ས་སྐྱ་དགོན།
ལོ་རྒྱུས།
[རྩོམ་སྒྲིག]ས་སྐྱ་དགོན་པ་ནི་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་ཀྲོན་ཆུས་ཁོངས་ཀྱི་ས་སྐྱ་རྫོང་གི་ བྱང་ངོས་དཔོན་པོ་རིའི་འདབས་སུ་གནས་ཡོད།གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ དགོན་པ་དེ་བར་སྤྱི་ལེ་༡༥༠ཙམ་སྐྱོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད།དེ་ནི་བོད་རབ་བྱུང་ དང་པོའི་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ་༡༠༧༣ལོར་འཁོན་དཀོན་མཆོག་རྒྱལ་པོས་གནས་ དེར་གཟིགས་སྐབས་དཔོན་པོ་རི་གླང་ཆེན་ཉལ་བ་དང་འདྲ་བའི་ཁ་དཔུང་(མཁལ་ཁུང་) གཡས་པའི་ཐད་ནས་ས་དཀར་སེང་གདོང་འདྲ་བ་ལ་གྲུམ་ཆུ་གཡས་སུ་ འཁོར་བ།ལྷོ་ནི་མཎྜལ་སྤུངས་།ནུབ་ཆུ་མིག་རྫིང་ཁ་རྨ་བའི་གདོང་དང་མཚུངས་པའི་ ས་དཔྱད་དགེ་བརྒྱད་དགེ་བཅུ་སོགས་བཀྲ་ཤིས་དགེ་མཚན་དུ་མ་ལྡན་པ་མཁྱེན་ནས་ གནས་འདིར་དགོན་པ་བཏབ་པས་དགོན་མིང་དུ་ཡུལ་དེའི་སའི་ཁ་དོག་ལ་གཞིགས་ ནས་ས་སྐྱ་དགོན་ཞེས་བཏགས།ས་སྐྱ་གྲུམ་ཆུའི་ལྷོ་བྱང་ཁག་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལས་ དགོན་པ་ལྷོ་མ་དེ་ས་སྐྱ་གྲུམ་ཆུའི་ལྷོ་ངོས་ཐང་གཤོངས་སུ་ཆགས་ཤིང་།དགོན་པ་བྱང་ མ་ནི་གྲུམ་ཆུའི་བྱང་ངོས་དཔོན་པོ་རིའི་འདབས་སུ་ཆགས་ཡོད།འོན་ཀྱང་ས་སྐྱ་གྲུམ་ ཆུ་གཙང་པོའི་བྱང་གི་ལྷ་ཁང་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པ་ནི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ མ་བྱུང་གོང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་པར་ཉམས་མེད་སྔར་བཞིན་གནས་མུས་ རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ནང་གཏོར་བཤིག་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ནས་ད་ལྟ་ཤུལ་རོ་ ཙམ་ལས་མཐོང་རྒྱུ་མེད།
གྲུམ་ཆུའི་ལྷོ་ངོས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་འདི་ཉིད་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ སྐུ་དུས་སུ་(སྤྱི་ལོ་༡༢༣༥?༡༢༨༠)ཡོན་གོང་མའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ས་སྐྱ་པར་བོད་ཡོངས་ལ་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལུང་བསྒྱུར་བའི་ དབང་ཆ་ཐོབ་རྗེས་དཔོན་ཆེན་ཤཱཀྱ་བཟང་པོས་བོད་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་ལས་ ལ་བསྐུལ་ནས་བོད་རབ་བྱུང་ལྔ་པའི་ས་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་༡༢༦༨ལོར་གསར་བཞེངས་ ཀྱིས་ཕྱིས་སུ་རྒྱས་སྐྲུན་རིམ་པ་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་གཞི་ཁྱོན་འདི་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དེ་སྔ་ཉམས་གསོ་མ་བྱས་གོང་ལྷ་ཁང་འདིར་དངོས་ཡོད་ཀ་བ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ མེད་བརྒྱད་ཡོད་ཅིང་།བར་སྒོ་སེང་ལྡེང་སྒོ་འབྲེལ་ཡན་ཆོད་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་གཅིག་རང་ ཡིན་པ།ནུབ་ངོས་སུ་གྲགས་ཅན་གྱི་ཀ་བ་བཞིའི་ས་ད་ལྟའི་འདུ་ཁང་དང་།ལྷོ་ངོས་སུ་ ཕུར་སྒྲུབ་ལྷ་ཁང་།བྱང་ངོས་སུ་དངུལ་གདུང་རིག་འཛིན་ལྷ་ཁང་བཅས་ཐོག་ཚད་རང་ སོར་བཞག་སྟེ་བརྩིགས་པས་བཅད་དེ་ཁང་པ་སོ་སོར་བཅོས།ལྷ་ཁང་བྱང་ཤར་ངོས་སུ་ ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་གདུང་རྟེན་ལྷ་ཁང་དང་།སྒྲོལ་མ་ཕོ་བྲང་གི་ཚེས་བཅུ་ལྷ་ཁང་། ཕྱག་དཔེ་ལྷ་ཁང་།འོག་ཐོག་གི་མཛོད་ཁང་ཁག་བཅས་ཐོག་ཚད་གཅིག་ལ་བར་དུ་ཐོག་ ཕིབས་ཏེ་ཐོག་ཚད་གཉིས་ཅན་དུ་བཅོས་པ་ནི་འོག་ཁང་དང་སྟེང་ཁང་གཉིས་ཀ་བ་ གཅིག་ཡིན་པ་དེང་དུས་ཀྱང་གཟིགས་གསལ་ལྟར་རོ།ད་ལྟའི་ལྕགས་རིའི་ཕྱི་རོལ་དུ་ དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་ལྕགས་རི་ཞེས་པ་ཁུག་འབུར་ཅན་གྱི་ལྕགས་རི་དང་།དེའི་ཕྱིར་འོབ་དོང་ ནང་ཆུས་བཀང་བའི་ལྕགས་རི་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡོད་ནའང་ཐོར་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པས་ད་ལྟ་མི་སྣང་ངོ་།
རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་བྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༤༨ལོར་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་ཉམས་གསོའི་སྐབས་ཀ་རྩ་རུལ་ སྐྱོན་ཅན་རྣམས་ལ་རྡོའི་ཀ་སྟེགས་གསར་དུ་བཅུག་པ་དང་།འདུ་ཁང་གི་སྒོ་འཕྱོར་ལ་རྡོའི་ ཀ་བ་ཁ་ཤས་དང་རྡོ་སྐས་གསར་སྐྲུན་བཅས་མཛད་པས་སྔ་མའི་རྣམ་པར་རིམ་བཞིན་ འགྱུར་བ་བྱུང་།ལྷ་ཁང་ཁོ་ནའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ཁྲེ་གྲུ་བཞི་མ་༥༥༤༢ .༤༩ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་སྐྱའི་ངོས་རེའི་དཀྱུས་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་ཤར་ནུབ་སོ་སོར་སྤྱི་ཁྲེ་༦༩རེ་དང་།ལྷོ་བྱང་ཞེང་ ཚད་སོ་སོར་སྤྱི་ཁྲེ་༨༣.༦༠རེ།ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་མཐོ་ཚད་ས་ངོས་ནས་ལན་ཀན་བར་ སྤྱི་ཁྲི་༢༢.༢༨རྩིག་ཞེང་ལ་སྤྱི་ཁྲེ་༣.༥༠ཡོད་པ་དང་།ལྷ་ཁང་ཁོར་ཡུག་ལྕགས་རིའི་ ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་ལ་སྤེལ་བརྒྱད་དེ།ཤར་སྤེལ།ལམ་སྒོ་སྤེལ།ཤར་ལྷོ་རིག་འཛིན་ཕོ་ བྲང་།ལྷོ་སྤེལ།ལྷོ་ནུབ་ལྕོག་མོ་སྤེལ།ནུབ་སྤེལ།ནུབ་བྱང་སོག་པོ་སྤེལ།བྱང་སྤེལ།བྱང་ཤར་ བཙུན་མོ་སྤེལ་སོགས་ཐོག་ཚད་གསུམ་ཅན་ལ་མཐོ་ཚད་སྤྱི་ཁྲེ་༡༦རེ་དང་།ལྕགས་རིའི་ མཐོ་ཚད་ལ་སྤྱི་ཁྲེ་༡༠བཅས་ཡོད་པ་ནི་ཚད་འཇལ་ཏན་ཏིག་ཡིན་པར་གསུང་སོ།ད་ལྟ་ དྲི་གཙང་ཁང་དང་འདུ་ཁང་ཆབས་ཅིག་ཀ་རིང་བཞི་བཅུའི་གྲས་སུ་གྲགས་ཅན་གྱི་ཀ་ བ་བཞི་སྟེ། ༡.རྒྱ་ནག་སེ་ཆེན་ཀ་བ་དེ་སྦོམ་ཚད་སྨིད་བཞི་དང་རིང་ཚད་སྨིད་དྲུག་དང་ ལི་སྨིད་དྲུག་ཅུ་ཡོད་པ། ༢.སྟག་པོ་ཀ་བ། ༣ .འབྲོང་པོ་ཀ་བ། ༤ .ནག་པོ་ཀ་བ་བཅས་ཡོད། ༡ .འདུ་ཁང་གི་རྟེན་གཙོར་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་བཞེངས་པའི་ལུགས་མའི་ ཐུབ་ཆེན་ཐོག་ཚད་མ་དང་།དེའི་གཡས་ཕྱོགས་ནས་གོ་རིམ་ལྟར་རྗེ་ས་པཎ་གྱིས་སྐྱིད་གྲོང་ འཕགས་པ་ཝ་ཏིའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མུ་སྟེགས་པ་ཕམ་པར་མཛད་སྐབས་ཀྱི་ཡི་དམ་འཇམ་ དབྱངས་རྩོད་རྒྱལ་མ་ནང་བཞུགས་ཀྱི་ལུགས་མའི་སྒྲོལ་མ་སྐུ་ཚད་ཁུ་ཕྱེད་གཉིས་ཙམ་དང་། ཇོ་བོ་ཨ་ཏི་ཤས་གདན་དྲངས་པའི་ལུགས་མའི་ལུང་བསྟན་སྒྲོལ་མ་བཞེངས་སྐུ་གཅིགཤེལ་སྒྲོམ་ ནང་ས་སྐྱའི་ཆོས་དུང་དཀར་པོ་རྒྱང་གྲགས།ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ལུགས་མའི་ ཐུབ་དབང་ལྷ་ཆེན་དཔལ་འབར།ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོའི་སྐབས་སུ་བཞེངས་པ་འཇམ་དབྱངས་ བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གི་སྐུ་དུས་སུ་བྱང་ཕྱོགས་སྐྱ་བོ་ཁ་གདང་ནས་སྤྱན་དྲངས་པའི་ལུགས་ མའི་ཐུབ་དབང་གསུང་བྱོན་ཐོག་ཚད་མ།ངག་དབང་མཐུ་སྟོབས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཐོག་ཚད་མ།བླ་ཆེན་ ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་དམ་རྟེན་ཐུབ་དབང་།ཤར་པ་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་ དམ་རྟེན་ཐུབ་དབང་མཛོད་སྤུ་དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ་བ།པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་བཟང་པོའི་ནང་རྟེན་ ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་ཐོག་ཚད་མ་སོགས་ཡོད། རྟེན་གཙོའི་གཡོན་ཕྱོགས་ནས་གོ་རིམ་ལྟར་ དཀར་པོ་རྣམ་གསུམ་སྟེ་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ། སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་རྩེ་མོ།རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་འདྲ་སྐུ་གསེར་ཟངས་ ལས་གྲུབ་པ་མི་ཚད་མ་དང་།ཐིག་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་བླ་མའི་ཐུགས་དམ་རྟེན་འཇམ་དབྱངས་མེ་ཐུབ་མ། རྗེ་བཙུན་པད་འབྱུང་པའི་ནང་རྟེན་ལུགས་མའི་བྱམས་མགོན་ཐོག་ཚད་མ།དྷྭརྨ་པཱ་ལའི་རྟེན་ལུགས་ མའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་།དཔོན་ཆེན་ཨག་ལེན་གྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ཐུབ་དབང་ལུགས་མ་ཐོག་ཚད་མ། ཤར་པ་དུས་འཁོར་བའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་མ།ས་བཟང་པའི་ ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་ཐུབ་དབང་།སྒང་ཀ་བ་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་རྟེན་ལུགས་མའི་ཇོ་བོ་ཨ་རམ། དབུས་སུ་ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ་དང་།བསོད་ནམས་རྩེ་མོ།གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གསུམ་གྱི་བཞུགས་ ཁྲི་བསྟར་གཅིག་མ།དེའི་མདུན་ཕྱོགས་སུ་ས་སྐྱ་མཁན་པོའི་བཞུགས་ཁྲི་ཆུང་བ་གཅིག་བཅས་བཞུགས་སོ། ༢ .འདུ་ཁང་གི་གསུང་རྟེན་དུ་ཡུམ་མཆོག་བསྟན་འཛིན་དབང་མོས་བཞེངས་པའི་བརྡ་ཪྙིང་མའི་ བཀའ་འགྱུར་གསེར་བྲིས་མ་ཆ་ཚང་དང་།ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་བཞེངས་པར་གྲགས་པའི་གསེར་ ཆོས་བཀའ་འགྱུར་ཆ་ཚང་གཅིག་ལ་པོད་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་བཅས་དང་།ལྷ་ཁང་འདིའི་སྐུ་རྟེན་རྣམས་ ཀྱི་སྐུ་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་པོད་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཞུགས་ཡུལ་ཤིང་གི་དྲ་མིག་ནུབ་ཏུ་ དྲ་མིག་བརྒྱད་དང་།བྱང་ཕྱོགས་སུ་དྲ་མིག་ཞེ་བཞི། ཤར་དུ་དྲ་མིག་བཞི་སྟེ་བསྡོམས་སྲིད་དུ་དྲ་མིག་ང་དྲུག དྲ་མིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔངས་སུ་པོད་ཆེ་ཆུང་སོ་ལྔ་ཙམ་ཆུད་པ་བརྒྱད་རེ་སྟེ་ཁྱོན་དྲ་མིག་བཞི་བརྒྱ་ཞེ་བརྒྱད་ ཡོད།དེའི་ནང་ཚན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་པོ་ཏི་ལྕགས་ལུང་མར་གྲགས་པ་ནི་གསེར་དང་ དངུལ།དུང་།གཡུ་བྱུར་སོགས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་བརྡ་ཪྙིང་མའི་བརྒྱད་སྟོང་པ་ཡིན་ཞིང་། ལྕགས་ལུང་མར་འབོད་པ་ནི་གླེགས་ཤིང་གི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་འོག་ལ་ལྕགས་ལུང་བརྒྱད་ཡོད་པས་དེ་ ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་པོད་ཆེན་དེའི་དཔངས་སུ་ལི་སྨིད་གྱ་དགུ།སྲིད་དུ་སྨིད་གང་དང་ལི་སྨིད་བརྒྱད་ ཅུ་ཐམ་པ།ཞེང་ཚད་སྨིད་གཅིག་དང་ལི་སྨིད་གཅིག་ལྡན་པའི་པོད་ཆེན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀོན་པ་ ཡིན།གཞན་ཡང་དྲ་མིག་ནང་དུ་ཆོས་རྩིག་ཆེན་མོ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་བྲིས་དང་།དངུལ་བྲིས། དུང་བྲིས།གསེར་དངུལ་སྤེལ་མར་བྲིས་པ།སྣག་ཚས་བྲིས་པ་བཅས་ཁྱོན་བསྡོམས་པོད་གྲངས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་ སྟོང་ཙམ་ཡོད་པར་གྲགས་པའི་ཁྲོད་དུ་པོད་གཡག་རྒྱབ་མ་དང་།མཛོ་རྒྱབ་མ།དྲེལ་རྒྱབ་མ་ཞེས་པ་སོགས་པོད་ ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་རྣམས་བརྡ་རྙིང་མའི་བྲིས་མ་ཞེ་ཅིག་ཡིན་པས་ཆོས་རྩིག་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བོད་ས་ཁུལ་ གང་དུའང་མ་མཆིས་པའི་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་རིག་རྫས་ཡིན་ཞིང་།ཁ་རྒྱུན་དུ་ཕྱིའི་རྩིག་པ་ཞིག་ཀྱང་ནང་གི་ ཆོས་རྩིག་མི་ཞིག་ཅེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་དོ། ༣ .འདུ་ཁང་གི་ཐུགས་རྟེན་དུ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ལྕགས་ སྟག་(སྤྱི་ལོ་༡༩༥༠)ལོར་ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་བདག་མོ་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་མས་འགན་བཞེས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་ཕུན་ཕོའི་བདག་ ཆེན་ངག་དབང་མཐུ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག་གི་གདུང་རྟེན་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་ ཐོག་ཚད་མ། ས་ཆེན་ཀུན་དགའ་བློ་གྲོས་ཀྱི་གདུང་རྟེན་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་འཛམ་གླིང་འོད་ གསལ་མ།ཨེ་ཝཾ་བཟང་པོའི་མཆོད་སྡོང་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན།ཇི་བིག་ཐེ་མུར་གྱིས་ བཞེངས་པའི་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན།བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གི་གདུང་རྟེན་གསེར་ ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་བཅས་བཞུགས་སོ།ལྡེབས་བྲིས་སྐོར་བརྗོད་ན་གསེང་གཡབ་ ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ལམ་འབྲས་བླ་མ་བརྒྱུད་པའི་ལྡེབས་བྲིས་དང་།ལྷོའི་ལྡེབས་ཞལ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ མཛད་བརྒྱའི་ལྡེབས་བྲིས་སོགས་ཡོད། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་སྟེང་གི་ཐིག་གཡབ་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ཏུ་བདག་ ཉིད་ཆེན་པོ་བཟང་པོ་དཔལ་དགུང་གྲངས་སོ་བཞི་བཞེས་པ།རབ་བྱུང་ལྔ་པའི་ཤིང་ལུག་(སྤྱི་ལོ་༡༢༩༥ལོར་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་བཀོད་བཞིན་བླ་མ་བློ་ཆེན་དང་།སྦུར་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ ཀྱིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་མན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རིག་བསྡུས་སོ་སོར་བགྲངས་པས་ དྲུག་བརྒྱ་སོ་དགུ་དང་།དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ཆིག་བརྒྱ་ཞེ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང་དེང་སང་ཐིག་གཡབ་ལྡེབས་ ཞལ་ཐོག་བདེ་མཆོག་དྲིལ་བུ་ལུགས་ཀྱི་བླ་བརྒྱུད་དང་།ཀྱེ་རྡོ་རྗེ་མན་ངག་ལུགས་ཀྱི་བླ་བརྒྱུད།ལམ་འབྲས་ ཀྱི་བླ་བརྒྱུད།ས་པཎ་ནས་བརྒྱུད་པའི་སོ་ཐར་སྡོམ་རྒྱུན།རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱི་ལྡེབས་བྲིས་ཡོད། ཐིག་གཡབ་ནུབ་སྐྱ་ལ་དཔལ་ཀྱེ་མན་ངག་ལུགས་དང་།ཀྱེ་རྡོར་འབྲེལ་ལུགས།ཀྱེ་རྡོར་མཚོ་སྐྱེས་ལུགས། ཀྱེ་རྡོར་ནག་པོ་ལུགས་ཏེ་བཀའ་བབས་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་།གཞན་ཡང་རྡོར་དབྱིངས།དཔལ་མཆོག་ དང་པོ།རིགས་འདུས།བདེ་མཆོག་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ།དུས་འཁོར། ཀུན་སྲོག་རྡོ་རྗེ་བདག་མེད་མ།ཕུར་པ། ཡང་དག མར་མ་དགུ།རག་བྱེད།ལྷ་བཅུ་གསུམ་པ།ཕུར་པ་རྡོ་རྗེ་གཞོན་ནུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲོ་བོ་བཅུས་ བསྐོར་བ་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་བཞུགས། ལྷ་ཁང་འདིར་དགེ་འདུན་པའི་བཞུགས་གདན་ སྦོལ་ཁུག་རྒྱོང་ཤིང་ཁྲི་ལྡན་དཔངས་སུ་ཁྲུ་ཕྱེད་གཉིས་ ཅན་ཡུག་རིང་ཉི་ཤུ་དང་།གཞན་ཡང་རིག་དངོས་ཀྱི་གྲས་སུ་སྐུ་རྟེན་གྱི་མདུན་ཅོག་ཤེལ་ཁྲའི་ནང་ཡོན་ རྒྱལ་རབས་སོགས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་དཀར་ཡོལ་ཡུ་རིང་ཡུ་ཐུང་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་བརྒྱ་ཙམ་དང་།དཀར་ཡོལ་ གྱི་མི་ཚེ་རིང་དང་།ཧྭ་ཤང་།ཕྱུག་པོ་རྣམ་གསུམ། གུ་ཤ།སྦུབ་ཆལ།བྱ་རི་དྭགས་སོགས་ཀྱི་གཟུགས་བཪྙན་ ཅན་སྣ་ཚོགས་སྒྲིག་བཤོམས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་སྔ་རོལ་གྱི་དངོས་རྫས་ཪྙིང་མ་ཞེ་ཅིག་གོ། ལྷ་ཁང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་ སྐོར་ལས་དངུལ་གདུང་རིག་འཛིན་ལྷ་ཁང་རྒྱ་ཁྱོན་ཀ་བ་བརྒྱད། རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་སྔགས་འཆང་ཀུན་དགའ་རིན་ཆེན་གྱི་དངུལ་གདུང་།འཇམ་དབྱངས་བསོད་ནམས་དབང་པོའི་ སྐུ་གདུང་རིལ་པོ་བཞུགས་པའི་དངུལ་གདུང་།དེ་བཞིན་སྔགས་འཆང་གྲགས་པ་བློ་གྲོས་དང་།ཀུན་དགའ་ དབང་རྒྱལ།དགའ་ཆེན་མཐུ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་འཇམ་མགོན་ཨ་མེས་ཞབས་ངག་ དབང་ཀུན་དགའ།བསོད་ནམས་གྲགས་པ་ རྒྱལ་མཚན།ཀུན་དགའ་བཀྲ་ཤིས།བསོད་ནམས་རིན་ཆེན།ཀུན་དགའ་བློ་གྲོས།མཐུ་ཆེན་དབང་འདུས་སྙིང་པོ་ བཅས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཐོག་ཚད་མ་བཅུ་གཅིག་བཅས་བཞུགས། ལྷ་ཁང་འདིའི་ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་ཏུ་ས་ཆེན ་གོང་མ་ལྔ་དང་།རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ།གྲུབ་ཆེན་བིརྦ་པ། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་བཞེངས་སྟབས་སུ་བཞུགས་པ།ལྷ་ཁང་དེར་བཞུགས་པའི་གསུང་རྟེན་དུ་ལམ་ སྐོར་སོགས་སྡེ་དགེ་པར་མ་པོད་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ།ཙོང་ཁ་པའི་གསུང་འབུམ་ཆ་ཚང་།ས་སྐྱ་བཀའ་ འབུམ།འཇམ་དབྱངས་མཁྱེན་བརྩེའི་བཀའ་འབུམ།ཞུ་ཆེན་བཀའ་འབུམ།ངོར་ཆེན་བཀའ་འབུམ་ཆ་ ཚང་སོགས་ཁྱོན་གསུང་རབ་སྣ་ཚོགས་པོད་བདུན་བརྒྱ་སྐོར་བཞུགས་སོ། ལྷ་ཁང་བྱང་ལ་རྒྱ་ཁྱོན་ཀ་བ་བཅུ་ གཉིས་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ས་སྐྱའི་གདུང་བརྒྱུད་མ་ཡིན་པའི་བླ་མ་ རྣམས་ཀྱི་གདུང་རྟེན་སྨན་འཇིམ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཐོག་ཚད་མ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་དང་།བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། པད་སྤུངས་མཆོད་རྟེན། ལྷ་བབས་མཆོད་རྟེན་སོགས་ཀྱི་དབྱིབས་ཅན་དྲུག་དང་།ལྡེབས་ཞལ་ཐོག་དཀྱིལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཀོད་པ་ བཞུགས་སོ།གཞན་ཡང་ཕུར་སྒྲུབ་ལྷ་ཁང་དང་།ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི་གདུང་རྟེན་ལྷ་ཁང་།སྒྲོལ་མ་ཕོ་བྲང་གི་ ཚེས་བཅུ་ལྷ་ཁང་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བྱིན་ཅན་མང་དུ་བཞུགས་ཡོད། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་གཞུང་སྒོ་འཛུལ་བའི་བར་ཤུལ་སྟེང་གི་ཕྱག་དཔེ་ལྷ་ཁང་དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གནོད་ འཚེ་ཐེངས་མང་ཕོག་མྱོང་ཡང་སྟེས་དབང་གིས་ལྷག་ལུས་བྱུང་བའི་ས་སྐྱ་གོང་མ་རིམ་ཅན་གྱི་བཀའ་ འབུམ་དང་།བླ་མ་རིམ་བྱུང་གི་རྣམ་ཐར།ལོ་ཙཱ་བ་གྲགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྒྲ་གཞུང་གི་འགྲེལ་པ། ལྷག་པར་དུ་ཤིང་ཏ་ལའི་ལོ་མར་བྲིས་པའི་ལཉྩ་དང་ཝརྟུ་སོགས་ཀྱི་རྒྱ་དཔེ་དུ་མ།ས་སྐྱའི་ལམ་འབྲས་ཀྱི་སྐོར་ སོགས་མདོར་ན་རིག་གནས་བཅུའི་གཞུང་ལུགས་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པའི་དཔེ་ཪྙིང་པོ་ཏི་དྲུག་སྟོང་ ལྷག་ཙམ་དེར་བཞུགས་ཡོད། ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའི་རྒྱལ་སྒོ་དང་སེང་ལྡེང་སྒོ་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་འཕྱོར་ནང་མ་ལྟ་བུ་དེའི་ནང་དུ་སྨན་འཇིམ་ལས་ གྲུབ་པའི་ཐོག་ཚད་ཅན་གྱི་ཁྲོ་བོ་མི་གཡོ་བ་དང་རྟ་མགྲིན་གཉིས་སྒོ་སྲུང་གི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་དང་། སྒོ་འཕྱོར་ལྡེབས་བྲིས་སུ་སྲིད་པ་འཁོར་ལོ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་བཅས་བཞུགས་སོ། མདོར་ན་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་བཞེངས་པ་ནས་ད་བར་འཁོན་རྒྱུད་རིམ་བྱུང་གིས་ཉམས་ གསོ་གསར་སྐྲུན་མཛད་སྟབས་ད་ལྟའི་གཞི་ཁྱོན་འདི་ལྟར་ཆགས་པ་ཡིན།ཕྱི་ཡི་ལྕགས་རི་དང་ལྷ་ཁང་ དངོས་ཀྱི་ཕྱི་ངོས་ལ་ས་ཚོན་དམར་སྨུག་གསོལ་ཡོད་ཅིང་།ལྷ་ཁང་གི་ཟུར་བཞི་དང་གློ་འབུར་གྱི་ཟུར་ གཉིས་བཅས་སུ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དྲུག་དང་།ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་དང་ལྷ་ཁང་བྱང་གི་བར་སྐྱའི་ སྟེང་དུ་གསེར་ཟངས་ལུགས་མའི་གཉྫིར་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལྕགས་ཐག་གིས་ཕྱོགས་བཞིར་བཏགས་ པ་གཅིག་དང་།ཤར་ནུབ་བྱང་བཅས་སུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་གཉྫིར་རེ་ཡོད་པ།ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ གཉྫི་རའི་གཡས་གཡོན་དུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྨ་བ་གཉིས་དང་།སྤེན་བད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ ཤིང་བརྐོས་ཀྱི་སེང་གེ་དང་།གསེར་ཟངས་ཀྱི་སྤེན་རྒྱན་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡོད་པའི་སྟེང་འོག་ཏུ་རླུང་དྲིལ་ གྱིས་བརྒྱན་པ་སོགས་རྣམ་པར་མཛེས་ཤིང་།ཕྱིའི་བཀོད་པ་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་གྱི་ཨར་སྐྲུན་ཁྱད་ཆོས་ གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལྟ་བས་མི་ངོམ་ལ་གནའ་ཉམས་དོད་པ།ནང་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་རྣམས་ངོ་ མཚར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་བཅས་མེས་རྒྱལ་སྤུན་ཟླ་མི་རིགས་དབར་ཨར་སྐྲུན་སྒྱུ་རྩལ་སྤེལ་རེས་ བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དང་།རིག་གནས་སྤེལ་རེས་བྱེད་པར་ཡང་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད། རིག་གནས་ གསར་བརྗེའི་དུས་ངན་སྐབས་རྩ་ཆེའི་རིག་དངོས་དེ་དག་ཐོར་གྱར་དུ་སོང་བ་ ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་ད་དུང་གནའ་བོའི་རིག་དངོས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ད་ལྟའང་མཇལ་ རྒྱུ་ཡོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་སྐོར་བ་དང་།རྒྱ་ཆེའི་དད་ལྡན་རྣམས་ལ་སྒོ་དབྱེ་ཡུལ་ གཙོ་གྲས་སུ་གྱུར་ཡོད། དཔལ་ས་སྐྱ་དགོན་འདིས་མེས་རྒྱལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད་ གལ་ཆེའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པས་སྤྱི་ལོ་༡༩༦༡ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲས་སུ་གཏོགས་སོ།
ཆོས་ལུགས།
[རྩོམ་སྒྲིག]ས་སྐྱ་ནི་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ས་སྐྱ་པའི་དགོན་སྡེ་གཅིག་རེད།
མིང་འབྱུང་ཚུལ།
[རྩོམ་སྒྲིག]དགོན་དེ་ནི་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ས་སྐྱ་རྫོང་ཁོངས་སུ་གནས་པས་ན་ས་སྐྱ་དགོན་ཞེས་འབོད།
== ཟིན་ཐོ་འམ་དཔྱད་གཞི། ==ས་སྐྱ་ཞེས་པའི་མིང་གི་བྱུང་བ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་བརྗོད་ན། ཡུལ་དེའི་བྱང་ངོས་དབོན་པོ་རི་གླང་ཆེན་འཕྲེད་དུ་ཉལ་བ་ལྟ་བུའི་ལྟོ་བའི་ངོས་སུ་ས་སྐྱ་བོ་ཡོད་པས། དེ་ལྟར་སའི་ཁ་དོག་ཡུལ་མིང་ལ་ཐོགས་པ་ཞིག་ཡིན།