རྒྱལ་རོང་

ཡོང་ཁུངས་Wikipedia

རྒྱལ་རོང་ རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང Gyalrong Gyalmo Tsawa Rong

བྱུང་ཁུངས།[རྩོམ་སྒྲིག]

འདིར་མདོ་སྨད་ཀྱི་བོད་མིའི་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་རགས་ཙམ་གླེང་བ་ལ། དེང་དུས་བཀན་ཤན་ཞེས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཝུན་ཁྲོན་ཞེས་པའི་ས་གནས་འདི་དག་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་སྔ་རོལ་ཏུ་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡིན་ལ། རྗེས་སོར་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཆོས་དར་སྲིད་དར་གྱི་དབང་ཐང་ཆེ་བར་གྱུར་པའི་སྐབས་སུ་བོད་མི་མཐའ་འདེད་ཀྱིས། ཐང་གིས་ས་ཁུལ་མང་པོར་དམག་གི་རྟེན་གཞི་བཙུགས་ཏེ། ས་འདི་ཕྱོགས་སུ་གྲོང་རྡལ་མང་པོ་བཙུགས་པར་གྲགས། དེ་རྗེས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་མངའ་ཐང་རབ་ཏུ་རྒྱས་ནས་བོད་དམག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དྲངས་ཏེ། ཐང་གི་མཐའ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་མང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་བཅོམ་ཞིང་། མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་བོད་དམག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་གཏན་སྡོད་བྱེད་པའི་ས་གནས་བཙུགས།

རྒྱལ་ཕྲན།[རྩོམ་སྒྲིག]

དེ་དུས་འཛམ་གླིང་དུ་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་དམག་འཁྲུག་བྱས་པའི་ས་ཆ། ཟུང་ཆུ(松潘)ཞེས་པའི་ཆུ་བོའི་མཇུག་དང་ཉེ་བའི་རི་སྒང་ལ་ས་རྡོ་འདྲེས་པའི་གྱང་བརྡུངས་པའི་འཐབ་རྫོང་མཐོན་པོ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེང་སང་ད་དུང་མ་ཞིག་པར་ཡོད། དེ་དུས་སུ་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མི་གཏན་སྡོད་བྱས་པའི་བོད་མི་ནི། རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་ས་གནས་ཀྱི་ཚ་ཁོ་ཞེས་གྲགས་པའི་བོད་མི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་ཕྲན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་པ་ནི། བཀན་ཤན་གྱི་ལུང་དགུ་རྒྱལ་པོ་ནས་ཁམས་ཀྱི་ལྕགས་ལ་རྒྱལ་པོའི་བར་གྱི་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཡིན། རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་གྲགས་པའི་བོད་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་རྒྱལ་ཕྲན་བཅོ་བརྒྱད་ནི། 1.ལྕགས་ལ།(康定明正宣慰司)2.མགོ་སྨད་དམ་ཀ་ལ།(天泉长官司) 3.མགོ་སྟོད།(冷边长官司)4.དགེ་ཤིས་ཙ།(喀什杂安抚司) 5.པ་ཝམ།(八旺宣慰司) 6.བྲག་སྟེང་།(八地宣慰司) 7.མུ་ཕྱི།(穆平宣慰司) 8.མདའ་མདོ།(丹东安抚司) 9.བཙན་ལྷ།(小金安抚司) 10.འོག་གཞི།(鄂克什安抚司) 11.ལུང་དགུ(མདོ་གླིང་ཡང་ཟེར།瓦寺宣慰司) 12.རྒྱལ་ཁ།(杂谷安抚司) 13.སོ་མང་།(梭磨宣慰司) 14.ཅོག་ཙེ།(卓克基长官司) 15.རྫི་འགག(松岗长官司) 16.བསྟན་པ།(党坝长官司) 17.ཁྲོ་སྐྱབས།(绰斯甲安抚司) 18.ཆུ་ཆེན(大金安抚司)ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །

​འཁྲུག་རྩོད།[རྩོམ་སྒྲིག]

སྲོང་བཙན་དང་ཐང་འཁྲུགས་ཏེ་བོད་དམག་གིས་བཅོམ་པའི་མཁར་ཤུལ་ནི་རྔ་བའི་མཁར་ཤུལ་དག་ཡིན་ཏེ། ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་སོ་ཕག་དང་། ཁྲོ་ཟངས་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདུག་ཅེས་ཟེར། གཞན་ཡང་ལུང་ཟིའི་མཁར་ཆག་ཅེས་གྲགས་པའི་མཁར་ཤུལ་དང་། ལུང་ཟིའི་ཉག་གའི་ལྷོ་ངོས་ཀྱི་ཆུ་དང་འོམ་བུའི་ཆུ། གསེར་ཐང་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པའི་ཆུ་འདྲེས་མཚམས་ཀྱི་གད་ཐོག་གི་རྒྱ་མཁར་ཞེས་གྲགས་པའི་ས་དེ་ཡང་དེ་དུས་ཀྱི་མཁར་ཤུལ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་མཛོད་དགེ་རུ་རྒྱ་གྲོང་ཆགས་ནས་ཞིང་བཏབ་ཤུལ་གསལ་པོ་ཡོད། འོན་ཀྱང་མཁར་ཤུལ་ཡོད་ཚད་སྲོང་བཙན་སྐབས་བཅོམ་པའི་མཁར་ཤུལ་མ་ཡིན་ཏེ། བོད་རྒྱལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཉམས་ནས་བོད་སིལ་བུར་འཐོར་བའི་དུས་སུ་ཡང་། རྒྱ་མཁར་འགའ་ཞིག་ཆགས་པ་གླིང་སེང་ཆེན་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ་གྱིས་གཏན་བཅོམ་བྱས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། མཛོད་དགེ་བཞག་ལྡོམ་གྱི་ཁང་གསར་དགོན་གྱི་མདུན་ངོས། བྲ་བོ་སྡེ་བའི་དགུན་ས་ཡོད་སའི་མཁར་ཤུལ་དེ་ནི། གླིང་སེང་ཆེན་གྱི་དུས་སུ་བཅོམ་པའི་མཁར་ཤུལ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ས་གཞན་དུའང་ཡོད་ལ་རི་སྒང་དུ་རྒྱའི་དགོན་ཤུལ་ཡང་ཡོད་དོ། །

རིགས་རུས།[རྩོམ་སྒྲིག]

རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་བོད་མི་འདི་དག་གི་རུས་ནི་སྦྲ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་རྣམས་ཀྱི་རུས་ནི་སྦྲ་ཡིན་ཏེ། རིགས་དེར་ཚ་ཁོ་རང་སྐད་ལ་ང་ཤྩི་ཟེར། དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་རིགས་ལ། བསྭེ། རྨུ། ལྡོང་། སྟོང་དང་བཞི། རིགས་བཟང་རྣམས་ལ་སྔར་ཞང་བོ་ཟེར་ལ། ཕྱིས་སུ་ལྷ་རིགས་སྒོ་ཟེར། བསྭེ་རིགས་བཟང་རྣམས་ལ་བསྭེ་ཆུང་སྦྲ་ཟེར། རྨུ་རིགས་བཟང་རྣམས་ལ་དམུ་ཚ་སྒ་ཟེར། ལྡོང་རིགས་བཟང་རྣམས་ལ་ཨ་སྤོ་ལྡོང་ཟེར། སྟོང་རིགས་བཟང་རྣམས་ལ་ཨ་ལྕགས་འབྲུ་ཟེར། རིགས་བཞིའི་སྟེང་དུ་དབལ་དང་ཟླ་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ལ་མིའུ་གདུང་དྲུག་ཏུ་གྲགས། དེའི་ནང་ནས་བསྭེ་དང་སྦྲ་གཅིག་པར་བཤད། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་རབས་རྣམས་སུ་བསྭེ་ཆུང་འབྲས་ཞེས་པའང་སྦྲ་དང་གཅིག་གམ་གསུངས། དེས་ན་རྒྱལ་རོང་གི་ས་ཆ་འདི་རྣམས་སྦྲ་རིགས་ཀྱིས་བཟུང་གཤིས། རུས་མཛོད་ལས། འགག་དོག་མོ་གསུམ་པོ་སྦྲ་ལ་ཐོབ། །སྦྲ་དཔལ་རྩལ་ཆེ་བ་དེ་དོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མདོ་ཁམས་རོང་ཆེན་བཞིའི་ནང་ཚན། རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་འགག་དོག་ས་གསུམ་སྦྲས་ཐོབ་ཅེས་གསུངས་སོ། ། སྦྲ་རིགས་དེ་ལ་སྦྲ་དཀར་དང་སྦྲ་ནག་སྦྲ་ཁྲའི་རིགས་སོགས་དུ་མ་ཡོད་དེ། མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་ལས། “ཤར་རྒྱལ་མོ་རོང་གི་རྒྱལ་པོ་སྔོན་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྲུལ་པ་མདོ་བཞེར་ནག་པོ་ཞེས་པ་དེ་སྦྲ་ནག་པོའི་རིགས་ཡིན་ལ། བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་པ་གོར་བཻ་རོ་ཙ་ན་ཡུལ་རྒྱལ་མོ་རོང་དེར་བྱོན་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིན། ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་གཡུ་སྒྲ་སྙིང་པོ་ཞེས་པ། ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་དེའི་སློབ་མར་གྱུར་པ་རྒྱལ་མོ་གཡུ་སྒྲར་གྲགས་པ་སོགས་བྱུང་ཞིང་། ཡུལ་དེར་བསྟན་པ་སྔ་འགྱུར་གྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་དར་བར་བཤད་དོ། ། དེ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་པོ་མདོ་བཞེར་ནག་པོའི་གདུང་རིགས་དེར་ཚིག་བསྡུས་པས་རྒྱལ་ནག་གདུང་རིགས་ཟེར་བ་བྱུང་བར་གྲགས། ”ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་མདོ་བཞེར་ནག་པོའི་གདུང་རིགས་ད་དུང་ཡང་ཡོད་དེ། ཁྱིམ་དེའི་མིང་ལ་རྒྱལ་ནག་ལྕགས་མགོན་ཚང་ཟེར། གཞན་ཡང་རྒྱལ་རོང་གི་མི་རྒྱུད་དང་དཔོན་རྒྱུད་དག་ནི་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་སོགས་རུས་མཛོད་རྣམས་སུ་རྒྱས་པར་ཡོད། ཤེས་འདོད་ན་དེ་དག་ཏུ་ལྟོས། ཡུལ་དེར། རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་རོང་སྟོན་ཤེས་བྱ་ཀུན་རིག་གི་དངོས་སློབ། བོན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྣམ་ཐར་ལས།“དང་པོ་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཚུལ་ནི། །འཁྲུངས་ཡུལ་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱལ་མོ་རོང་། །དམུ་རྡོ་ལྷ་གཉན་ཉེ་བའི་གནས། །”ཞེས་གསུངས་ཡོད།



སྲོང་བཙན་དང་ཐང་འཁྲུགས་ཏེ་བོད་དམག་གིས་བཅོམ་པའི་མཁར་མོའི་དམུ་རྡོ་ཞེས་གྲགས་པའི་ལྷ་རི་མཐོ་ཞིང་བརྗིད་པ་དེའི་རི་རྒྱུད་དང་བཅས་ཡུལ་ལུང་ཆེན་པོ་དེར་རྒྱལ་མོ་རོང་ཞེས་གྲགས།


བོད་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་མིང་ བོད་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུལ་དུ་དབྱེ་ན་མདོ་སྨད་སུ་གཏོགས་ལ ཡང་འགའ་རེའི་ཆོལ་ཁ་བཞི་ཞེས་རྒྱལ་རོང་ཡང་ཆོལ་ཁ་ཞིག་ལ་འདོད་མཁན་ཡང་ཡོད་དོ།