སྐ་ཕུག་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ །

རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ། དེ་ཡང་ཡུལ་མདོ་སྨད་གཅན་ཚའི་དོ་རྒྱ་ཚིས་ཀར་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་ཀྱི་སྲས་མཆོག་པཎྚི་ཏ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་ཏེ། ངེས་དོན་མཁས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་དཔལ་བཟང་བོ་ནི་རྐ་ཕུག་སྒོམ་ཆུང་ཞུ་བའི་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ཡིན། འདི་ནི་ཡུལ་མདོ་སྨད་གཅན་ཚ་ཞེས་པའི་སའི་ཆ་གདོང་སྣ（青海省尖扎县康扬镇城上村文化大院）ཟེར་པ་ནས་བི་ཀྱ་ཞེས་པའི་རིགས་ལས་ཡབ་ལོ་ལོ་དང་། ཡུམ་འབའ་གོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ལྕགས་སྤྲེལ་ཏེ་སྤྱི་ལོ1740ལོར་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཆུང་ངུ་ནས་དམ་པའི་བག་ཆགས་སད་པས་ཕལ་བའི་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཡག་གི་བོན་པོ་ཟེར་བའི་སྔགས་པ་ཞིག་རྐ་ཕུག་གི་གཞིས་ཀ་དང་འཁྲུངས་ཡུལ་གཉི་གའི་རིམ་གྲོ་བ་ཡིན་པས། ཁོ་རྐ་ཕུག་ཏུ་སོང་ནས་ཞོར་ལ་གདོང་སྣར་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་དུས་ཤིང་ཏོག་སྨིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པར་འདུག་པས་ཁོས་སིལ་ཏོག་མང་པོ་ཞིག་ཁྱེར་འོངས་ནས་གདོང་སྣར་སོང་སྟེ་བྱིས་པ་དེར། ཁོས། ངས་ཁྱོད་ལ་སེའུ་སྟེར་ཞེས་བཤད་དེ་སྣོད་ཀྱི་ནང་ནས་སིལ་ཏོག་བླངས་པས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སེའུ་འདི་ངའི་རེད་ཅེས་བཤད། ཁོས། དེ་མིན་འདི་རྐ་ཕུག་ནས་ཁྱེར་འོངས་ཞེས་བཤད་ཀྱང་སྔར་བཞིན་ཟེར་བས་ཐམས་ཅད་ཐེ་ཚོམ་བྱུང་ཞིང་། གཏམ་དེ་རྐ་ཕུག་ནས་གོ་བ་ན། སྔར་གྱི་གཞི་དེར་དགེ་སློང་ངག་དབང་རྒྱ་མཚོ་ཞུ་བ་ཞིག་བཞུགས་པ་དེ་སྔགས་པ་དེ་ལ་གཏམ་འདྲི་རུ་སོང་།

དགུང་ལོ་བདུན་པའི་སྐབས་དེར་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་རིན་པོ་ཆེ་གདོང་སྣར་གདན་དྲངས་ཏེ་བཀའ་ཆོས་གསུངས་པར་མཇལ་བར། ཁོང་གི་རྒྱུན་གྱི་ཕྱག་ཏུ་བསྣམས་བཞེས་གནང་བའི་དྲིལ་བུ་རྩེ་ལྔ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ང་ལ་ཡང་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད། འདི་འདྲ་བ་ཡིན་ཟེར་ནས་སོར་མོ་རྣམས་བསྡུས་ནས་རིལ་བོར་བྱས་ཏེ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་ནས་སྟོན་པས་སྐུ་གོང་མའི་ཕྱག་དྲིལ་རྩེ་དགུ་བ་ཡིན་པའི་བརྡར་འདུག །དེ་ནས་སྔགས་རམས་པས་ཁྱོད་གང་གི་ཡིན་གསུངས་པར། ང་རྐ་ཕུག་ཁྱུག་ལི་ཚང་གི་ཡིན། ངའི་གོན་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་སྒམ་ནང་ན་བལྟེབས་ནས་བཞག་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ་བརྟེན་ཁོང་གིས་རྐ་ཕུག་སྐུ་སྐྱེ་རེད་ཅེས་གསུངས།

ཡང་སྐུ་གོང་མའི་དབོན་པོ་བླ་མ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་སྔར་སྨ་ར་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་སྐབས་སྨ་ར་བཞར་འདུག་པ་ལ་གཟིགས་ནས་ཡབ་ཀྱི་རྣ་ཁུང་དུ་འདི་ལ་ཁ་སྤུ་མེད་པ་ཅི་རེད་ཅེས་གསུངས་པས་ཐམས་ཅད་ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་རྐ་ཕུག་སྒོམ་ཆུང་བའི་སྤྲུལ་སྐུར་ངོས་འཛིན་མཛད། དགུང་ལོ་བདུན་གྱི་ཚེ་བླ་མ་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་ཀྱི་མདུན་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། མཚན་ལ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ་ཅེས་གསོལ་ཞིང་བསྟན་པའི་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་ལྷ་རི་ནས་བཞུགས་པར་མཛད། སྐུ་ཞང་ཤ་ལྡང་ཨ་ལགས་དར་རྒྱས་ལས་ཡིག་ཀློག་དང་ཆོས་སྤྱོད་སྐོར་བསླབས། སྐབས་དེར་བྱ་ཁྱུང་དགོན་དུ་རྒྱུད་པ་གསར་དུ་ཚུགས་པའི་དཔོན་སློབ་ཏུ་རྩ་བ་མཁན་ཆེན་བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་པ་བསྐོས་པས། ཁོང་ཉིད་ལྷ་རི་སྔགས་རམས་པའི་མདུན་དུ་ལྷ་རི་དགོན་པར་གསང་འདུས་འགྲེལ་པ་བཞི་སྦྲགས་གསན་པར་ཕེབས་སྐབས་ཁོང་དང་མཉམ་དུ་སྒྲུབ་ཐབས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་མང་དུ་གསན།

སྐབས་དེར་རྐ་ཕུག་ཚང་སྐུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ནའང་དེ་དུས་སུ་བླ་མས་གང་གསུངས་ཐམས་ཅད་ཕྱིས་སུའང་མ་འཆོལ་པར་གསུངས་པ་ཁོང་གི་དངོས་སློབ་ཇུ་ནང་ངག་དབང་སྙན་གྲགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པར་ཇུ་ནང་རང་གིས་མཛད་པའི་རྐ་ཕུག་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར་ལས་བཤད།⑦དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔ་ལ་བུད་པའི་ཚེ་ན་དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་ཆུ་མགོ་དཔལ་ལྡན་བྱ་ཁྱུང་དགོན་ཐེག་ཆེན་ཡོན་ཏན་དར་རྒྱས་གླིང་དུ་ཕེབས་ནས་དགེ་བཤེས་གཟི་ལུང་དཔོན་ཆུང་དང་ཁོ་ཚེ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བསོད་ནམས་གཉིས་རིམ་བཞིན་དགེ་རྒན་དུ་བསྟེན་ཅིང་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་སྤྱོད་རྒྱན་འཇུག་བསྡུས་གྲྭ་སོགས་འཛིན་སྐྱོར་རྩོད་གསུམ་ལ་འགྲུས་པར་བྱས་ཤིང་ཞར་དུ་ཐུན་མོང་རིག་པའི་གནས་ལའང་གསན་སྦྱོང་གནང་།

བྱ་ཁྱུང་དགོན་པའི་མཁན་རབས་སོ་ལྔ་བ་བདེ་ཁང་བ་བློ་བཟང་རབ་བརྟན་མཆོག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་མནོས། དགུང་ལོ་ཉེར་བདུན་བཞེས་པའི་ཚེ་དབུས་གཙང་ལ་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོའི་གསན་སྦྱོང་ལ་ཕེབས། མཁན་པོ་ངག་དབང་དགེ་ལེགས་ལས་བརྩི་བཞག་གསན། གོང་ས་རྒྱལ་བའི་དབང་བོ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོ་དང་། ཡོངས་འཛིན་ཁྲི་ཆེན་མཚམས་རིང་བ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་སོགས་དང་མཇལ། མཁས་གྲུབ་བྱེ་བའི་བསྟི་གནས་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་གྲྭ་ཚང་དུ་ཞུགས། པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ལས་བསྙེན་རྫོགས་མཛད་བཞེད་ཡིན་ཀྱང་སྟབས་མ་འགྲིག་པར་བསྟན་རྒྱས་གླིང་དུ་སྒོ་མང་ཟུར་པ་དཔོན་སློབ་དགེ་འདུན་བདེ་ཆེན་གྱི་དྲུང་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བཞེས།

དགུང་ལོ་ཉེར་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གི་དབང་གིས་སླར་བྱ་ཁྱུང་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་སྟེ་དགོན་དེར་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་ཐུན་མོང་རིག་པའི་གནས་ལ་མཁས་པར་སྦྱངས། ཁྱད་པར་དུ་བྲིས་འབུར་སོགས་ལྷ་བཟོའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སྦྱངས་ཏེ་སྐབས་ཤིག ནས་འབྲུ་གཅིག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་སྐྱེ་མཆེད་གསལ་ཞིང་ལེགས་པར་དོད་པ་བཞེངས་པ་སོགས་མཛད་དེ་བཟོ་རིག་པའི་གནས་ལའང་མཁས་པའི་སྙན་པ་ཆེ།

དེ་ནས་མཁས་གྲུབ་ཆེན་མོ་བླ་མ་ལྷ་རི་བ་བློ་བཟང་འབྱུང་གནས་མཆོག་དང་། བདེ་ཁང་བ་བློ་བཟང་རབ་བརྟན་ཚང་། བྱ་ཁྱུང་མཁན་རབས་སོ་བརྒྱད་པ་རྩ་བ་བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན། མདོ་བ་མཁན་པོ་ངག་དབང་དོན་གྲུབ། བླ་མ་ཆུ་བཟང་རིན་པོ་ཆེ་ངག་དབང་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཕྱུག་འཕྲིན་ལས་དཔལ་བཟང་བོ། ཀུན་མཁྱེན་སྐུ་བར་བ་འཇིགས་མེད་དབང་བོ། ཐུའུ་བཀྭན་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ། ཨ་རིག་དགེ་བཤེས་ཆེན་མོ་བྱམས་པ་དགེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན། བཤད་སྒྲུབ་བསྟན་པའི་ཉི་མ་རྗེ་གསེར་ཁང་བ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། གཡེར་གཤོང་དཔོན་སློབ་དགེ་འདུན་ཟླ་བ་གྲགས་པ། རྙེ་དཔོན་སློབ་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཚད་ཐུབ་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་སས་མི་ཐེག་པ་དུ་མ་བསྟེན་ནས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔ་སོགས་ཆོས་བཀའ་མཐའ་ཡས་པ་གསན་སྦྱངས་མཛད་ཅིང་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་སྒྲ་སྙན་སྨན་རྩིས་སོགས་ཐ་སྙད་རིག་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་མཐར་ཕྱིན་གནང་ནས་མཁས་པའི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པས་ངེས་པ་དོན་གྱི་པཎྚི་ཏ་ཆེན་པོར་གྱུར།

ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་དད་པའི་པད་མོ་རྒྱས་པའི་ཉིན་བྱེད་དུ། གཞན་ལ་འཆད་པའི་ཚེ་ན་དབང་ལུང་མན་ངག་རིག་གནས་སོགས་ཞུ་བ་བོའི་འདོད་པ་ལྟར་ཅི་ཙམ་གནང་ཡང་ཐུགས་སྐྱོ་ངལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད། རིག་པའི་གནས་ཆེ་ཕྲ་སློབ་མཁན་སྐུ་དྲུང་དུ་ལྷགས་པ་ན་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་ཤིང་དཀའ་ཚེགས་ལ་མི་གཟིགས་པར་སློབ་མའི་རྒྱུད་ལ་གོ་བ་སྣ་རེ་ཙམ་ཡང་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་གང་ཐུབ་དང་། ཕ་རོལ་བོ་དབང་བོ་ཇི་ལྟར་རྟུལ་ཡང་ཐབས་མཁས་ཀྱི་རིག་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་མཛད། སློབ་མཁན་གྱིས་བསླབ་བྱའི་གནས་ཕྲན་བུ་ཤེས་ནའང་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་པར་མཛད། ཆོས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་ཙམ་ཞུ་མཁན་བྱུང་ན་སྦྱིན་པའི་ནང་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་མཆོག་ཡིན་གསུངས་ནས་དགྱེས་པ་ཆེན་པོ་གནང་། ཕྱིས་སུ་དགུང་ལོ་ཤིན་ཏུ་བགྲེས་ནས་ཡི་གེ་གསལ་བོར་མི་　　　གཟིགས་པ་ན་གཞན་ལ་སྐྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གནང་བར་མཛད⑧ཅེས་གསུངས་པ་དང་།　མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ལས། དོན་གཉེར་མཁན་ལ་དབང་ལུང་མན་ངག་གང་དགོས་འཕྲལ་དུ་འདོམས་པ་ལ་སྐྱོ་ངལ་མེད། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ལ་མི་བརྙས་ཤིང་དགྱེས་གཟིགས་མཛད⑨ཅེས་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་མཚན་གྱི་སྔོ་ལོ་དགུང་དུ་འཕྱར་བའི་བླ་ཆེན་དང་། འདོད་ཡོན་སྲིན་མོའི་འཛུམ་རིས་ལ་འཁྱུད་པའི་སྐྱེ་སྤྲུལ། གཞུང་ཆེན་དུ་མ་སྦྱངས་ལོ་མཛད་པའི་དགེ་བཤེས་རྣམས་ཁ་སྐྱེངས་པར་བྱ་ཞིང་ཤེས་ལྡན་ཚུལ་མཐུན་ཡ་རབས་ལ་འཇུག་པ་དག་སྙིང་ནས་ཡིད་དབང་མེད་དུ་འཁུལ་བའི་ཁོང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་འགངས་སམ་སྙིང་བོ་ཡིན་པར་ཁོ་བོས་སེམས།

དགུང་ལོ་བཞི་བཅུ་བཞེས་པའི་སྟེང་ཚ་གན་ནོ་མོ་ཧན་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་དགེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན་པའི་བཀའ་བཞིན་མགུར་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཁྲི་བསྐྱངས། ཚེས་གཏོར་དང་བླ་བྲང་གསར་བཞེངས་སོགས་འཛིན་སྒོ་ལེགས། དགུང་ལོ་ཞེ་དྲུག་པ་ལ་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་ནས་ལྷ་མདུན་བླ་མར་བསྐོས། དེ་ནས་སྔར་རྐ་ཕུག་སྒོམ་ཆེན་གྱིས་བཏབ་པའི་རྫོང་ནང་ཟེར་བའི་དགོན་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ས་ཁུལ་དོག་པ་སོགས་ཅུང་མི་ལེགས་པས་ཁོང་དགུང་ལོ་ང་བཞི་བ་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ1793ལོར་ད་ལྟའི་རྫོང་ནང་གི་དགོན་པ་འདི་གསར་འདེབས་མཛད་ཅིང་། ས་འདུལ་པ་དང་རྨང་འདིང་བ་སོགས་ཁོང་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་གནང་། བླ་བྲང་དང་སྤྱི་བ་འདུ་ཁང་བྱམས་ཁང་སོགས་ཐམས་ཅད་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོས་ལེགས་པར་བཞེངས་གྲུབ་བྱུང་། དེའི་སྐབས་སུ་ཆ་གན་ནོ་མོ་ཧན་རིན་པོ་ཆེ་ནས་ཁོང་ལ་ཨེརྟི་ནི་ཤི་རེ་ཐུའི་ཆོ་ལོ་དང་ཐམ་ཀ །བླ་བྲང་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་དང་། དགོན་པ་ལ་གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་ཞེས་པའི་གཟེངས་བསྟོད་བསྩལ་པ་ཐོབ། དེ་ནས་དགོན་པ་དེ་ལ་ཡ་རབས་ཚུལ་མཐུན་གྱི་འགྲིག་ལམ་དང་། ཆོས་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་སྲོལ་བཟང་བོ་མང་པོ་བཏོད་ནས་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་ཟླ་མེད་པ་མཛད།

དེ་ནས་ཁོང་དགུང་ལོ་ང་ལྔ་བཞེས་པའི་སྐབས་སུ་གནམ་རྫོང་རྩེའི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་དང་ཁམས་ར་སྡེ་བས་གསོལ་པ་བཏབ་ངོར། གནམ་རྫོང་རྩེའི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་བཀྲ་ཤིས་ཐང་གི་རི་ཁྲོད་པ་རྣམས་དང་བསྲེས་ནས་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་འདེབས་པར་མཛད། འདི་བཏབ་ལོ་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཤིང་སྟག་སྤྱི་ལོ1794ལོར་ཡིན། སྡེ་བ་ཆོས་རྗེའི་བཞུགས་ཁྲིའི་སྟེང་ལྷ་ཁང་ཆུང་བ་ཞིག་བཞེངས་ནས་འདུ་ཁང་གི་ཚབ་བྱས་ཏེ་གཞི་གསུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་སོགས་ཚུགས་པར་མཛད་པ་བཅས་དགོན་འདིར་འཛིན་སྐྱོང་བླ་ན་མེད་པ་གནང་།

གནམ་རྫོང་རྩེའི་རྐ་ཕུག་པཎྚི་ཏའི་གཟིམ་ཁང་ཡང་འདི་བའི་སྐུ་རིང་ལ་བརྩིགས་པ་མ་ཟད། དེར་ཡུན་རིང་བཞུགས་ནས་སྒོམ་སྒྲུབ་གནང་། དགུང་ལོ་རེ་གཉིས་ཐོག་བྱ་ཁྱུང་དུ་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་གི་ཁྲི་བསྐྱང་སྐབས། དེ་དུས་རྒྱུད་པའི་བླ་མ་དབུ་མཛད་རྗེ་ངག་དབང་བསོད་ནམས་མཆོག་གིས། ཁོང་ཉིད་ལ་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་ཚུགས་ཀྱང་བསྟན་པ་ལ་ཕན་ཆེར་མི་ཐོགས། སླད་ནས་དུས་འཁོར་ཚུགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་བཀའ་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་མར་དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་དབུ་ནས་གནང་ན་ལེགས་ཞེས་ཞུས་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས། དེ་ནས་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་གི་འཆད་མཉན་དང་འགྲིག་ལམ་སྐྱོང་བཞིན་པའི་མུར་རིང་བོ་མ་ལོན་པ་ན། ཆོས་རྗེ་རྒྱ་ནག་པ་དར་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་སྨད་ནས་སླེབས་ཏེ། དུས་འཁོར་གྲྭ་ཚང་འཛུགས་དགོས་པར་ཞུས་སྐབས་ཟུར་དུ་འཛུགས་མི་དགོས་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་དེ་དུས་འཁོར་གྲྭ་ཚང་དུ་བསྒྱུར་ཆོག་པར་གྲོས་འཆམས་པ་བཞིན་ལོ་གཅིག་གི་ནང་དུ་གྲ་སྒྲིག་ཚགས་ཆུད་དང་། ཆུ་ཁྱི་སྟེ་སྤྱི་ལོ1802ལོའི་ནག་པའི་ཉར་དུས་འཁོར་ཆོག་ཆེན་ཞལ་འདོན་དུ་བཙུགས་པ་སོགས་ཕྱག་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་འཇོག་གནང་མཛད།

དགུང་ལོ་རེ་བཞི་བ་རབ་འདོད་ཆུ་ཕག་སྤྱི་ལོ1803ལོར་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོར་མི་འཇིགས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་ཞབས་སོར་འཁོད། ནང་བསྟན་གཙོ་བྱས་རིག་པའི་གནས་ཀྱི་སྲོག་རྒྱུན་འཛིན་དགོས་ན་གཞུང་ལུགས་འཆད་མཉན་ལ་རག་ལས་པ་ཐུགས་ལ་བརྣགས་ཏེ་བརྩི་བཞག་སྐབས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་དོགས་གཅོད་མང་པོ་གནང་ཞིང་། རྗེ་བཙུན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཕར་ཕྱིན་རང་ལས་མཁས་པའི་སློབ་མ་ཁྱུང་ཕྲུག་བྱམས་པ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཕར་ཕྱིན་སྐབས་དང་པོ་པར་དུ་བརྐོ་བཞེངས་མཛད། ཤར་ཕྱོགས་པ་རིག་པའི་དཔའ་བོ་ཆོས་རྗེ་དོན་གྲུབ་རིན་ཆེན་གྱི་དུས་སུ་བཞེངས་པའི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་ལ་ཞིག་གསོས་གནང་། སྔ་ཕྱིར་མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ལུང་དང་ཁྲིད། དབང་དང་རྗེས་གནང་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་སྩལ་ཅིང་ཚོགས་པ་རྒྱ་མཚོར་ཟང་ཟིང་གི་འགྱེད་ཕོགས་གྱ་ནོམ་པ་བཏང་སྟེ་བརྩེ་གཟིགས་ཟབ། ལོ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ནས་ཁྲི་ཟུར་བར་གནང་བ་ཞུས། བྱ་ཁྱུང་དགོན་པའི་ཁྲི་ཐོག་ཞེ་བདུན་པ་ཡིན།　རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་བའི་ས་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ1809ལོར་ཆོས་རྗེ་གསེར་ཁང་པ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་གནམ་རྫོང་རྩེར་བྱོན་ནས་བཞུགས་པ་ལ་ཁོང་གིས་ཞུས་པ་ལྟར་ཁོང་གཙོ་བྱས་འདུས་ཚོགས་ལ་ལམ་རིམ་མྱུར་ལམ་གྱི་གཟབ་ཁྲིད་དང་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཁྲིད་གནང་། གསང་སྔགས་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གིས་ཞུས་ངོར་རྡུལ་ཚོན་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་དཔལ་འཁོར་ལོ་བདེ་མཆོག་གི་དབང་བཀའ་དང་། སྔགས་བཏུའི་རྗེས་གནང་སྩལ། གསང་སྔགས་བསྟན་རྒྱས་གླིང་དང་། གནམ་རྫོང་དགོན་སོགས་སུ་ཡང་རྟེན་བཞེངས་རྒྱ་ཆེར་གནང་སྟེ་དད་ལྡན་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ལ་སྐུ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ།

དེ་ནས་དགུང་ལོ་གྱ་བདུན་བཞེས་པ་མེ་ཁྱི་སྤྱི་ལོ1826ལོ་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་ཉིན་བྱ་ཁྱུང་དུ་ཇུ་ནང་ངག་དབང་སྙན་གྲགས་དང་འདུས་སྤྱིའི་ལས་སྣེ་རྣམས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལྟར་ཕེབས་ནས་དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མའི་ལྗགས་ལུང་། དམ་ཅན་རྗེས་གནང་། ནཱ་ག་རཀ་ཤའི་རྗེས་གནང་། མཁའ་སྤྱོད་མའི་དབང་། གྲུབ་རྒྱལ་ལུགས་ཀྱི་ཚེ་དབང་། སྒྲོལ་དཀར་གྱི་རྗེས་གནང་སོགས་ཆོས་ཆར་ཕབ། གསུང་རྩོམ་པོ་ཏི་གཉིས་ཙམ་ཡོད་པར་རྣམ་ཐར་ལས་བཤད། མཐར་རབ་ཡིད་བགྲང་བྱ་ཉེར་གཅིག་པ་མེ་ཕག་སྤྱི་ལོ1827ལོ་བོད་ཟླ་ལྔ་བ་ལ་ཟླ་ཤོལ་ཡོད་པའི་ལྔ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་བཅུ་གསུམ་སྟེ། ཁོང་དགུང་ལོ་གྱ་བརྒྱད་བཞེས་པའི་ཚེ་གཟུགས་སྐུའི་བཀོད་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བསྡུ་བར་མཛད།