རྡོ་རྗེ་བྲག
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་འགངས་ཆེན་རྨ་འགྲམ་རྡོ་རྗེ་བྲག་གམ་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཏུ་འབོད་པ་ནི། ད་ལྟའི་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཅན་ཚ་རྫོང་མར་ཁུ་ཐང་གྲོང་རྡལ་གླེ་ཆེན་གྲོང་ཚོའི་བྱང་ཐད་དུ་ཆགས་ཤིང་། དེ་ཡང་བཤད་རྒྱུན་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་ལོ1690ལོའི་སྔོན་ཙམ་ལ། ལ་མོ་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྒྱལ་བ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པའི་ཕྱག་ཕྱིར། ཡུལ་མདོ་སྨད་དུ་ཕེབས་ནས་ལོ་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཏུ་རྒྱུན་བཞུགས་གནང་སྟེ་གནས་འདི་ཐོག་མར་ཁོང་གིས་བདག་དབང་མཛད་ཟེར། ཕྱིས་སུ་ཨ་ལགས་བློ་ཁོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཚང་གནས་འདིར་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཏེ། ཡུལ་དེའི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་ཀུན་ལ་གདུགས་དཀར་གྱི་དབང་གནང་ཞིང་དབང་བཤད་རྒྱས་པར་མཛད་པས། དུས་ད་ལྟའི་བར་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་དུ་གདུགས་དཀར་ཀློག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གནས་ཡོད།
༡༩༥༨ ལོར་དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲག་གནོན་ཁྲོད་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་རྨེག་མེད་དུ་བཏང་བ་དང་། དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུའི་དུས་མཇུག་ཏུ་ངལ་གསོའི་དབུགས་དབྱུང་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བྱུང་མ་ཐག གླེ་གསུམ་དང་སྣང་ར་གྲོང་བརྒྱད་ནས་ཉམས་གསོའི་འབད་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བསྟེན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ1992ལོར། ལ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་སྐུ་སྐུ་ཕྱོགས་ཨརྒ་རྒྱལ་མཚན་ཚང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་སྣང་རའི་གྲོང་བརྒྱད་ཀྱིས་གནས་དེར་འདུ་ཁང་གྱན་བདུན་མ་ཞིག་བཞེངས་མགོ་བརྩམས་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཅིང་། ཡུལ་དེར་དགོན་སྡེ་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་བཞེངས་ནས་ལོ་གྲངས་མང་པོ་འགོར་མེད་ཀྱང་། དེ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྦྱར་ན་སྔོན་བྱོན་མི་སྣ་གྲགས་ཆེན་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་། བསྟན་སྲུང་དཔའ་རྟུལ་ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཏུ་ཡོད་པའི་གནས་འགངས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། །
དེ་ཡང་དུས་རབས་བཅུ་བའི་དུས་དཀྱིལ་དུ། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་འུ་དུམ་བཙན་པོའི་དུས་སུ་རྒྱལ་བསྟན་ལ་གོད་ཆག་བྱུང་སྐབས། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མི་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བའི་ལས་ཆོག་སོགས་ཀྱི་གླེགས་བམ་དྲེལ་ཁལ་ལོངས་ཚད་ཅིག་བཀལ་ནས། མངའ་རིས་སྟོད་དུ་ཕེབས་ཤིང་། དེར་སྡོད་མ་ཚུགས་པར་ཡུལ་གར་ལོག་གི་ཕྱོགས་སུ་བྲོས། དེ་ནས་ཀྱང་འགྲོ་དོན་གྱི་འཕྲིན་ལས་མ་རྒྱས་པར་ཡུལ་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་སུ་ཆིབས་ཁ་བསྒྱུར་མགོ་ཚུགས་པར་ལམ་བར་གྱི་ཧོར་ཡུལ་བསྐོར་ནས་ཨོ་རོད་བརྒྱུད་དེ་རིམ་གྱིས་ཕེབས་པ་ལ། རྨ་ཀླུང་ཆུ་བོའི་རྒྱུད་དུ་ཉིན་སྲིབ་གཉིས་སུ་ཕྱེས་པའི་ཨ་མྱེས་སྲིན་པོའི་རྫ་རྒྱུད་དང་། གནས་མཆོག་ཨ་མྱེས་ཤ་བོ། ཙོང་ལ་རི་རྒྱུད། བྲག་དཀར་སྤུན་གསུམ་བཅས་ཀྱི་ལྕགས་རི་རྡོ་རྗེ་བྲག་གི་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་རྨ་ཀླུང་རྡོ་རྗེ་བྲག་ཅེས་པའི་གནས་འདིར་སྒོམ་སྒྲུབ་ཏུ་བཞུགས་མུས་སུ། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་འུ་དུམ་བཙན་པོ་བཀྲོངས་ནས་ཡུལ་བྱོལ་དུ་གནས་འདིར་ཕེབས་ནས་མཁས་པ་མི་གསུམ་དང་མཇལ། ཁོང་རྣམ་པར་དམེ་གྲིབ་ཕོག་དོགས་ནས་དར་མ་དགྲོང་བྱེད་ཀྱི་མདའ་གཞུ་གཉིས་སྒྲུབ་ཕུག་དེ་དང་ཁད་ཐག་ཅུང་རིང་བའི་གནས་ཤིག་ཏུ་འབུམ་ཁང་གླས་ཞེས་པར་གཏེར་དུ་སྦས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་དེའི་སྟེང་དུ་རྡེའུ་འབུམ་སྤུངས་པར་མཛད་ཅེས་པའི་བཤད་རྒྱུན་ད་ལྟའི་དུས་སུའང་མ་ཉམས་པར་ཀུན་ལ་རླུང་ལྟར་གྲགས་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ག་ལགས། །
གནས་འདིའི་མཇལ་རྟེན་སྐོར་ལ། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱིས་བཞེངས་ཤིང་གཟུངས་བཞུགས་སུ་སངས་རྒྱས་གླང་པོའི་རིང་བསྲེལ་ཕོར་བ་གང་ཡོད་པ། དེ་ལ་འགྲོ་མགོན་འཕགས་པས་རབ་གནས་མཛད་ཟེར་བའི་འབུམ་ཁང་འཇའ་འོད་མ་དང་། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱི་མདའ་གཞུ་སྦས་ཡུལ་ཡིན་ཟེར་བའི་རྡེའུ་འབུམ་སོགས་དུས་ད་ལྟའང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། །