མཚོ་རྒྱལ་ལྷ་ཁང་
ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་
[རྩོམ་སྒྲིག]ལྕེ་བདེ་ཞོལ་ནས་ཤར་དུ་སྣུམ་ནག་འཁོར་ལམ་དེད་སྤྱི་ལེ་ཉེར་ལྔ་ཙམ་སོང་ན་སྒྲགས་གྲུ་ཁར་འབྱོར། དེ་ནས་གློག་གྲུར་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ཙམ་བསྡད་རྗེས་གྲུ་ལས་བབས་ཏེ་ལག་སྐྱོར་འཁོར་ལམ་དེད་སྤྱི་ལེ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་སོང་ན་མཚོ་རྒྱལ་བླ་མཚོའི་གྲོང་དབུས་སུ་ལྷ་ཁང་དེ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
ལོ་རྒྱུས་
[རྩོམ་སྒྲིག]མཚོ་རྒྱལ་བླ་མཚོ་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མར་གནས་དེར་ཆུ་མིག་གཅིག་ཡོད་པ་ལ། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བརྒྱད་པར་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གནས་དེར་འཁྲུངས་རྗེས། ཆུ་མིག་དེ་མཚོ་རུ་རྒྱས་སྟབས་“མཚོ་རྒྱལ་བླ་མཚོ་”ཞེས་པ་དེ་ནས་བྱུང་། ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་འཁྲུངས་ཁང་ཡང་མཚོ་རྒྱལ་བླ་མཚོའི་གྲོང་དབུས་སུ་ཡོད། དེའང་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་འཁྲུངས་ཚུལ་ནི་ཡབ་མཁར་ཆེན་དཔལ་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཡུམ་བཟའ་དགེ་བྱ་བའི་སྐུ་ལུས་ལ་ལྷུམས་སུ་བཞུགས་སྐབས་ཡུམ་ལ་གསེར་གྱི་བུང་བ་སྒྲ་སྙན་པ་ཞིག་ཡབ་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ཐིམ་པའི་གཟིགས་སྣང་དང་། ཡབ་ཀྱི་གཟིགས་སྣང་ལ་ཡུམ་ལ་སྤྱན་གསུམ་མངའ་བ་སོགས་བྱུང་སྟེ་བྱ་ལོ་སྤྲེལ་ཟླའི་ཚེས་བཅུའི་ཉི་མ་ཤར་བ་དང་དུས་མཚུངས་ཨ་ལི་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་སྒྲོག་བཞིན་ཡུམ་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་སྐུ་འཁྲུངས། དེའི་དུས་སུ་ས་གཡོ་བ་དང་། འབྲུག་ལྡིར་བ་། མེ་ཏོག་གི་ཆར་བབས་པ་སོགས་ཀྱི་མཚན་ལྟས་བྱུང་བས། ཡབ་ཀྱིས་བུ་མོ་འདི་གཞན་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་འདུག་པས་ཡང་ན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོར་འོང་བ་འདུག འདི་སྐྱེས་པ་དང་མཚོ་ཡང་རྒྱས་འདུག་པས་“མཚོ་རྒྱལ་”ཞེས་ཐོག་ཞེས་མཚན་མཚོ་རྒྱལ་དུ་གསོལ། སྐུ་ན་རིམ་སོན་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པས་བུ་མོ་འདོད་མི་མང་པོ་བྱུངཡང་ཡབ་ཀྱིས་བུ་མོ་འདི་རང་དགར་སྟེར་ན་འཁྲུག་རྩོད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པས་རྒྱལ་པོས་བཞེས་ན་ཕུལ་བ་ལས་གཞན་སུ་ལའང་མི་སྟེར་རྒྱུ་བྱས། འོན་ཀྱང་མཁར་ཆུ་དཔལ་གྱི་གཞོན་ནུ་དང་། ཟུར་མཁར་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག་སོ་སོ་རྟ་ཁལ་དྲེའུ་ལ་སྐྱེས་གྱ་ནོམ་པ་བཀལ་ཏེ་བུ་མོ་སློང་བར་འོང་པས་ཡབ་གནང་དཀའ་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་སུ་མགྱོགས་ཀྱང་དེར་གནང་རྒྱུ་ཐག་བཅད་པས་མཁར་ཆུ་བའི་བློན་པོ་མགྱོགས་ཏེ་དེ་ལ་ཐོབ། འོན་ཀྱང་བུ་མོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མདུན་མར་ཕེབས་འདོད་གཏན་ནས་མེད་སྟབས་མཁར་ཆུ་བའི་བློན་འབངས་དགའ་སྟོན་གྱི་ར་རོ་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་མཚན་མོར་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ནས་འོན་ཕུ་སྟག་ཚང་རོང་དུ་ཡུན་རིང་བཞུགས། ཟུར་མཁར་བས་མཚོ་རྒྱལ་སྟག་ཚང་རོང་དུ་ཡིབས་ནས་བཞུགས་པ་ཐོས་ཏེ་གཡོག་འཁོར་མང་པོ་བཏང་ནས་བུ་མོ་བཟུང་། དོན་དེ་མཁར་ཆུ་བས་ཤེས་ཏེ་ཟུར་མཁར་ལ་དམག་དྲངས་ཏེ་བུ་མོ་འཕྲོག་པའི་གྲབ་བྱས་པ་སོགས་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་གིས་མཁྱེན་ནས་མཁར་ཆེན་དཔལ་གྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་བུ་མོ་མཚོ་རྒྱལ་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོར་དགོས་པའི་དཀའ་གནང་བ་བཞིན་རྒྱལ་པོར་ཕུལ། དེ་ནས་མི་རིང་བར་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་སློབ་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་ཡས་སུ་སྤྱན་དྲངས། མཚོ་རྒྱལ་སོགས་དེ་དང་མཐུན་པའི་དམ་མཛད་ལྔ་དང་བཅས་སློབ་དཔོན་ལ་ཕུལ་བས་སློབ་དཔོན་དགྱེས་པར་གྱུར། མཚོ་རྒྱལ་སློབ་དཔོན་གྱི་ཇོ་མོར་མངའ་གསོལ་ཞིང་དབང་བསྐུར། དེ་ནས་སློབ་དཔོན་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཐོག་མར་མཆིམས་ཕུ་དགེའུ་རུ་གསང་སྤྱོད་ལ་གཤེགས་ནས་སློབ་དཔོན་གྱི་དྲུང་ནས་གཙང་མའི་དགེ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་། མདོ་སྡེ་འདུལ་བ་དང་མངོན་པ་སོགས་རྒྱུ་འབྲས་སྐོར་གྱི་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་གསན། ལྷ་མོ་དབྱངས་ཅན་མའི་ཞལ་གཟིགས། མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་ཐོབ། སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངའ་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་ཡ་མ་བཟུང་སྟོན་ནུས་པར་གྱུར། དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱི་བཀའ་བཞིན་བལ་ཡུལ་སོགས་ས་ཕྱོགས་མང་པོར་ཕེབས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན། མཐར་སློབ་མ་རྣམས་ལ་“མྱ་ངན་མ་བྱེད་”ཅེས་པའི་གདམས་ངག་མགུར་དབྱངས་སུ་མཛད་དེ་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་ཀྱི་བསུ་མ་དང་བཅས་སྐུ་ལུས་མ་སྤངས་པར་དག་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཡོད། མཚོ་རྒྱལ་ལྷ་ཁང་ནང་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་བརྙན་དང་། གུ་རུའི་ཞབས་རྗེས། ལྗོན་ཤིང་གི་བསྐོར་བའི་བླ་མཚོ། མཚོ་རྒྱལ་འཁྲུངས་རྗེས་ལྟེ་ཁྲག་འཕོ་སར་ཙན་དན་དཀར་དམར་གཉིས་འཁྲུངས་པ་ལས་འོ་མ་བཞེས་པའི་ཙན་དན་གྱི་ཚལ་བུ་བཅས་སོགས་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།