ཡུལ་གོར་མི།
ཡུ་གུར་རིགས་ནི་གཙོ་བོ་ཞིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་འདུས་སྡོད་བྱས་ཡོད་ཅིང་ཁྱོན་སྡོམ་མི་གྲངས ༡༠༠༦༩༣༤༠ ལྷག་ཡོད། ཡུ་གུར་རིགས་ལ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡོད་པ་དང་ཨ་ལ་པོའི་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཡུ་གུར་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལ་དུས་ཡུན་རིང་བོའི་ལོ་སྒྱུས་ལྡན། དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་ནང་དཔའ་བོའི་ལོ་སྒྱུས་མཚོན་པའི་སྙན་ངག་དང་དམངས་གླུ། དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་སོགས་ཡོད། ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་ཆེས་སྔ་བའི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ནི《པུས་ཅ་ཁུ་ཧན་རྡོ་རིང》སོགས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་དཔེ་ཆ་ཐོག་མ་ཡིན། ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ནང་གླུ་གཞས་ཟློས་གར་དང་། གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར། ལྷུག་རྩོམ། བརྩམས་སྒྲུང་། རྩོམ་རིག་དཔྱད་གཏམ་སོགས་འདུས་ལ། བརྩམས་ཆོས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་མཚོན་པ་རེད། དཔེར་ན《ལྔ་བའི་གླུ་དབྱངས》དང《ཀྲུང་གོ》ལྟ་བུ།
ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ལ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད། ཁོ་ཚོའི་སྐྱེས་པ་ཚོས་ཁོག་སྟོད་ལ་སྟོད་ཐུང་གོན་པ་དང་སྐྱེས་མ་ཚོས་ཚོན་མདོག་མང་ཞིང་དར་གོས་རིགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་སྨན་གཡོགས་སྟོད་འབྱར་ཅན་གོན་ལ། སེན་མོར་ཚོན་བསྐུས་པ་དང་སྐེ་རྒྱན། རྣ་ལུང་། ལག་གདུབ། སོར་གདུབ་སོགས་རྒྱན་ཆ་འདོགས་པར་ཧ་ཅང་དགའ། ཁོ་ཚོའི་གཉེན་སྒྲིག་མཛད་སྒོ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་དུ་ཉིན་གཉིས་ལ་བྱེད། ཉིན་དང་པོར་བུད་མེད་ཀྱི་ཁྱིམ་དང་། ཉིན་གཉིས་པར་སྐྱེས་པའི་ཁྱིམ་དུ་གཉེན་སྒྲིག་མཛད་སྒོ་བསྡུ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཆགས་ཡོད། ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱིས་དུས་རྒྱུན་འབྲས་དང་ལུག་ཤ། ལ་ཕུག གཡིས་སོགས་ཀྱིས་གཡོས་པའི“ཕུའུ་ལུའུ”(ཡུ་གུར་སྐད)ཟ་བར་དགའ་ཞིང་། ཞོར་དུ་སྐམ་ཤ་དང་ལུག་ཤ། བྱ་ཤ་སོགས་ཟ་བར་ཡང་ཧ་ཅང་དགའ།
ཡུ་གུར་རིགས་ཡང་ཧོར་རིགས་དང་འདྲ་བར་དབྱི་སི་ལན་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་པ་དང“སྨྱུང་གནས་གྲོལ་བའི”དུས་ཆེན་སོགས་དུས་ཆེན་གསུམ་ཡོད། ཡུ་གུར་མི་རིགས་ནི་གླུ་གར་ལ་མཁས་པས་མེས་རྒྱལ་གྱི་དམངས་གླུ་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་ཅིང་གླུ་གར་གྱི་མི་རིགས་ཞེས་མིང་གྲགས་ཡོད།
ལོ་རྒྱུས།
[རྩོམ་སྒྲིག]ཆོས་ལུགས།
[རྩོམ་སྒྲིག]ཟིན་ཐོ་འམ་དཔྱད་གཞི།
[རྩོམ་སྒྲིག]དཔྱད་གཞིའི་དཀར་ཆག
[རྩོམ་སྒྲིག]ད་དུང་གཟིགས།
[རྩོམ་སྒྲིག]ཕྱི་ཕྱོགས་དྲ་མཐུད།
[རྩོམ་སྒྲིག]East | Gaoshan · ཧྲེ་མི། |
---|---|
South Central | ཅིང་མི། · མའོ་ནན་མི། · མུའུ་ལའོ་མི། · ལི་མི། · ཐུའུ་ཅ་མི། · ཡའོ་མི། · ཀྲོང་མི། |
ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན། | ཨ་ཁྲང་མི། · པའེ་མི། · པུའུ་ལང་མི། · ཏའེ་མི། · ཏེ་ཨང་མི། · ཏུའུ་ལུང་མི། · ཅིང་ཕོ་མི། · ཅི་ནུའོ་མི། · ཧ་ཉི་མི། · ལ་ཧུའུ་མི། · ལི་སུའུ་མི། · ཕུ་འུ་སྨི་མི། · Nakhi · ནུའུ་མི། · དབའ་མི། |
Southwest | པུའུ་དབྱི་མི། · ཏུང་མི། · ཀོ་ལའོ་མི། · ལྷོ་པ། · མིའོ་མི། · མོན་པ། · ཧྲུའེ་མི། · བོད་མི། · ཆའང་མི། · དབྱི་མི། · ཅིང་ཕོ་མི། |
North | ཏ་ཝོར་མི། · ཨོ་ཝུན་ཁེ་མི། · སོག་པོ། · ཨོ་ལུན་ཁྲུན་མི། |
Northeast | ཧོ་ཀྲེ་མི། · Korean · Manchu |
Northwest | པའོ་ཨན་མི། · ཏུང་ཞང་མི། · Kazakh · Kirgiz · Russian · ས་ལར་མི། · Tajik · ཧོར་མི། · Tatar · ཡུལ་གོར་མི། · Uzbek · ཞི་པོ་མི། · Yugur |
Dispersed | རྒྱ་མི། · ཧུད་མི། |