར་གངས་རིའི་རྒྱལ་བསྟན་སྤྱི་ལ་འཕོ་འགྱུར་ཡ་ང་བ་ཐེབས་ནས། དགོན་སྡེ་ཡོད་དོ་ཅོག་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཞིང་། རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་མང་བོ་མེར་བསྲེགས་པ་དང་། ཆུ་ལ་བསྐྱུར་བ་སོགས་སྔོན་གླང་དར་གྱི་ལས་འགུལ་སླར་ཡང་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་བྱས། འདིའི་སྐབས་སུ་གནམ་རྫོང་གི་དགོན་སྡེ་སོ་སོའི་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་དང་རྩ་འགང་ཆེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ལ་སོགས་གོང་རིམ་གྱི་ལས་བྱེད་མི་སྣ་དང་། འགོ་ཁྲིད་སོགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། རྨ་ཆུའི་རལ་ཁ་བརྒྱུད་དེ་གཟིངས་ཐོག་ནས་གཅན་ཚ་རྫོང་དུ་བསྐྱལ་སྐབས། ཀླུ་རྒྱུ་ཁུག་གི་བྲག་སྲིན་མོ་ནས་སྟབས་མ་ལེགས་པར་གཟིངས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཞིང་། རྟེན་གསུམ་དང་དངོས་པོ་རྩ་ཆེན་དེ་དག་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་རྨ་ཆུའི་ཀློང་དུ་ནུབ་པ་ད་ལྟའང་ཤིན་ཏུ་ཕངས་སེམས་ཆེ་བའི་གཞི་རུ་གྱུར། དེ་ནས་བགྲང་བྱ་ཉི་ཤུ་ཙམ་འདས་རྗེས་རྒྱལ་བསྟན་ཉི་གཞོན་གྱི་འཛུམ་མདངས་སླར་ཡང་དབང་ཕྱོགས་ལྷུན་པོའི་སྤོ་ནས་མངོན་ཚེ། འཕགས་པ་གནས་བརྟན་ཡན་ལག་འབྱུང་གི་སྤྲུལ་བ་རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་དོན་གྲུབ་ཅེས་པ་ས་མོ་ལུག་གི་སྤྱི་ལོ་༡༩༧༩ལོར་སྔོན་གྱི་གྲྭ་རིགས་ཆོས་འབྱོར་དང་། སྟོབས་རྒྱས། དགེ་སློང་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ། དགེ་སློང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ། སྨན་པ་བསམ་གཏན། སྨན་པ་ནོར་བུ། ཨ་ཁུ་ཀླུ་སྒྲུབ། དགེ་འདུན་དཔལ་བཟང་། བན་དེ་སངས་རྒྱས། དཔལ་ལྡན། ཕག་མོ། དགེ་འབྱུང་། བསོད་ནམས་རབ་བརྟན། ཚེ་རིང་འབུམ་སོགས་ལ་ཐུགས་བཀོད་དང་ཕྱག་རྫས་མང་དུ་བསྩལ་བ་གཞིར་བྱས་གྲྭ་རིགས་སོ་སོས་ཀྱང་རྒྱུ་དངོས་ཕངས་མེད་དུ་བཏང་ནས་རྩེའི་སྒྲུག་ཕུག་རྣམས་བསྐྱར་བཞེངས་མཛད་དེ་ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་གཙང་དགོངས་པ་རབ་གསལ་བཞུགས་མྱོང་བའི་བྲག་ཕུག་དེར་ང་བརྒྱད་ཡར་སྔོན་གྱི་བཞེངས་ལུགས་ལྟར་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོའི་སྐུ་བརྙན་བ ཞུགས། ཕྱིས་སུ་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་དཁར་པོ་ཞེས་པ་ས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༩ལོའི་་ཧོར་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་སྐུ་བརྙན་འདིའི་གཡས་ཀྱི་ཕྱག་མཐིལ་ནས་བདུད་རྩིའི་ཟིལ་བ་ཁྲོམ་ཁྲོམ་དུ་བབས་ནས་ཞབས་ཟུང་སྐྱིལ་ཀྲུང་དང་ལྟེ་བའི་བར་ན་ལྟེམས་མེར་འཁྱིལ་ཞིང་དྲི་བཟང་གིས་གནས་རི་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་བྱུང་། དམར་ཤྰཀྱ་མུ་ནེ་བཞུགས་མྱོང་བའི་ཕུག་དེར་སྔོན་ལྟར་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་དང་། གཡས་སུ་སྔོན་གྱི་དུས་རྒྱ་གར་ནས་འཕུར་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ལི་སྐུ་གཅིག་བཞུགས། གཡོན་དུ་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོའི་སྣང་བརྙན་བཞུགས། གཡོ་དགེ་བའི་འབྱུང་གནས་བཞུགས་མྱོང་བའི་བྲག་ཕུག་དེར་སྔོན་ལྟར་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་བཞུགས། སྔོན་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་ཇ་ཁང་ཡིན་པའི་བྲག་ཕུག་དེར་ང་བརྒྱད་སྔོན་བཞིན་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱི་སྐུ་བརྙན་བཞུགས། སྒྲུབ་ཕུག་འདི་སྔོན་གྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་དྲོད་ཁོལ་མ་ཉམས་པའི་བརྡར། དགུན་གྲང་ངར་ཆེ་དུས་ལྷ་ཁང་གཞན་དག་གི་མཆོད་ཆུ་ལ་ཆབ་རོམ་ཆགས་ཀྱང་། འདིར་ཆབ་རོམ་མི་ཆགས་པར་མ་ཟད་རང་བཞིན་གྱིས་དྲོད་ཁོལ་འཁྱིལ་ཡོད། སྔོན་གནས་བདག་མ་སངས་འགེངས་པ་བཞུགས་པའི་ཤུལ་དུ་ད་ལྟ་ཡང་མ་སངས་རྒྱལ་བོའི་ལྡེབས་བྲིས་ཧ་ཅང་གཉན་ཆ་ཆེ་བ་ཞིག་བཞུགས། རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པ་དབུ་ཚུགས་པའི་མེ་མོ་ཡོས་ཀྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧ལོར། ཡང་རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ནས་དགེ་སློང་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ་དང་། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ། དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་སོགས་གྲྭ་བཙུན་ཡོངས་ལ་ཐུགས་བཀོད་དང་རྒྱུ་དངོས་མང་པོ་གནང་ནས་བཙན་ཁང་བཞེངས་ཏེ། རྗེ་གསེར་ཁང་བའི་བཞུགས་གནས་ཁ་ཤ་མཐིལ་ནས་གདན་དྲངས་པའི་མ་སངས་རྒྱལ་བོའི་ཞལ་ཐང་བཞུགས། ཕྱིས་སུ་འཇིགས་རུང་གི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་མགོན་ཆོས་ལྔའི་སྣང་བརྙན་ལྡེབས་བྲིས་འགའ་བཞུགས་སུ་གསོལ། བཙན་ཁང་བཞེངས་པའི་ཕྱི་ལོ་ཁོང་རིན་པོ་ཆེའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་གྲྭ་བཙུན་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཁམས་ར་མི་དམངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་ཁང་གི་ཕྱིའི་བཀོད་པའི་རྨང་གཞི་ནས་དབུ་བཙུགས་ཏེ་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཡོངས་སུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་། འདིའི་སྐབས་སུ་སྤྲུལ་སྐུ་གྲོལ་ལོས་ཀྱང་འདུ་ཁང་གསར་བསྐྲུན་གྱི་ཐེབས་སུ་ཇ་ནག་ལྔ་བཅུ་ཐམ་པ་གནང་། ནང་གི་སྐུའི་རྟེན་ལ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་མོའི་སྐུ་བརྙན་དང་། གཡས་སུ་ལི་ལས་གྲུབ་པའི་སྟོན་པ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་ལ་སྟོན་སྐུ་ལྔ་བརྒྱས་བསྐོར། གཡོན་དུ་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་གསེར་ཁང་བའི་སྣང་བརྙན་དང་སྟོན་སྐུ་ལྔ་བརྒྱ་བཞུགས། ཁྱོན་ཡོངས་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་ཅིང་མཐོ་ཚད་ལ་ཚོན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཐུབ་དབང་གི་སྐུ་སྟོང་རྩ་གཅིག་བཞུགས། གཡས་ཀྱི་ལོགས་ངོས་སུ་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོའི་ཞལ་ཐང་དང་། སྨན་བླའི་གྱན་ཐང་། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་གྱན་ཐང་བཞུགས། གཡོན་གྱི་ལོགས་ངོས་སུ་རྗེ་བཙུན་མའི་སྐུ་བརྙན་ལྡེབས་བྲིས་དང་། ཀུན་རིག་གི་གྱན་ཐང་། གློ་སྒོའི་སྟེང་ངོས་སུ་རྗེ་མི་ལའི་རྣམ་ཐར་ལས་སྐུ་བརྙན་ལྡེབས་བྲིས་འགའ་བཞུགས། གཞན་ཡང་ཐུན་མོང་སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་། དབེན་ས་སྙན་བརྒྱུད་ལུགས་ཀྱི་བླ་མ་མཆོད་པའི་ཚོགས་ཞིང་། རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་སོགས་ཞལ་ཐང་མང་བོ་བཞུགས། གསུང་གི་རྟེན་ལ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་ཚར་གཅིག རྗེའི་གསུང་འབུམ་སོགས་གླེགས་བམ་མང་བོ་བཞུགས། ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ལ་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་དགེ་འདུན་ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན། རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན། སྐུ་ཕྱོགས་དགེ་འདུན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་བཅས་བཞུགས། སྒོ་ཁྱམས་གཡས་གཡོན་གྱི་ངོས་གཉིས་སུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་དང་། འདུ་ཁང་གི་མཐར་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་མང་བོ་མུ་ཁྱུད་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། དེ་ལྟར་དགོན་པའི་རྟེན་བཞེངས་ཀྱི་རིམ་པ་མཇུག་ལེགས་པར་གྲུབ་རྗེས་སྔོན་གྱི་ཆོས་ཐོག་ཁ་ཤས་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད་དེ། ཧོར་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས་བདུན་ནས་བཅུ་དྲུག་བར་སྨོན་ལམ་དང་མགོན་ཆོས་ལྔ་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་གསུངས། ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་གསུམ་ནས་བདུན་བར་རྗེ་གསེར་ཁང་བས་བཙུགས་པའི་མཆོད་པ་འཚོགས་དགོས་ལ་ཚེས་བདུན་ནས་བཅུ་བར་ཀུན་རིག་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་གསུངས་ནས་བདག་འཇུག་ལེན་དགོས། ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཞི་ཉིན་གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་བ་མི་གསུམ་སྒྲུབ་ཕུག་ཏུ་མཆོད་པ་འཚོགས་དགོས། ཟླ་སགུ་པའི་ཚེས་ཉེར་གཅིག་ནས་ཉེར་གསུམ་བར་སྨོན་ལམ་སྣ་ལྔ་དང་སྨན་ཆོག་ཆེན་མོ་གསུངས་དགོས། ཟླ་བཅུ་བའི་ཚེས་ཉེར་བཞི་ནས་ཉེར་བདུན་པར་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་མོའི་གདུང་མཆོད་འཚོགས་དགོས། དེ་ལྟར་ལོ་འཁོར་ཧྲིལ་བོ་གཅིག་རིང་གི་ཆོས་ཐོག་གང་བཞུགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་དགེ་འདུན་པ་རེས་ལོ་རེར་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་ཁམས་ར་གླེ་ལྔར་ཞལ་འདེབས་བསླངས་ནས་ཆོས་ཐོག་གི་འཚོ་བ་སྦྱོར་བའི་སྲོལ་དར་ཡོད། ཟླ་རེར་དགེ་འདུན་པ་རེ་དགོན་པའི་འདུ་ཁང་དང་། བཙན་ཁང་ཆེན་མོ། གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་བ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག་རྣམས་སུ་མཆོད་འབུལ་དང་བདག་གཉེར་བྱེད་པར་ཉིན་རྒྱུན་ཆད་མེད་དུ་ཕེབས་དགོས། འདིའི་སྐབས་སུ་ཡར་ནང་སྔགས་ཁང་དང་ཟངས་མདོག་དཔལ་རིའི་སྒྲུབ་ཕུག་གཉིས་ལ་ཡང་མཆོད་འབུལ་དང་བདག་གཉེར་བྱེད་དགོས་སྟབས། དེའི་ཞབས་ཏོག་གི་ཚབ་ཏུ་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་ནས་ཆོས་ཐོག་གི་སྐབས་གོར་སྐལ་དང་མར་སྐལ་རེ་སྟེར་སྲོལ་ཡོད། རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་མེ་མ་མོ་ཡོས་ཀྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༧ལོར་མཁས་ཤིང་གྲུབ་པའི་གོ་འཕང་ལ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་ངེས་བ་དོན་གྱི་སྦས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཆེན་མོ་སྐུ་ཕྱོགས་སྐེ་ཀྱྰ་རིན་པོ་ཆེ་ལོ་དེའི་ཧོར་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་བརྒྱད་ཉིན་གསེར་ཁང་རི་ཁྲོད་ནས་གསང་སྟབས་ཀྱིས་གནམ་རྫོང་རྩེར་ཞབས་སོར་བཀོད་དེ་སྦས་ཚུལ་གྱིས་བཞུགས་ཤིང་། ཧོར་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཞི་ཉིན་མཁས་བ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག་ནས་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་དགེ་འདུན་པ་ཡོངས་ལ་སྨན་ཆོག་ཆེན་དང་། བླ་མ་མཆོད་པ། སྨོན་ལམ་སྣ་ལྔ་ཀྱི་ལྗགས་ལུང་བསྩལ། དཀར་པོ་ཞེས་པ་ས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༩ལོར་རྡོ་རིང་ཁ་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་དགེ་འདུན་རྒྱལ་མཚན་ཚང་ཁྲིར་བཞུགས་ནས། དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ཁྲི་འགྱེད་དང་། དགོན་པའི་གཞུང་ལ་དངོས་རྫས་གྱ་ནོམ་པ་གནང་སྟེ་སྒྲིག་ལམ་ཀུན་སྤྱོད་དང་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་བྱེད་དགོས་པའི་གསུང་གླེང་་རིན་ཐང་དང་བྲལ་བ་བསྩལ། རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་རབ་མྱོས་ཞེས་པ་ལྕགས་ཕོ་རྟ་ཡི་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༠ལོར་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་བསྟན་འཛིན་དཀོན་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་རྫོང་ནང་དགོན་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་ནས་ཉིད་ཀྱི་ཡོངས་འཛིན་དམ་པ་དང་ལྷན་དུ་ཞབས་ཟུང་འཁོར་ལོའི་མཚན་རིས་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གླིང་གི་མི་འཇིགས་གདོང་ལྔས་བཏེགས་པའི་ཁྲི་འཕང་ལ་མངོན་པར་བཀོད་དེ། དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ཁྲི་འགྱེད་དང་། དགོན་པའི་གཞུང་ལ་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་བརྙན་བྱིན་ཅན་ཞིག་རྟེན་སྐལ་དུ་གནང་ཞིང་། ཕྱོགས་འདུས་དད་ལྡན་ཡོངས་ལ་སྱཀབས་འགྲོའི་སྡོམ་པ་དང་། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ། འཕོ་ལུང་སོགས་བསྩལ། རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་དཔལ་གདོང་ཞེས་པ་ཆུ་མོ་བྱ་ཡི་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༣ལོའི་ཧོར་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་ཉེར་གཉིས་ཉིན་སྐུ་ཕྱོགས་ཀྱྰ་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་བསྐྱར་གནམ་རྫོང་ལ་ཞབས་བཏེགས་ཏེ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་ཁྲིར་བཞུགས་ཤིང་། དགེ་འདུན་པ་ཚོར་དམངས་སྒོར་བཅུ་རེའི་ཁྲི་འགྱེད་དང་། འདུ་ཁང་དང་བཙན་ཁང་གཉིས་ལ་རབ་གནས་ཀྱི་བྱིན་ཆེན་ཕབས་ཏེ། ཟླ་གསུམ་ལྷག་གི་རིང་རྐ་ཕུག་བླ་བྲང་དུ་བཞུགས་ནས་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ལུང་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གནང་། ན་ཚོད་ལྡན་ཞེས་པ་ཤིང་མོ་ཕག་གི་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༥ལོའི་ཧོར་ཟླ་བཞི་བའི་ནང་མདོ་སྔགས་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པའི་མཁས་པའི་དབང་བོ་རྗེ་ཤར་གདུང་བློ་བཟང་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ཆེ་དགོན་འདིར་ཞབས་ཟུང་གི་རེ་ཁྰ་་མངོན་པར་བཀོད་དེ། ཡུལ་འདིའི་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཅིག་ཞལ་གྱི་དབང་དང་། རྟ་མགྲིན་གསང་སྒྲུབ་ཀྱི་དབང་། འཇིགས་བྱེད་དཔའ་གཅིག་གི་དབང་གནང་ཞིང་། སྐྱབས་ཁྲིད། སྨོན་ལམ་སྣ་ལྔ། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ། འཕོ་ལུང་། འཇམ་དཔལ་མཚན་བརྗོད། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་སོགསཀྱི་གཟུངས་སྔགས་ཟབ་མོ་མང་བོའི་ལྗགས་ལུང་གནང་། འབྲུ་མང་པོ་ཞེས་པ་ས་ཕོ་སྟག་གི་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༨ལོར་དགོན་པའི་བྱང་སྐྱོར་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་བསྐྲུན་གྱི་དབུ་བཙུགས་ཏེ། བགྲང་བྱ་གསུམ་གྱི་རིང་ཚེགས་བརྩོན་འགྲུས་ལྷོད་མེད་བྱས་མཐར། བོངས་ཚོད་ལ་ཁྲི་ཚད་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་ལོངས་པའི་མཐོང་གྲོལ་དུས་འཁོར་མཆོད་རྟེནཆེན་མོ་བཀྲ་ཤིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཚན་མ་འབུམ་དང་བཅས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། ནང་རྟེན་ལ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐུ་བརྙན་འབུམ་ཕྲག་པར་ཏེ་བཞུགས་པ་དང་། ལི་ལས་གྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་གཅིག སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེའི་དབུ་སྐྲ། རྗེ་མི་ལ་རས་པའི་སྒོམ་ཐག རྒྱ་བོད་བལ་གསུམ་གྱི་རྟེན་འདུས་རྩ་ཆེན་མང་བོ། རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་ཆེན་མོ་ཚར་གཉིས། ཡུམ་འབུམ་པ་ཚར་གསུམ། བདེ་མཆོག་རྩ་རྒྱུད་ཚར་གཅིག གསང་འདུས་རྩ་རྒྱུད་ཚར་གཅིག འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ཚར་གཅིག དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ཚར་གཅིག རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུང་འབུམ་ཆ་ཚང་། སྨན་མདོ་བརྒྱད་བརྒྱད་བརྒྱ་བ། ཐར་མདོ་ཆེན་མོ། སྡིག་བཤགས་གསེར་གྱི་སྤུ་གྲི་སྟོང་ཚར། སྨོན་ལམ་སྣ་ལྔ་སོགས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གསུང་རབ་མང་པོ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཏེ། སྤྲུལ་སྐུ་གྲོལ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་བསྟན་འཛིན་དཀོན་མཆོག་རྣམ་གཉིས་སྔ་ཕྱིར་སྤྱན་དྲངས་ནས་བཀྲ་ཤིས་རབ་གནས་ཀྱི་བྱིནཆར་དངོས་སུ་ཕབས། དེ་ནས་ས་སྐྱོང་ཞེས་པ་ཤིང་མོ་བྱི་ཡི་སྤྱི་ལོ་༢༠༠༥ལོར་གནམ་རྫོང་རྩེའི་མཁས་བ་མི་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་ཕུག་གི་ཕྱིའི་བཀོད་པ་བསྐྱར་བཞེངས་ཀྱི་དབུ་བཙུགས་ཏེ། ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་ཕྱིའི་བཀོད་པའི་རྣམ་པ་ཁྱོན་ཡོངས་ཤིང་ལས་གྲུབ་ཅིང་ཀླད་དུ་གྱོ་ཐོག་གིས་བརྒྱན་ཏེ། ཆོས་འཁོར། རི་དྭགས་ཕོ་མོ། རྒྱལ་མཚན་དང་བཅས་པས་ལེགས་པར་སྤྲས་ནས་བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་ལྷ་ཁང་འདི་ཉིད་དད་ལྡན་དང་བ་འདྲེན་པའི་མིག་གི་དཔལ་དུ་ཤར། ནང་གི་རྟེན་ལ་སྔོན་བཞེངས་ཡོད་པའི་སྐུ་བརྙན་དག་གཞིར་བྱས་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཡོ་དམ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད། མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ། དམ་ཅན་ཆོས་རྒྱལ། རྣམ་ཐོས་སྲས། གསང་བདག་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ། གསང་བདག་འཁོར་ཆེན། རྟ་མགྲིན་གསང་སྒྲུབ། དམ་ཆེན་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ། ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་ཚར་གཉིས། ཅན་མའི་ལི་སྐུ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ལི་སྐུ། ཨོ་རྒྱན་སྣང་སྲིད་ཟིལ་གནོན་ལི་སྐུ། སྔོན་བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་བཞུགས་པར་གྲགས་པའི་ཕུག་པ་དེར་ཤིང་བརྐོས་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པའི་སྐུ་བརྙན་དང་། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞལ་ཐང་། ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞལ་ཐང་། མཉམ་མེད་ཐུབ་པའི་དབང་བོའི་ཞལ་ཐང་། རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་མོའི་ཞལ་ཐང་བཅས་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཡི་དམ་ཆོས་སྐྱོང་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་བརྙན་མང་པོ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ནས་སྐྱེ་སགྲོའི་བསོད་ནམས་བསགས་པའི་ཞིང་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར། དེ་ལྟར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་གི་འདེ་འདུན་པ་ཚོས་སྔོན་ནས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་འགོར་བའི་ནང་བསྟན་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྡན་ཞིང་། བྱིན་རླབས་ཀྱི་ཚན་ཁ་གཞན་ལས་མཐོ་བའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་སྒྲུབ་ཕུག་གི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་ཞིག་གསོས་དང་། དོ་དམ་བདག་གཉེར་ལྷོད་མེད་དུ་བགྱིས་ཤིང་། གནམ་རྫོང་ཁོར་ཡུག་གི་རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་དང་། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཡོངས་ལ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་དང་། འཆམ་མཐུན་སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་ས་གནས་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་གོང་རིམ་སྲིད་གཞུང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་མཛུབ་སྟོན་ལ་གཞོགས་འདེགས་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཅིང་། ལྷག་པར་དུ་རྗེ་གསེར་ཁང་རིན་པོ་ཆེ་དང་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་རྣམས་ཀྱི་གཙོས་མཁས་གྲུབ་གཉིས་འཛོམས་ཀྱི་བླ་མ་དམ་པ་དག་གི་ཐུགས་ཀྱི་བསྐྱེད་པ་ཆུད་མི་འཛའ་བའི་མཐུ་ལས། ཞྭ་སེར་རང་ལུགས་འཛིན་པའི་དཔལ་རི་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་དགོན་ཆུང་འདི་སྔོན་གྱི་ཕྱག་སྲོལ་བཟང་བོ་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་དང་། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ། མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་རྣམ་ཐར་གཙང་མའི་རྒྱུན་སྐྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་ལགས་སོ།། སྨྲས་པ། བློ་ཆེན་ཀུན་བཟང་དོན་ཀུན་གྲུབ་དང་གསེར་ཁང་བླ་མའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཀྱིས། །འཁོར་འདས་གདུང་སེལ་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་གཡང་རང་བྱུང་སུལ་དུ་གནས་བཅས་པའི། །མཁའ་ཁྱབ་སྐྱེ་རྒུའི་རྣམ་གྲོལ་གཉེར་སའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཐོ་བའི་སྡེ། །སྲིད་ཞིའི་རྒུད་པ་སེལ་བའི་གཉེན་པོར་གླིང་བཞིའི་མཆོད་སྡོང་གཅིག་པུར་གྲུབ། །

གཅན་ཁམས་པ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོས།

གནམ་རྫོང་ཇོ་མོ་དགོན་པ།

གནམ་རྫོང་བཙུན་མ་དགོན་བསམ་གཏན་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་ནི། གནའ་རབས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་དུ། རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་དཀྱིལ་སྟོད་ཙམ་ཞིག་ལ། ཁམས་རའི་རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡ་ གྱལ་ཇོ་མོ་རྫོང་གི་སྒྲུབ་ཁང་ན་བཙུན་མ་ཡེ་ཤེས་སྒྲོན་མ་དཔོན་སློབ་གཉིས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་སྒྲུབ་པ་བྱས་ནས་མཐར་རགས་སྐུའི་ཟ་མ་ཏོག་མ་སྤངས་བཞིན་དུ་མཁའ་སྤྱོད་དུ་གཤེགས་པར་གྲགས། དུས་ཕྱིས་སུ་རྔ་རྫོང་ནས་བཙུན་མ་དགོན་དར་བ་ཡིན་མོད། གནས་དེའི་ས་བཀྲ་མི་ལེགས་པར་གླེང་ནས་གནམ་རྫོང་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་གི་གཤམ་དུ་གནས་སྤོ་བྱས་ཡོང་བ་ཡིན། དེའི་དུས་སུ་བཙུན་མ་རྣམས་རང་ངོས་ནས་འདུ་ཁང་མེད་སྟབས། ཚོགས་པ་ཁམས་རའི་སྔགས་མང་གཞུང་གི་འདུ་ཁང་ཆུང་བར་འཚོགས་དགོས་པས། བཙུན་མ་རྣམས་ཀྱིས་དགུ་རོང་སྣ་ཚོགས་རང་གྲོལ་ཚང་ལ་དགོན་གཞི་གསར་བ་ཞིག་གི་གནས་ཡུལ་གཟུགས་པར་ཞུས་པས། ཁོང་གིས་བོད་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་རབ་མྱོས་ཞེས་པ་སྤྱི་ལོ༡༨༧༠ལོར་མཆོད་རྟེན་ཐང་བྱིབ་སའི་ཆགས་དབྱིབས་རྨ་བྱ་ཕྱིར་འཁོར་གྱིས་སྒྲོ་གདུགས་ཕུབ་པ་ལྟ་བུའི་དབུས་སུ་གནམ་རྫོང་བཙུན་མ་དགོན་བསམ་གཏན་འཕེལ་རྒྱས་གླིང་ཕྱག་འདེབས་མཛད་ཅིང་། དགོན་པའི་མཐར་འབུམ་ཁང་བརྒྱད་བཞེངས་ཏེ། བཙུན་མ་བརྒྱ་ཁ་འདུ་ཞིང་བཙུན་མའི་བསྟན་པ་རྒྱས་པ་ཡིན་ཞེས་ཞལ་གཡང་ལུང་བསྟན་གནང་ཞིང་། དམ་ཆོས་བདུད་རྩི་མངར་མོས་ཡུན་རིང་བསྐྱངས་པས་ཐུགས་མཐུན་ཁྲིམས་གཙང་གི་སྒྲུབ་དགོན་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར། སྒྱུར་བྱེད་ཅེས་པ་ས་མོ་ཕག་གི་སྤྱི་ལོ༡༨༩༩ལོར་དགུ་སྤྲུལ་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེས་འདུ་ཁང་གྱོ་ཐོག་གིས་བརྒྱན་ཏེ་བསྐྱར་བཞེངས་གནང་། ནང་རྟེན་དུ་སློབ་དཔོན་གཙོ་འཁོར་གསུམ་དང་། རྟ་ཕག་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ། འཇིགས་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེའི་འདྲ་སྐུ་བཅས་པ་ནང་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། གཞན་བྲིས་འབུར་གྱི་སྐུ་བརྙན་སྣ་ཚོགས་དང་གྱན་ཐང་ཡང་མང་པོ་བཞུགས། གསུང་གི་རྟེན་ལ་ཡུམ་འབུམ་པ་སོགས་གླེགས་བམ་དུ་མ་དང་། ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ལ་མཆོད་རྟེན་ཆ་བརྒྱད་སོགས་བཞུགས། མཆོད་ཆའི་རིགས་ལ། མཁར་རྔ། དུང་། རྒྱ་གླིང་། ཙེན། སྦུབ་ཆ་སོགས་མཆོད་ཆས་དུ་མ་དང་། མཆོད་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག་གཙགས་དྲུབ་མ་སོགས་མཆོད་རྫས་མང་པོ་བཞུགས་ཡོད་པ་དང་། འདུ་ཁང་གི་མཐར་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་མང་བོས་བསྐོར་བ་སོགས་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཞུགས། བཙུན་མ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་འཕེལ། དེའི་དུས་དགུ་སྤྲུལ་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེས་དགུ་སྤྲུལ་བཅའ་ཡིག་ཅེས་པ་གསར་རྩོམ་གནང་སྟེ། ཆོས་ཐོག་སྒྲིག་ལམ་སོགས་སྔར་ལས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ཞིང་། སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་བའི་ཆོས་རྒྱུན་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཏེ་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་སྐྱོང་བླ་མེད་གནང་། གཞན་ཡང་དགོན་འདིར་རྫོགས་ཆེན་ཆོས་དབྱིངས་སྟོབས་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དང་། རྫོགས་ཆེན་མ་རིག་མུན་སེལ་སོགས་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་བྱོན་ནས་སྔ་འགྱུར་བའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟབ་ཆོས་མང་དུ་སྤེལ་བས། མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ནས་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་བའི་བཙུན་མའི་སྒྲུབ་དགོན་མིང་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར། རྣམ་འཕྱང་ཞེས་པ་ས་ཕོ་ཁྱིའི་སྤྱི་ལོ༡༩༥༨ལོར་རྒྱལ་བསྟན་ཟླ་གཞོན་གྱི་ལང་ཚོ་གནམ་སྟོང་མལ་དུ་གཟིམ་པའི་སྐབས། མི་བསྲུན་བརླང་སྤྱོད་ལ་གོམས་པའི་མ་རུང་སྐྱེས་བོའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་གྱི་རྟེན་སྣ་མང་བོ་བརླག་ཉེས་དང་འདུ་ཁང་ལ་སོགས་གཏོར་བཤིག་བཏང་ནས་དགོན་པའི་ཤུལ་ཙམ་ལས་མི་སྣང་བར་བྱས་ནས་བགྲང་བྱ་ཉི་ཤུ་ལྷག་འདས། དེ་ནས་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་སླར་ཡང་མངོན་པ་དང་བསྲུན་ནས་དོན་འགྲུབ་ཅེས་པ་ས་མོ་ལུག་གི་སྤྱི་ལོ༡༩༧༩ལོར། རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་དགུ་རོང་རྒྱལ་སྲས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱག་རྫས་མང་དུ་བསྩལ་བ་གཞིར་བྱས། སྤྲུལ་སྐུ་གྲོལ་ལོས་ཐུགས་བཀོད་གནང་སྟེ་ཨ་ནེ་བྱམས་པ་དབང་མོ། བསམ་གཏན་དབང་མོ། ཆོས་སྒྲོན། བདེ་སྒྲོན། ཨ་ནེ་རིག་འཛིན། ལྷ་ལྕམ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་བཙུན་མ་ཡོངས་དང་། ཁམས་ར་གླེ་ལྔའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་བསྐྱར་འདུ་ཁང་ཆེན་མོའི་ཕྱིའི་བཀོད་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ། ནང་གི་སྐུའི་རྟེན་ལ་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་གཙོ་སྐུ་བྱས་ཏེ་གཡས་སུ་འཇམ་པའི་དབྱངས། གཡོན་དུ་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མ། གཡས་ཀྱི་ལོགས་ངོས་སུ་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་གྱན་ཐང་དང་། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་ཐང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་སྟོང་སྤྱན་སྟོང་གི་གྱན་ཐང་། གཡོན་གྱི་ལོགས་ངོས་སུ་རྟ་ཕག་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་གྱན་ཐང་། ཟངས་མདོག་དཔལ་རིའི་ཞིང་བཀོད། གདུགས་དཀར་བཅས་ཀྱི་གྱན་ཐང་བཞུགས། གཞན་ཡང་རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་དང་། གུ་རུ་མཚན་བརྒྱད། ཕུར་བ། ཞི་ཁྲོ། མཁའ་འགྲོ་བདེ་ཆེན་རྒྱལ་མོ་བཅས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་དང་བཤགས་ལྷ་སོ་ལྔ་སོགས་ལྡེབས་བྲིས་མང་པོ་བཞུགས། གསུང་གི་རྟེན་ལ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་ཆེན་མོ་དང་བསྟན་འགྱུར། རྙིང་མའི་རྒྱུད་འབུམ། ཀློང་ཆེན་མཛོད་བདུན་སོགས་གླེགས་བམ་མང་པོ་བཞུགས། ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ལ་དགོན་པའི་བྱང་སྐྱོར་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་དང་། ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་མཆོད་རྟེན་ཆ་བརྒྱད། འདུ་ཁང་གི་མཐར་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་མང་པོ་མུ་ཁྱུད་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། དགོན་འདིར་རྒྱུན་བཞུགས་གནང་བའི་བཙུན་མ་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཏུ་འཕེལ་ཞིང་ཆོས་ཐོག་འཚོགས་པའི་སྐབས་འདུ་ཁང་གི་ནང་དུ་ཤོང་དཀའ་བས། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་མི་ཟད་ཅེས་པ་མེ་ཕོ་ཁྱིའི་སྤྱི་ལོ༢༠༠༦ལོར། མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་རྒྱལ་བསྟན་གྱི་སྲོག་ཤིང་གཅིག་པུ་ཡུལ་འདིའི་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་བདག་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་སྐུ་གྲོལ་ལོ་མཆོག་གི་ཐུགས་བཀོད་དང་། རྒྱུ་དངོས་སྤམ་མཐོ་བ་མང་པོ་དང་ཀར་ཤ་པ་ནེའི་ཚབ་བྱེད་ད་ལྟའི་དམངས་སྒོར་འབུམ་ཕྲག་འགའ་བསྩལ་ནས། ཟུར་བཞི་གླིང་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་མ་མངོན་པར་དོད་པའི་མཐོང་གཻོལ་འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་ཡོངས་སུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་། ནང་གི་རྟེན་བཞེངས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི། སྟེང་ཁང་གི་གཙོ་སྐུ་ལ་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་མཉམ་མེད་ཐུབ་པའི་དབང་བོ་དང་། གཡས་སུ་འཇམ་པའི་དབྱངས། གཡོན་དུ་སྤྱན་རས་གཟིགས། གྱན་ཐང་གི་སྐོར་ལ། གཡས་སུ་འཇིགས་མེད་གླིང་བའི་འཁྲུངས་རབས་དང་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག ལོགས་ངོས་སུ་ཕུར་དྲག་བཅས་བཞུགས། གཡོན་དུ་སྐྱབས་མགོན་ཞབས་དཀར་བའི་འཁྲུངས་རབས་དང་རྟ་ཕག་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ། ལོགས་ངོས་སུ་བཤགས་ལྷ་སོ་ལྔ་བཅས་བཞུགས། འོག་ཁང་གི་གཙོ་སྐུ་ལ་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས། གཡས་སུ་མཁན་ཆེན་བོངྷི་ས་ཏྭ་དང་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་བཞུགས། གཡོན་དུ་སྨན་འདམ་ལས་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་དང་བསྟན་འགྱུར་བཞུགས། གྱན་ཐང་གི་སྐོར་ལ། གཡས་སུ་སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་། ལོགས་ངོས་སུ་ཀློང་སྙིང་སྡུག་བསྔལ་རང་གྲོལ། ཕུར་བ་བདུད་དཔུང་ཟིལ་གནོན། དཔལ་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་རྒྱས་པ། རྟ་ཁྱུང་། ཆོས་སྐྱོང་ཆེན་པོ། སྒོ་རྒྱབ་ཀྱི་ནང་ལོགས་སུ་མ་མགོན་སྡེ་ལྔ་བཅས་བཞུགས། གཡོན་དུ་བླ་མ་རིག་འཛིན་འདུས་པ། ལོགས་ངོས་སུ་སྟོན་པའི་མཛད་ཆེན་བཅུ་གཉིས། ཀར་གླིང་ཞི་བ། ཀར་གླིང་ཁྲོ་བོ། རྟ་མགྲིན། སྒྲོལ་མ་ཉེར་གཅིག སྒོ་རྒྱབ་ཀྱི་ནང་ལོགས་སུ་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་བཅས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། ལོ་འཁོར་ཧྲིལ་བོ་གཅིག་རིང་གི་ཆོས་ཐོག་གི་རིམ་པ་ནི། ཆོ་འཕྲུལ་ཟླ་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་ལྔ་བར་རིག་འཛིན་ཚེ་སྒྲུབ་དང་། ཚེས་བདུན་ནས་བཅུ་གསུམ་བར་བཤགས་པའི་རྒྱལ་བོ་ཡི་གེ་བརྒྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོར་སེམས་ཀྱི་སྦྱིན་སྲེག ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་ཉེར་གསུམ་ནས་ཉེར་དགུ་བར་བླ་མཆོད་ཆོས་ཐོག ཧོར་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་ཚེས་གསུམ་བར་རྟ་ཕག་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་ཆོས་ཐོག ཧོར་ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ནས་ཉི་ཤུ་བར་ཞི་ཁྲོའི་ཆོས་ཐོག ཟླ་བཞི་བའི་ཚེས་ཉེར་གཅི་ནས་ཉེར་གསུམ་བར་སྨྱུང་གནས་ཆོས་ཐོག ཟླ་ལྔ་བའི་ཚེས་བཅུ་བཞི་ནས་ཚེས་བཅུ་དྲུག་བར་སྔ་དྲོ་བླ་མཆོད་དང་ཕྱི་དྲོ་ཕུརབ་འདོན། ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་ཉེར་གཉིས་ཉིན་རིག་འཛིན་གྱི་ཚོགས་འཁོར་བསྐོར། ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་བཅོ་བརྒྱད་ཉིན་ཡང་གསང་བླ་སྒྲུབ་དང་ཟླ་རེའི་ཡར་ངོ་རིག་འཛིན་གྱི་ཚོགས་དང་མར་ངོ་ལ་མཁའ་འགྲོའི་ཚོགས་མཆོད་དགོས། དེ་ལྟར་ལོ་གཅིག་གི་ཆོས་ཐོག་གང་བཞུགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཐེབས་སུ་ལོ་རེར་བཙུན་མ་གསུམ་རེས་དད་ལྡན་རྣམས་ལ་ཞལ་འདེབས་བསླངས་ནས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་བའི་སྲོལ་དར་ཡོད། དགུ་རོང་སྐུ་ཕྲེང་སྔ་ཕྱིའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་གཞན་ནས་ཕེབས་པའི་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མ་བའི་བླ་ཆེན་དག་དང་། དགོན་འདིར་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བརྩེ་གཟིགས་ཚད་མེད་གནང་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་གྲོལ་ལོ་སོགས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ལ་བརྟེན་ནས་དགོན་པ་འདི་ཤིན་ཏུ་དར་ཞིང་རྒྱས་ཏེ། བཙུན་མ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་ཀུན་སྤྱོད་མཛེས་ཤིང་། འདོན་རྟ་དབྱངས་དང་། རྡུང་རོལ་མོ། ཆོ་གའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་ལེན་ཧ་ཅང་ཞིབ་རྒྱས་དང་འཐུས་ཚང་ཡིན་པས་དད་ལྡན་དང་བ་འདྲེན་པའི་ཡུལ་དམ་པར་གྱུར། དུས་རྒྱུན་བཙུན་མ་ཡོངས་ཀྱིས་བསགས་སྦྱང་གི་གནད་ལ་བརྩོན་ཞིང་། མདོ་སྔགས་རིག་གནས་སྤྱི་ལ་ཐོས་པ་བྱེད་པ་དང་། སྒོས་སུ་འོད་གསལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཉིན་མཚན་ཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་བརྩོན་བཞིན་པ་ལགས་སོ། ། བཀྲ་ཤིས།

མདོ་སྨད་སྣང་རའི་སྟོང་དཔོན་རིམ་བྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ།

          མདོ་སྨད་སྣང་རའི་སྟོང་དཔོན་རིམ་བྱོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ།

གནའ་རབས་ཀྱི་གཅན་ཚའི་དཔོན་པོ་ནི།   བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཞེ་གཅིག་པ་དང་ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་བ་ཅན་ཏེ་བཙན་པོ་ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙན་མཆོག་གི་གདུང་རྒྱུད་ཅིག་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་།  གཅན་ཚའི་དཔོན་པོའི་ཐོབ་དང་གོ་ས་དེ་ནི་ཐོག་མར་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་དམག་གི་རུ་སྒྲིག་ཁོངས་ཀྱི་དཔོན་ཐོབ་ཆོ་ལོ་ཞིག་ཡིན་པ་སྟེ་སྐབས་དེར་རྟ་ཟམ་དཔོན་པོ་ཟེར་ཞིང་རྟ་ཟམ་ཞེས་པ་ནི་ཐུ་བྷོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་སུ་བཀའ་ཡིག་བརྒྱུད་སྒྲོག་དང་དམག་དོན་འཕྲིན་གཏོང་།   དངོས་ཟོག་སྐྱེལ་འདྲེན།   གོང་འོག་ཕྱི་ནང་བར་ལ་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་དང་འགྲོ་འོང་བྱེད་པར་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བཙུགས་པའི་གཞུང་ཞབས་ལས་ཁུངས་ཤིག་གི་མིང་ཡིན་པ་དང་དེའི་དཔོན་པོ་ལ་རྟ་ཟམ་དཔོན་པོ་ཟེར་ཞིང་དེ་ནི་དམག་གི་སྒྲིག་གཞི་ལ་བཀོད་འདོན་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་།   རྟ་ཟམ་དཔོན་པོའི་འོག་ཏུ་རུ་དམག་བཞི་ཁྲི་འདུས་ཡོད་པས་གོ་གནས་མཐོ་བའི་དམག་སྤྱི་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།   ཕྱིས་སུ་གཅན་ཚའི་རྟ་ཟམ་དཔོན་པོ་ནི་དམག་སྤྱི་ཞིག་ལས་རིམ་གྱིས་ས་ཁུལ་ཞིག་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་པའི་དཔོན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་སྐབས་དེའི་རྟ་ཟམ་དཔོན་པོའི་མཁར་ཤུལ་ནི་ད་ལྟའི་གཅན་ཚ་ཐང་གི་རྟ་ར་གྲོག་ཁའི་ཐག་ཉེ་ས་ན་ཡོད་པའི་རྒྱ་ཁར་ཐང་ཞེས་པར་དངོས་སུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད།     དེ་ཡང་གཅན་ཚའི་སྣང་རའི་དཔོན་པོའི་རིགས་རྒྱུད་ནི་གཅན་ཚའི་དཔོན་པོ་གཡང་དྲུང་རྒྱལ་གྱི་བུ་ཆེ་བ་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ལས་མཆེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་།   སྣང་རའི་དཔོན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱིས་གནའ་བོའི་གཅན་ཚ་དཔོན་པོའི་གདུང་རབས་ནས་བརྒྱུད་པའི་རིན་ཐང་ཆེ་བའི་དངོས་རྫས་རྩ་ཆེན་གང་མང་སྣང་རའི་དཔོན་པོའི་གཞིས་ཀ་རུ་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།    

                སྣང་རའི་དཔོན་རབས་དང་པོ་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས།

      སྣང་རའི་དཔོན་རབས་དང་པོ་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ནི།    གཅན་ཚ་ཐང་དུ་ཡབ་གཅན་ཚའི་དཔོན་རབས་ཉེར་བཞི་བ་གཡང་དྲུང་རྒྱལ་དང་ཡུམ་པདྨ་མཚོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས་ཤིང།   དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་དུས་མཇུག་ཙམ་དུ་ཧོ་ཤོའི་སོག་པོ་དང་ཐུ་མེད་སོག་པོ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཕྱོགས་ནས་མང་འབལ་བྱ་གསུམ་དང་ཁྲི་ཀ   གཅན་ཚ་བཅས་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་དམག་སྒར་སྐར་ཚོགས་ས་ལ་བབས་པ་ལྟ་བུ་བྱུང་སྟེ་དམག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་དྲག་གནོན་བྱས་པའི་སྐབས་སུ།   ཆོས་ཚའི་དཔོན་པོས་སོག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་དང་ལག་འབྲེལ་གྱིས་གཅན་ཚའི་མངའ་ཁོངས་སུ་དཔུང་འཇུག་བྱས་པའི་གཡུལ་གྱི་འཐབ་འཛིང་ཞིག་གི་ནང་དུ་མི་རྟ་མང་པོ་ཤི་རྨས་ཐེབས་ཤིང་གཅན་ཚའི་དཔོན་པོ་གཡང་དྲུང་རྒྱལ་ཡང་ཆོས་ཚའི་དམག་གི་མཚོན་འོག་ཏུ་བཀྲོངས་པ་རེད།    སྐབས་དེར་དཔོན་པོ་གཡང་དྲུང་རྒྱལ་གྱི་བུ་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ནི་ལོ་ན་ཧ་ཅང་ཕྲ་ཞིང་ཕྲུ་གུ་གཉོམ་ལག་རྒྱས་མེད་པས་གཅན་ཚའི་དཔོན་ཤུལ་འཛིན་པའི་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།   དེར་བརྟེན།  ཁྲི་ཀའི་ས་སྒོ་ནས་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ཀྱིས་གཅན་ཚའི་དཔོན་འགོ་འཐོན་རག་བར་དུ་ཞང་བོ་ལྷ་སའི་བནྡེ་ལ་ཐོབ་རྟགས་དང་བྱུ་རུ་དམར་པོའི་ཏོག་ཅན་གྱི་ཐོབ་ཞྭ་སོགས་གཏད་དེ་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ལ་བདག་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་རེ་ཞིག་གཅན་ཚའི་དཔོན་འགོ་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་སྐོར་གྱི་བྱ་གཞག་བཅས་བཅོལ་དམ་བསླབ་བྱ་གནང་བ་རེད།   དེ་ནས་ལྷ་ས་བནྡེ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་གོང་གི་རེ་བཅོལ་ལྟར་གཅན་ཚའི་དཔོན་འགོ་སྐྱོང་བའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་སོག་པོའི་དམག་དཔུང་གིས་རང་སར་བཙན་འཛུལ་དང་དྲག་གནོན་བྱས་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འགོག་རྒོལ་དང་འཐབ་འཛིང་བྱས་ཡོད།   དེའི་ཞོར་དུ་དགུང་ལོ་དགུ་ཙམ་ལ་སོན་པའི་གཅན་ཚའི་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་གསོ་སྐྱོང་མཛད་པ་དང་གསང་སྟབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྣང་རའི་རྔ་བ་དགོན་པར་མངགས་ཏེ་སློབ་གཉེར་མཛད་དུ་བཅུག་པ་རེད།   དེ་ནས་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ཀྱིས་སློབ་གཉེར་གང་ཙམ་གནང་སྟེ་དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ཙམ་བཞེས་པའི་སྐབས་སུ་རང་གི་ཞང་པོ་ལྷ་སའི་བནྡེ་སྐུ་བཀྲོངས་པ་རེད།   དེ་ནས་སོག་པོའི་དམག་དཔུང་གིས་གོ་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་གཅན་ཚའི་ས་ཁུལ་ལ་བསྐྱར་དུ་དྲག་པོའི་དཔུང་འཇུག་བྱས་ཏེ་བཙན་གནོན་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ཀྱིས་རྔ་བ་དགོན་པ་རུ་སློབ་གཉེར་མཚམས་འཇོག་གནང་སྟེ་རང་གི་ཡབ་མེས་ཀྱི་གནས་གཅན་ཚའི་ཐང་དུ་ཕྱིར་མངོན་ཆུང་གི་སྒོ་ནས་མི་བྱོལ་ཀ་མེད་བྱུང་ནའང་ཡུན་རིང་པོར་འཁྲུག་རྩོད་དང་བཙན་གནོན་སོགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བྱུང་བས་གཅན་ཚའི་དཔོན་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་ཐང་དང་འབྱོར་བ།  སྟོབས་ཤུགས་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ཆེས་ཉམས་རྒུད་དུ་གྱུར་པ་རེད།    དེར་བརྟེན།   དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ཀྱིས་གཅན་ཚ་ཐང་དུ་གཙན་ཚའི་དཔོན་འགོ་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་རྒྱུར་ཕར་ཟད།  འཚོ་སྡོད་ཙམ་ལའང་ཆེས་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་སུ་ལྷུང་བ་དང་དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་ཙམ་བཞེས་པའི་སྐབས་སུ་དཔོན་ཕྲུག་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ཀྱིས་ཆུང་དུས་རྔ་བ་དགོན་པ་རུ་སློབ་གཉེར་བྱས་པའི་སྐབས་འདྲིས་པར་གྱུར་པའི་སྣང་རའི་གྲམ་པ་ནང་གི་ས་གནས་དཔོན་ཚང་གི་བུ་མོ་འབུམ་མོ་སྐྱིད་ཀྱི་སྟེང་དུ་མག་པར་ཡོང་བ་རེད།  དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཡབ་ཡུམ་འདི་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྟོང་སྐོར་འཇམ་དབྱངས་ལྔ་བ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་དང་།  ཆོས་རྗེ་ངག་དབང་དཔལ་འབྱོར།  གསང་སྒྲོགས་བདེ་ཆེན་སྤྲུལ་སྐུ།   ཨུས་ཇང་ནང་སོ།  ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་དབང་པོའི་ཡབ་ངག་དབང་རྣམ་རྒྱལ།   ཡུམ་མེ།   སྟོང་སྐོར་ཀླུ་འབུམ་ཚེ་རིང་།   བྲིས་པ་ནོར་བུ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་སྲས་བརྒྱད་བསྟུན་མར་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས།    ས་གནས་སྣང་རའི་དཔོན་ཚང་དེ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་རིམ་གྱིས་དབང་ཐང་དང་སྟོབས་ཤུགས་སོགས་དར་རྒྱས་ཕྱིན་ཏེ་གཅན་ཚའི་ས་ཁུལ་གང་མང་ལ་མངའ་རིས་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་པའི་འགོ་བརྩམས་པ་རེད།    དཔོན་པོ་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་ནི་ཕྱི་ལོ་༡༦༤༠་ལོའི་ནང་དུ་གཅན་ཚའི་དཔོན་རབས་ཉེར་ལྔ་བ་དང་སྣང་རའི་དཔོན་པོ་ཨང་དང་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩་བར་དུ་སྣང་རའི་དཔོན་པོའི་གདུང་རབས་འདི་རིམ་པར་རྒྱུད་འཛིན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

                 སྣང་རའི་དཔོན་རབས་གཉིས་པ་ཡུམ་མེ།

  སྣང་རའི་དཔོན་རབས་གཉིས་པ་ཡུམ་མེ་ནི།    ཡབ་དཔོན་པོ་གཙུག་ཏོར་སྐྱབས་དང་ཡུམ་འབུམ་མོ་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་ཕྱི་ལོ་༡༦༦༠་ལོའི་ནང་དུ་སྣང་རའི་གྲམ་པ་ནང་དུ་འཁྲུངས།  ཏ་ཆེན་ཆན་ལུང་གོང་མའི་སྲིད་ལོ་བཅུ་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ས་གནས་དཔོན་ཆུང་ཞིག་གི་མིང་ཐོབ་ཀྱི་གོ་གནས་བསྩལ་པས།   སྣང་རའི་ཡུལ་ལུང་གཙོ་བའི་གཞན་ཡུལ་སྡེ་ཚོ་ཁག་བདུན་གྱི་འགོ་བདག་དཔོན་པོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཤིང་རང་གི་མངའ་རིས་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་ཀྱི་མིང་དེ་ཡང་ཐོག་མར་འདི་ནས་དར་བར་མངོན།   བགྲང་བྱ་མང་པོའི་རིང་ལ་ཡུལ་སྡེ་ཚོ་བ་ཁག་ལ་སྲོལ་རྒྱུན་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ་དམངས་སྲོལ་ཆབ་སྲིད་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབང་ཤུགས་དང་ནུས་པ།  ཁྲིམས་སྲོལ་བཅས་ཀྱིས་འབངས་ཀྱི་ལས་དོན་གཙོ་བོར་གཉེར་ནས་བདག་གཉེར་དོ་དམ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་དོན་ལེགས་པར་བསྐྱངས་པ་ཞིག་རེད།   མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་སོགས་སུ་ཡུམ་མེའི་བུ་ཆེན་ཧུ་བློ་གྲོས་ཞེས་བཀོད་ཡོད་པ་ལ་གཞིགས་ན་དཔོན་པོ་ཡུམ་མེའི་དུས་སུ་སྣང་རའི་ཡུལ་ལུང་གཙོ་བའི་ཚོ་སྡེ་ཁག་ལ་དབང་བསྒྱུར་པའི་འགོ་ཚུགས་ཡོད་ཀྱང་ད་དུང་སྟོང་དཔོན་གྱི་མིང་བཀོད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མངོན་ནོ།  ། (མུ་མཐུད་འགོད་ཀྱི་ཡོད།) (སྣང་ཚང་དཀར་མཚོ་སྐྱིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱས།)

https://www.youtube.com/watch?v=4s2Xy694P1c&t=2s

མཁང་དབང་མི་སྣ་གྲགས་ཅན།

• དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ང་བཞི་བ་ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་མཆོག་ལྡན།
• སྟོང་སྐོར་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ།
• རྗེ་བཙུན་དཀོན་མཆོག་འཇིགས་མེད་དབང་པོ།
• ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ།
• ཁྲི་ཆེན་ངག་དབང་སྙན་གྲགས།
• ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས།
• རྗེ་བཙུན་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ།
• སྐ་ཕུག་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ །
• སྐ་ཕུག་རྫོང་ནང་ཞབས་དྲུང་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ །
• སྐ་ཕུག་དཔོན་ཚང་གི་འཇིགས་མེད་ཀུན་བཟང་བློ་གྲོས།
• གསང་སྒྲོག་སྙན་གྲགས་རྒྱ་མཚོ།
• དགུ་རོང་སྣ་ཚོགས་རང་གྲོལ།
• དགུ་རོང་ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་བྲལ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེ།
• དགུ་རོང་རྒྱལ་སྲས།
• དོན་འགྲུབ་རྒྱལ
• ཨ་མདོ་བྱམས་པ།
• ཆམ་ཚང་པདྨ་ལྷུན་གྲུབ
• ཞོགས་དུང་།
• གཅན་རོང་བསྟན་འཛིན།
• ཉི་གཞོན།
• གངས་ཞུན།
• གུར་མགོན་སྐྱབས།
• རྨེ་རུ་ཡུལ་ལྷ་ཐར།
• གཅན་མེ་སྟག
• གཅན་རང་སད།
• མར་ཁུ་རྒྱལ་མཚན།
• འགྱན་སངས།
• མཁའ་འགྲོ་སྐྱབས།
• སྒྲུུང་རྩོམ་འབྲི་མཁན་གྲགས་ཅན་རིག་ལྡན་རྒྱ་མཚོ།
• འབྲོང་བུ་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ།
• འབྲོང་བུ་རྡོ་རྗེ་རིན་ཆེན།
• སྐྱ་རེངས་དཔའ་ལོ།

རྒྱལ་ཕྱིའི་མི་སྣ་གྲགས་ཅན།

• འབྲས་སྒོ་མང་ལྷ་རམས་པ་བློ་བཟང་དགེ་འདུན།
• སེར་བྱེས་ལྷ་རམས་པ་རོང་བོ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས།
• དགའ་བྱང་དོ་རྒྱ་བཀའ་བཅུ་བ་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ
• དགའ་བྱང་དོ་རྒྱ་ལྷ་རམས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ།
• འབྲས་སྒོ་མང་དོ་རྒྱ་ལྷ་རམས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ
• འབྲས་སྒོ་མང་དོ་རྒྱ་ཚོགས་རམས་པ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས།
• འབྲས་སྒོ་ཀླུ་འབུམ་ལྷ་རམས་པ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན།
• འབྲས་སྒོ་ཀླུ་འབུམ་དགེ་བཤེས་འཇིགས་མེད་བསྟན་འཕེལ།
• འབྲས་སྒོ་ཀླུ་འབུམ་ལྷ་རམས་པ་ཁྱམས་ཚང་འཇིགས་མེད།
• དགའ་བྱང་ཀླུ་འབུམ་ལྷ་རམས་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ།
• ལ་མོ་བློ་རྒྱམ།
• སྦྱིན་པ།
• མདོ་སྨད་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ།
• སྐུ་ངོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་།
• ཀ་བ་ཚང་ཆོས་ལོ་ཐར།
• ཤེས་རབ་དར་རྒྱས།
• ཤ་འབྲོང་བཀྲ་ཤིས་རྒྱ་མཚོ།
• རྨ་མགུར་སངས་རྒྱམ།
• འབྲས་སྒོ་མང་དགེ་བཤེས་དགེ་འདུན་ཤེས་རབ།
• རི་སྤྱང་ཁེར་འགྲོ
• རྔོར་སྐྱ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་བསམ་གཏན་རྒྱ་མཚོ།
• དོ་རྒྱ་ལྷ་འབུམ་ཚེ་བརྟན།

རྒྱལ་ཕྱིའི་གཞོན་སྐྱེས་མི་སྣ།

• གཅན་བཟོད་རྒྱམ།
• དོན་འགྲུབ་དབང་རྒྱལ།
• ཚེ་རིང་ལོ་བརྒྱ།
• འབྲོང་བུ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་།
• གཅན་དཔལ་ལྡན།
• གཅན་འོད་འབར།
• བདེན་འཚོ།
• ཟླ་བ་གཞོན་ནུ།