སྡོམ་གསུམ་གནད་བསྡུས་

༄༅། །སྡོམ་གསུམ་གྱི་གནད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་རྒྱལ་བས་ཆོས་སྒོ་དང་ཐེག་པའི་རྣམ་གྲངས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྡུ་ན་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་སུ་འདུ། ཐེག་ཆེན་ལ་མདོ་སྔགས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བས་ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་ཐམས་ཅད་སྡོམ་པ་གསུམ་ལ་འདུ། སྡོམ་པ་གསུམ་པོ་བསྡུ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་ཐར་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་འབྱུང་ཡིན། བྱང་སེམས་ངོ་བོ་གཞན་ཕན་ཡིན། གསང་སྔགས་ངོ་བོ་དག་སྣང་ཡིན། གསུམ་པོ་རང་སེམས་འདུལ་ལ་འདུ། འདི་ལ་བཞི། ཕྱི་སོ་ཐར། ནང་བྱང་སེམས། གསང་བ་གསང་སྔགས། སྡོམ་གསུམ་འགལ་མེད་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ཕྱི་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ནི། སོ་ཐར་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་འབྱུང་ཡིན། ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་བསྡམ་བྱ། སྡོམ་བྱེད་གཉིས།དང་པོ་བསྡམ་བྱ་ནི། ད་ལྟ་རང་རེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཚེ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་ཀྱི་ཐར་པ་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་མ་ཡིན་པར། འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདི་ཙམ་ལ་ཞེན་ནས་བདེ་སྐྱིད་སྙན་གསུམ་མམ། ལྟོ་གོས་གཏམ་གསུམ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བློ་འདི་བསྡམ་བྱ་ཡིན། འདི་དག་གི་རྩ་བ་ཚེ་འདིར་ཞེན་པ་ཡིན། དེའི་རྩ་བ་བདག་འཛིན་ཡིན། འདི་དག་ལ་འང་། བདེ་འདོད་དང་། སྐྱིད་འདོད་ལས། སྙན་འདོད་སྤངས་དཀའ། ལྟོ་གོས་ལས་གཏམ་སྤངས་དཀའ་བ་ཡིན། དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་གསོད་པར་ཤེས། གསོད་པ་པོས་མདུན་ན་སྒུག་བཞིན་དུ་གཡུལ་ངོར་ནན་གྱིས་འཇུག་པ་དེ་བདེ་སྐྱིད་སྤངས་ནས་སྙན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། རང་ཤི་ཤུལ་གྱི་གཏམ་སྙན་པོ་དེའི་ཆེད་དུ་རང་གི་སྲོག་ཀྱང་ཡལ་བར་འདོར་བ་དེ་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེ། ཡང་ཆོས་པ་རྣམས་ལྟོ་གོས་ལ་གྱོང་བསྐུར་ནས་དཀའ་སྤྱད་དང་སྙིང་རུས་ཀྱིས་ཆོས་བྱས་ཀྱང་། དེ་ཆོས་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གཞན་གྱིས་གླེང་ན་དགའ་ཞིང་། དེའི་ཆེད་དུ་དགེ་སྦྱོར་གྱི་བྱས་ཡུས་འདྲེན་པ་དེ་ལྟོ་གོས་བློས་ཐོང་གཏན་བློས་མ་ཐོང་བ་ཡིན། ལུས་ཀྱི་གསོས་སུ་མེད་ཐབས་མེད་ཅིང་ངེས་པར་ལྟོ་གོས་གཉིས་བློས་བཏང་ནས་གཏམ་སྟོང་པ་ཞིང་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེ། དེས་ན་རང་རེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གང་གི་ཐད་ནས་ཀྱང་མི་མདུན་ནས་ངོ་མི་ཚ་བ་ཞིག་བྱེད་དགོས་སྙམ་པ་དེ་གཏམ་དང་སྙན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་དེ་སྤངས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་ལྟར་བདག་འཛིན་དང་ཚེ་འདིའི་ཞེན་པ་གཉིས་པོ་འདི་འཇིག་རྟེན་པའམ་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པའི་ཀུན་སྤོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན། ཀུན་སློང་དེ་ལ་གཞི་བྱས་ནས། ད་ག་རེ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་རྒྱུ་རྫས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཞིག་མེད་པའི་ཐབས་མི་འདུག །ཆོས་བྱེད་ཀྱང་ལྟོ་གོས་གནས་མལ་དང་བཅས་པ་ཕུན་ཚོགས་པ་ཞིག་མེད་ན་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པར་འདུག །འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བདེ་སྐྱིད་སྙན་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འདུག །ལོངས་སྤྱོད་དེ་ཡང་མི་ཚེ་འཁྱོངས་ངེས་ཤིག་མེད་ན་ཕྲན་ཚེག་ཙམ་རེས་ནམ་ཕུག་མི་འཁྱོང་བར་འདུག་སྙམ་པ་དེ་ཀུན་སློང་ངན་པ་གཉིས་པ་ཡིན། ང་ལོངས་སྤྱོད་དེ་འཚོལ་བའི་ཐབས་ཅི་ལྟར་བྱས་ན་དྲག་སྙམ་པའི་ཚེ། ཁ་ཅིག་གིས་བསམ་པ་ལ་གཞན་རང་དང་མཉམ་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཚོང་དང་སོ་ནམ་འབད་རྩོལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་སྒྲུབ་པར་འདུག །།ངས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་ན། ལས་ཀ་དང་འབད་རྩོལ་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ནུས། མ་ནུས་ཀྱང་ཅི་ནུས་མི་བྱེད་པའི་ཐབས་མི་འདུག །།ཚོང་དང་གཡོ་སྒྱུའི་སྐོར་འགོ་ནི་ཤེས། མ་ཤེས་ཀྱང་ཅི་ཤེས་མི་བྱེད་པའི་ཐབས་མི་འདུག །།དཔེར་ན་ཐབས་འདི་དག་ལ་ངེས་པར་འབད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའམ། ཡང་ཁ་ཅིག་གིས། གཞན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་དག །།མིས་བཀུར་བ། རང་སྐྱིད་པ། དཀོར་དང་རྙེད་པ་ཆེ་བ་འདི་ལྟ་བུ་འདུག །།ངས་ཀྱང་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་བྱས་ན། ང་ངང་ཚུལ་ནི་བཟང་། དགེ་སྦྱོར་དང་མཚམས་སྒྲུབ་ཕྲན་བུ་རེ་ནི་ནུས། བུད་མེད་ལ་འདོད་པ་ནི་ཆུང་། དཔེར་ན་བླ་མའམ་མིན་ཀྱང་དགེ་རྒན་བཟང་པོ་ཞིག་གི་གོ་ས་འོང་ངེས་སྙམ་པ་འདི་དག་ཀུན་སློང་ངན་པ་གསུམ་པ་ཡིན། དེ་གཉིས་ལས་སྔ་མས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་དགེ་སྦྱོར་དང་ཉམས་ལེན་ཐམས་ཅད་བློས་བཏང་། ལས་ཀ་དང་འབད་རྩོལ་གྱི་དུས་འདའ། ཚོང་རྩིས་དང་གཡོ་སྒྱུའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། དོན་མང་བ། བྱ་བ་མང་བ། འདུ་འཛི་དང་འབྲེལ་འདྲེས་མང་བ། རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་འཛིན་དང་མཐུན་འཇུག་དགོས་པ། ཇ་ཕོར་གང་ཡང་དལ་གྱིས་འཐུང་བའི་ལོངས་མེད་པ། ཉིན་དང་མཚན་དུ་དོན་མེད་པའི་རྣམ་གཡེང་དང་བསམ་མནོ་ལ་ཡེངས་ཏེ་རང་གིས་རང་སྟོར་བ། རང་སྐྱིད་དམ་མི་སྐྱིད། བྱ་བྱེད་འདི་དག་ལ་སྙིང་པོ་འདུག་གམ་མི་འདུག་སྙམ་པའི་བློ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་རྒྱུ་མེད། ཐ་ན་རང་གི་གོས་ལེགས་པར་བགོས་ནས་སྐ་རགས་དམ་པོར་བཅིང་བ་ལའང་བློ་མ་ཞུགས་པར་གང་བྱུང་རྟོགས་ལྡན་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་ནས་གནག་ཕྱུགས་ཀྱི་སྐྱོངས་བྲན། ཉོ་ཚོང་ཀྱི་འཕེལ་སྐྱེད། བཟའ་ཚང་གི་མགོ་འཛིན། ཉེ་འབྲེལ་གྱི་མཐུན་འཇུག །།སྡེ་དཔོན་གྱི་ངོ་འཛིན་ཁོ་ནས་དུས་འདའ་ཞིང་། རང་གིས་རང་བརླག །།རང་གིས་རང་ཕུང་། རང་ལ་བདེ་དུས་དང་དལ་ཁོམས་སྔ་དྲོ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་རང་གིས་ཁུར་དུ་བླང་བ་དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ཅུང་ཟད་རེ་འབྱོར་བའམ་མ་འབྱོར་བ་གང་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་དེའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་ད་ང་ལ་ཅི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དད་འདུན་དང་བཀུར་བཟོས་ནི་མེད། དཀོར་དང་དད་ཟས་ནི་མ་ཟོས། ངས་ཅི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མི་ཁ་ཆུང་སྙམ་ནས། ཁྱིམ་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དང་དུ་བླང་མི་དགེ་བ་སྣ་གཅིག་ལའང་མི་འཛེམས་པར་ཁྱིམ་པ་གཞན་ལས་ཀྱང་ལོད་པ་ཁྲེལ་མེད་ལིང་ལ་ཤོར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐལ་བ་ཆད་པ། ངན་སོང་གི་གཏིང་རྡོ་བྱེད་པ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀར་སྡུག་པ། སྡུག་དང་སྐྱིད་དུ་ནོར་བ་དེ་འབྱུང་། ཕྱི་མ་དེས་ལྟར་སྣང་ཆོས་པ་ལྟར་བཅོས། རང་ཉིད་རང་གིས་བཙོན་དུ་བཟུང་། སེམས་ཡན་པར་བཏང་ནས་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ཚུལ་འཆོས་བྱེད། འཁྲུལ་བ་རང་རྒྱུད་དུ་བཞག་ནས་ལུས་ངག་གི་དགེ་སྦྱོར་ལ་བརྩོན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷ་སྤངས་ནས་ནོར་ལྷ་དང་གཞི་བདག་སྒྲུབ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སྤངས་ནས་རང་འདོད་གཙོ་བོར་འཛིན། འཁྲུལ་རྟོག་ཕྱོགས་མེད་དུ་བཏང་ནས་སྒོ་དྲུང་དུ་མཚམས་ཐོ་བརྩེགས། རང་རྒྱུད་ལ་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྣ་གཅིག་མེད་པར་ལོ་མཚམས་དང་ཟླ་མཚམས་ཀྱི་ཁ་གྲངས་འདྲེན། ཟས་ཁམ་གཅིག་ཙམ་ལའང་གཏོང་སེམས་མེད་པར་ཤ་ཁྱེར་ཁྲག་ཁྱེར་གྱི་ལུས་སྦྱིན་གཏོང་། ཏིང་ཤག་སིལ་སིལ་དང་རྔ་ཆུང་ཏིང་ཏིང་ལ་སྐྱབས་བཅོལ། ཟ་ཆོག་རྙེད་རྩོལ་སྒྲུབ་པའི་དཔེ་ཆ་དང་མཆོད་ཆས་སྒྲུབ་བཞིན་འཚམས་བྱེད་པ་སྐད་ཟེར། མིའི་མཐོང་སར་བླ་མའམ་དགེ་སློང་མ་རེད་ཀྱིས་དོགས་ནས་ཚུལ་འཆོས་བྱེད། རང་ཁྱིམ་ལྐོག་ཏུ་རྣམ་གཡེང་དང་ལས་ཀས་དུས་འདའ། ལྷ་བསྙེན་ལམ་དུ་འདྲེན། འཕྲེང་བ་ཚོགས་སུ་བགྲང་། དགེ་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་ངོམ་ཆོས་ཁོ་ན་བྱེད། དེ་འདྲ་དེ་ལོ་ཤས་སོང་ནས་བླ་མ་དགེ་རྒན་གྲལ་དུ་ཚུད། དད་ཟས་གཤིན་དཀོར་ཆར་པ་ལྟར་འབབ། ཞིམ་ཟས་དང་མངར་ཆུ། བཀུར་སྟི་དང་ཞེ་ས། ཡོན་བདག་གི་དད་འདུན། གྲྭ་ཚང་གི་བཀུར་བཟོས་སོགས་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་རང་རྒྱུད་ལ་མི་བརྟགས་པར་དོན་མེད་པའི་ང་རྒྱལ་ཞིག་ལང་། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱོན་ཀྱང་དད་པ་དང་གུས་པ་མེད། མཆེད་གྲོགས་ལ་སྐྱོན་རྟོགས་བྱེད། ཡོན་བདག་ལ་མགུ་ཁང་མང་། རང་ཟས་ཀྱིས་མི་ཚིམ། རང་ཁྱིམ་དུ་མི་ཟུང་། མི་དགོས་དགུ་དགོས་པ། འདོད་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་རྭ་ལྟར་གཟེངས། ཆགས་སྡང་མེ་ལྟར་འབར། ངོ་བསྲུང་དང་མཐུན་འཇུག་མང་། ཁྱིམ་པ་དང་ཡོན་བདག་གི་སེམས་བསྲུང་། གྲྭ་བ་གྲོང་མཆེད་ཀྱི་སྙིང་བསྲེག །རྒྱུ་འབྲས་ཡལ་བར་བོར། ད་ངས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཆོག་སྙམ་ནས་གཉིད་དང་བག་མེད། ཐོ་ཅོ་དང་རྩིང་སྤྱོད། ཟོག་དང་ཚུལ་འཆོས་ཀྱི་དུས་འདའ་བ། རྒྱལ་འགོང་དང་འབྱུང་པོས་བདག་ཏུ་བཟུང་བ། རང་གིས་ལྷར་མཐོང་པ། དོན་དུ་འདྲེན་གྱུར་པ། བསྟན་པའི་ལམ་དང་འགལ་བ། ཆོས་དང་རང་རྒྱུད་འཛོལ་བ། ཤི་མ་ཐག་ཏུ་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་དེ་འབྱུང་། ལམ་ངན་པ་དེ་གཉིས་ཀའི་རྩ་བ་ཚེ་འདི་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བློ་ཡིན་པས་དེ་ཁོ་ན་བསྡམ་བྱ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིར་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལམ་ངན་པ་དེ་གཉིས་ལ་འདུས་པས་དེ་གཉིས་སྤངས་བྱ་ཡིན། གཉིས་པ་སྡོམ་བྱེད་ནི། མཐོ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དམའ་ན་རཀ་དམྱལ་བ་ཡན་ཆད། ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡོ་ལང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར། མེའི་འོབས་ལྟ་བུ། སྲིན་མོའི་གླིང་ལྟ་བུ། སྤུ་གྲིའི་སོ་ལྟ་བུ། མི་གཙང་བའི་ཁང་པ་ལྟ་བུ་བདེ་བའི་གོ་སྐབས་སྤུ་རྩེ་ཙམ་ཡང་མེད་པ། འབད་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད། བྱས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ། གང་ལའང་སྙིང་པོ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པས་འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་གྱིས་ཅི་བྱ། ད་རེས་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་ཐོབ། མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ་མཇལ། དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་སྐབས་འདིར་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་འདི་ནས་ཐར་ཐབས་ཤིག་ཅི་ནས་ཀྱང་བྱེད་དགོས་སྙམ་པའི་བློ་གཏིང་ནས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་འདི་ཁོ་ན་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་ཡིན། འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་བཞི། ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་སྡེ་སྣོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་འདི་གཅིག་པུ་ལ་འདུས། འདི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྨིང་རྡོ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་མ་ཡིན་པས་ཚེ་འདི་བློས་གཏོང་ནུས་པའི་ངེས་འབྱུང་གཤའ་མ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ཐར་པའི་ལམ་གྱི་སྣེ་མོ་ཟིན་པ་ཡིན་པས་འདི་རྒྱུད་ལ་ཅི་སྐྱེ་བྱ་ཞིང་། མ་སྐྱེས་ན་སྤྱིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྱེ་བྲག་རང་གཞན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟགས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་དྲག་པོ་རང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོག་མར་དགེ་བ་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པའི་སྐབས་སོ། །གཉིས་པ་ནང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ནི། བྱང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཞན་ཕན་ཡིན། ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལའང་བསྡམ་བྱ་དང་སྡོམ་བྱེད་གཉིས། དང་པོ་བསྡམ་བྱ་ནི། རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བློ་ཡིན། དེ་ཡང་རང་བདེ་འདོད་སྐྱིད་འདོད་སྙན་འདོད་སོགས་ཚེ་འདིའི་ཞེན་པ་སྔར་དང་འདྲ། ངེས་ལེགས་ཐར་པའི་འབྲས་བུའང་རང་གཅིག་པུའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྙམ་པ་ཞིག་མེད་ན་ཐེག་དམན་དུ་གོལ་བས་གོང་མ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་ཡིན། དེ་ལ་རང་འདོད་རྩ་བ་ནས་ཟད་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱང་། དེ་ས་དང་པོ་ནས་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པར་མི་འོང་བས་ད་ལྟ་བློ་རིམ་གྱིས་སྦྱང་དགོས།། །།